Pasio sanduaren

Bortitza Jaunaren

da pasionea,

bortitza da amaren

konpasionea;

gu naies libratu,

redenzionea

biek baitute pagatu.

Zer pena amarena,

Jesus beiraturik

gure amanteena,

aborreziturik

ta blasfematurik

ta persegiturik

ta iltzeko destinaturik!

Judas traidoreak

saldu zuenean,

o zer doloreak

amak! Azkenean

zer dilijenzia!

Ta etsitu zenean,

negar ta pazienzia!

Exzeso amoresko

andiak eginik,

prenda milagrosko

señalea emanik

Jaunak azkenean,

nork duda, len lenik

ama zela faborean?

Despeitzerakoan

joateko sartzera

itsas penaskoan,

biek pena bera

elkar konsolatzen,

ta konformatzera

ta sufritzera animatzen.

                Jesus baratzean

Jesus baratzean

odol izerditzen,

ama bere etxean

kongojak berritzen

ikusteareki

gogos, zena agitzen

bere seme Jesuseki.

Ala ikusi zuen

Judas indignoa,

nola apatu zuen

Jesus dibinoa;

señale gau baizen,

—o desatinoa!—

nor arrapatu bear zen.

Ala zego ikusten

apostoluena

laster iges iten;

ta axuri obena

an inguraturik

—o pena amarena!—

otsoek, ta arrapaturik.

Zego ere ikusten,

atzerat loturik

eskuak, ermaten,

ta atropellaturik

Jesus ona erorka,

ta ezin txutiturik

oius, golpe ta ostikoka.

Ala beiratzean,

zer amaren pena!

Ala tratatzean

nola gaixtoena,

on ta gaixtoeri

egiten zuena

on guzia guzieri!

                Kaifasen aurrean

Jesus pasaturik

Kaifasen aurrean,

non zeuden bildurik

jaunak batzarrean,

nautela alas olas

egarri zarrean

ase Jesusen odolas.

Naiz batere etzuten

kulpadun progatzen,

ala ere zuten

blasfemo klamatzen,

biloak tiratzen,

begiak bendatzen,

milla modus maltratatzen.

Bada ama beiratus

alako gaizkia,

adora ta amatus

amable onegia

zego, ta admiratus

gure erakeria,

penatus ta lamentatus.

Gau penas betean

etze deskansurik,

peña muturrean

kur kurra loturik,

ondar ondarrean

karzelan arturik,

aiek irri abarrean.

Etze deskuidatzen

ama deskitatzen,

amatzen, honratzen

Jesus ta adoratzen,

ta bere peneki

antsiak ofratzen

ongi naiez zerueki.

                Pilatosengana

Bada nork explika,

biramon goizean

karrikas karrika

Jauna beiratzean,

zenbat pena zuen

amak biotzean,

zenbat negar iten zuen?

Itxura gaizturik

eden ederrena,

gaixto trataturik

sandu sanduena,

ta aborreziturik

bere maiteena!

Beira ama zein penaturik!

Ta aitu zuelarik

kulpatzen zutela,

ta zekielarik

fabore aitu zela,

zer pena ikustea,

beren kontra zela

Jesusen kontra ematea!

Ala da mundua,

bere kontra iten du

beti, ta Sandua

ikusi nai eztu

ondu nai duena;

gaitza naiago du

gaixtatus galtzen duena.

Baña ama fielak

konsolu izan zuen,

juez infielak

noiz klaro erran zuen:

Kausarik batere

nik eztut aurkitzen

ontan, ez leberik ere.

                Herodesengana

Baña bereala

Jesus beiraturik

tirano bekala

ermaten loturik

Herodesengana,

berla berriturik

negar egiteko gana.

Bitarteo penak,

zer ark inen duen!

San Juan iltzuenak,

au ere ilen duen

Herodes eroak,

bereki baizuen

axuria bai otsoak.

Baña an trataturik

ero daukatela

Jesus, pensa aiturik

ama arritu zela;

ta zer, ikusirik

burlas dakartela

ero bekala jaintsirik?

                Sentenziaturik

Eztu Pilatosek

aurkitu kausarik,

eztare Herodesek,

bentzait ez graberik

Jesus onarenik:

Non bada legerik

da kondena dezakenik?

