www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Koplak
Joakin Lizarraga
1793-1821, 1983

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Koplak, Joakin Lizarraga (Juan Apecechea Perurenaren edizioa). Euskaltzaindia, 1983

 

 

aurrekoa hurrengoa

Bekatarien barkatzea

 

Salbatzea du len

bai bekatariak,

ebek naitu, zeren

ebek dire heriak,

sinez sendatzeko,

baitire eroriak,

ezperen beti erretzeko.

 

Jesus bekatuen

etsai andiena,

ta bekatarien

aixkide obena;

ona gaixtoeki,

ta onegia dena,

zein ona bide da oneki!

 

Bekatariak tu

deitzen ta billatzen,

ebeki jaten du,

ebeki tratatzen;

orgatik juduek

zute murmuratzen,

guzis kontrako sanduek.

 

Jesusek ukatzen

eztu ala dela,

baizik seguratzen

bai etorri dela

deitzera galduak,

bear eztuela

ez medikurik sanduak.

 

 

                Artzaiaren lenik
                kontua ontarat:

 

Zein artzai izanik

eun ardi, ta bat

aietaik galdurik,

eztoaie atzerat

guziak utzirik,

dabil arat onat

aren billa nekaturik?

 

Eta aurkitzen badu,

soñe an arturik

bereki itzultzen du:

Lagunak deiturik

kontent kontatzen du:

ia dut aurkiturik

galdu zena, ta festa du.

 

Zeruan, diot nik,

ala izaten dela

kontentu, jakinik

konbertitu dela

bekatariren bat,

ta egiten dutela

aingeruek festa andi bat.

 

Ni naiz artzai ona

ezauntzentudana

ardiak, nagona

prest emain dudana

arima aiengatik,

ta maitetudana,

beti bizidaitzengatik.

 

 

                Prodigoarena

 

Erran ere zue

Prodigoarena:

Onek utzi zue

bere aita zuena,

ta bera galdurik,

guzia ia pena,

itzuli ze penaturik.

 

Aitak urrundanik

ikus zueneko,

bide erdira atrarik

errezibitzeko,

zabaldu besoak

bai besarkatzeko,

ala amoresko exzesoak!

 

Negar dariola

semeak, bekatu,

erraten diola,

egin dut bekatu,

aita, zeruaren

kontra; zuk barkatu,

aita, zeren aita zaren:

 

Eztut ia merexi

hume deina zazun;

nola mirabe ni

bat artu nazazu

zure zerbitzuko,

nik ia betikos zu

ongi zaitut amatuko.

 

Aitak bereala

galas jaintsi zue,

ta seme bekala

etxera artu zue,

ta konbit aundia

zelebratu zue,

festa guzia ta alegria.

 

Galdu ze seme gau

ta orai aurkitu da,

aitak zio, berau

iltze ta biztu da;

aita bat orgatik

boztea justo da

humearen onagatik.

 

Konfesatzen dena

bera bekatari

da ematen duena

gusto ona Jaunari,

Jaunak emateko

barkazio berari,

ta grazian paratzeko.

 

 

                Magdalena

 

Biz Magdalena len,

ikusteko egia

klaroki, nola den

Jesus onegia

bekatarieki,

garaitus gaizkia

gurea bere onareki.

 

Munduan sarturik

bizi ze atzendua

Jaunas, zabarturik

nola ardi galdua,

noiz ta artzai onaren

boza edo fixtua

beingoas aditu zuen.

 

Biotza heriturik

akorduratzen da,

gaitza beiraturik

negarres asten da,

mediku onaren

naies atratzen da,

ta sendadezakenaren.

 

Naiz konbit egonik

berzeren etxean

Jesus, ta jarririk

naiz dagon maiean,

beraren oñetan

baratzen da atzean

ura, ta asten negarketan.

 

Oñak erregatus

bere negarreki,

baitare txukatus

bere biloeki,

ezpañes apatus,

ta ungenduareki

oin sandu gaiek untatus.

 

Jesus beira dago

nola den ongitzen:

Ark iago ta iago

negarra segitzen,

eta ala negarres

ederki garbitzen

itsustu zena kedarres.

 

Etxeko nausia

dago marmarketan,

ala emastekia

uzteas oñetan,

bekatari dela

banidadeetan,

ta Jaunak eztakiela.

 

Onek in duena

Jaunak du laudatu

iago ezi arrena,

bai ta seguratu

diola barkatu

anitz, baitu amatu

anitz onek ta mostratu.

 

Ta Magdalenari

dio Jaun sanduak:

Naiz len bekatari,

zure bekatuak,

bazoazke bakean,

dire barkatuak,

salbo zarela fedean.

 

An urrun berze bat

zebila galdurik:

Artzai onak arat

joan ta nekaturik

esperatu zue

butzuan jarririk,

eta an oneratu zue.

 

Arata etorri ze

zena bakatari;

andik itzuli ze

inik predikari,

berri ematera

bere jendeari

Jaunas: Atozte ikustera.

 

 

                Zakeo

 

Zakeok nailuke,

baña txipi izanik,

ikusi etzuke,

ta ala zego iganik

arbole batean,

ikusteko andik

Jesus ona pasatzean.

 

Jesus urrundanik

beira zegokio:

Ea, Zakeo, ordik

fite, erraten dio,

jautsi, zeren ezi

zure etxean, dio,

egun nai dut nik zureki.

 

Aitu ta ikusirik

ark estimatzen du;

istante jautsirik

bere etxeratzen du,

non Jauna sartzean

sartzen dela uste du

ditxa guzia batean.

 

Jauna, dio arrek,

ondasun nerea

ia konta bearrek

erdia berea,

ta in badut dañurik,

nai dut in ordea

doble ta erredoblaturik.

 

Jaunak dio berla:

Egungo egunean

bai obratu dela

salbazioa etxean,

zeren au ere ia

Abrahanen jendean

hume on bat bekala da.

 

Hipokritek agitz

ortas murmuratzen;

Jaunak kontra berriz

digu seguratzen,

etor dela bera,

etzena esperatzen,

galduaren salbatzera.

 

Berze bat alaber

Publikanoa zen;

Jesus manso eder

oni mintzatu zen:

Jaiki, nai zaitut nik.

Berla segitu zuen

diszipulo on eginik.

 

 

                Pedro, Paulo...

 

Jaun gau naiz ukatu

san Pedrok ere bai,

Jaunak ez botatu

bera, baizik berai

giltzak zeruaren

eman ta bera artzai

egin bere saldoaren.

 

Paulok Jesus ona

zuen persegitu,

Jaun onak gizona

zuen konbertitu,

egin zuen bere

baso eskojitu,

ontzeko berzeak ere.