Ori deklaratu

zue berriz ere

juezak: Goratu

zeike bein berere

biotza amarena,

balitz bai batere

fiatzeko gizonena.

Beira konparanzan

ia Barrabaseki

Jesus, ta balanzan

biak elkarreki:

Zein bietaik beras,

dio, duze obeki

nai, Jesus edo Barrabas?

Autan paratzea

da desatina,

iago da autatzea

ladron indignoa,

utzis galdutako

Jesus dibinoa,

amaren lastimatako.

Ez au, bai Barrabas,

juduek ziote

oius: Biotza arras

heritu ziote

ama birjinari,

gaitz nai baitiote

beren amante obenari!

Bada azotaturik

Jangoiko erreala,

zatitu urraturik

abre bat bekala

amak ikustea,

biotz birjinala

o zer penatan tristea!

Aranzes koroa

zuela buruan,

soñetaik mantoa,

kanabera eskuan

beiratus dutena

errege zeruan,

amak, o nolako pena!

Adoratu zue

ala amak semea,

bai ta ezaun duzue

goren erregea,

ta amore diguna

mugarik bagea,

gaizki pagatzen duguna.

Baña ia azkeneko

sentenziaturik,

kruzifikatzeko

zegola aditurik,

goazen berareki,

zio ia etsiturik,

eutxi guruzeareki.

                Biak gurutzean

Eta beiraturik

etxetik atratzen,

ta zur gura arturik

soñe an paratzen,

oh zer pena! Nola

beira bai beiratzen

zio odola zeriola!

Beira Jesus ona

odoles usturik,

Jangoiko-gizona

indargabeturik,

guruzeareki

sobra kargaturik,

gañetik gure kulpeki:

Ezin ia pausurik

eman, ta makurtzen,

ta txoil akaiturik

sobra aldis erortzen,

ta jaikitzekotan

niork ez laguntzen,

bai ronka ta zistakotan!

Ama triste atzetik

doaie segitus,

bereen gañetik

arenak sentitus

nekeak ta penak,

Jaunai ofrezitus

arimengatik bienak.

Jesus ta ama zire

igan oianera,

an ofratu zire

lagun penatzera

biak gurutzean:

Au ariman, bera

ariman ta gorputzean.

Zein sinez aldartez

eman bide zinan

semearen partez,

ama, ta ilen zinan

zu bai beragatik,

baita gogotikan,

agindu balitz goratik!

Eriozko penak

pasatu zinduza,

an ilen zutenak

bai zure gorputza,

Jangoikoak baldin

zu ezpa zinduza

guardatu milagroekin.

Golpe eman zirenak

itzeen frinkatzen,

entraña amarenak

aldioro ikaratzen:

Sollik ikustea

Jauna ala penatzen,

ze sobra iltzeko tristea.

Hume maiteena

dilindan josirik;

ama amanteena

non beira bizirik?

Sollik da Maria

dagona txutirik,

iltzean bere bizia.

Ai-otsak aditzen,

atsankak sentitzen,

agonia ikusten:

Zer penak sinesten!

Seme obenarenak!

Nola ala irauten

sartus lanza arimarenak!

Ah nola goratzen

aldiska begiak,

baña berla apaltzen

ama onegiak!

Ezin beiraturik

pena geiegiak,

ta Jauna ain lastimaturik!

Ta aitu zuelarik

Jaun ona mintzatzen,

iltzen zegolarik

bai amas kuidatzen,

san Juan semetako

amai entregatzen,

san Juani bera amatako?

Artas esan zio:

Ona zure humea.

Oni berla dio:

Ona ama zurea.

Naiz hume gau ona,

o zenbat obea

Jesus iltzen zekiona!

                Biotzmina ta oñazea

Ordua eldurik,

Jesus despeitu ze:

O zein ilundurik

ama gelditu ze!

ia bere eguzkia

zena faltatu ze,

ta arreki den on guzia.

Itxuraik gabeko

il gura ikustea

ala, aflijitzeko

ze biotz tristea:

Arri beiratzea,

berriro biztea

biotz-mina ta oñazea.

Jautsizutenean

bada gorputz ila

ta artu zuenean

bai humil humila

amak eskuetan,

an urtzen ze milla

ai-ots, pena, negarretan.

O ama Maria,

guzia amargura,

au seme andia,

zure seme gura?

Ain ederra zena?

Ta non du itxura,

zuk len emana zuena?

Zer gaizkiak intu,

edo zer bekatu?

Jesus, ala baitu

munduak tratatu?

In eztu gaizkirik,

baizik sobra amatu

mundua ta ez merexirik.

Orrek onetsi du

onki guzieki:

Arrek gaitzetsi du

gaizki gaizkiegi.

Orrek in fabore:

Arrek bizia edeki

dionari sobra amore!

                Amoreak il du

Kausak nork dituen?

Amoreak ditu.

Jesus nork in duen?

Amoreak in du.

Ala nork il duen?

Amoreak il du,

zeren sobra amatzen duen.

Jangoikoa asarre

ze gizonareki;

gure Jesus erre

amoreareki,

eta ilda Jaun ona,

Jangoikoareki

ajustatzeko gizona!

Agertu zeneko

Jesus gau ain ona,

in ze bitarteko

Jangoiko-gizona,

Jaunai ta gizonai

egiten diona,

nola bear ta nola nai.

Betiro izan digu

guri sobra amore,

Jesus, ta egin digu

bai sobra fabore,

atras fiadore,

baita pagadore,

redentore, salbadore.

Baña bere kostus

artu zor gureak,

beregain, o Jesus,

eman amoreak,

eta tu pagatu;

ta artzeko bereak

Jangoikoak tu kobratu.

Dio gizonari

eman salbazioa,

ta Jangoikoari

bere estimazioa.

Ama, semearen

alako pasioa

da prenda on guziaren.

Ilik axuria

da gure bizteko;

odol ixuria

gure garbitzeko;

golpe, llagak, penak

dire salbatzeko,

ezperen, galdu zirenak.

Eztire galtzeko

alako exzesoak,

baizik libratzeko

betiko presoak;

ez kastigatzeko

Jaunaren besoak,

bai bere zeruratzeko.

Gure amores, Jesus,

ala zu iltzara,

ala zure kostus

salbo bizi gara.

Nor zu? Gu nor gara?

ia gu zer ai gara,

zureki iltzen ezpagara?

Jesus, zure iltzea

da gure biztea,

zure penatzea

gure libratzea,

zure llagatzea

gure sendatzea,

sandutzea, salbatzea!

Odoles usturik

zu, gu betetzeko

amores suturik;

gu koronatzeko,

zu kondenaturik;

gu gozarazteko,

zu guzis maltrataturik!

                Urtus ama negarretan!

Jesusek nai badu

gugatik penatu,

baña ama nola du

penatan paratu?

Axuria ardiak

nai du konpañatu,

Jesus berea Mariak.

Oh! agitz andia

zure dolorea,

o ama Maria,

nola ere amorea,

ikusis galdua

zeruko lorea,

hume eder, garbi, sandua.

Baña semearen

barin baze pena

amaren penaren

kausa, bada arena

akabatu da ia,

beras amarena

akaba daien ordu da:

Bai, baña eriotza

baño aratago,

amaren biotza

penaturik dago,

eginas kruelki

ta ezin kruelago

Jesus onegiareki.

Ilik ere naiz bai

Jesus, arenganik

etzeike ta etzenai

aparta iadanik

beñere biotza,

amorea izanik

iago fuerte ezi eriotza.

Batek eman zion

lanzas gorputz ilai;

mellarik etzion

in aren arimai,

baizen berexirik;

bai baña amarenai,

baizego an beti josirik.

Semeak aman

egin faborea,

amak semeari

eman amorea;

ezin iagos ala

zue dolorea

andi itsasoa bekala.

Jangoiko bekala

estimatzen zue,

nola hume erreala

guzis maite zue:

Artas gabeturik,

non izanen zue

edo nola konsolurik?

Dolores prensatzen

biotz amarena,

negarres untatzen

gorputz ilarena;

ilik eskuetan

humerik obena,

urtus ama negarretan!

Oñak an apatzen,

eskuak, bularra

zego, ta aumentatzen

penaren indarra;

guzia ze pena,

guzia negarra,

ilik bakar maiteena.

Naiz ama penatzen

agitz ilareki,

zerbait ze animatzen

idukis bereki;

baña gero ortzirik

ar-lauza garreki,

triste zego soill etsirik.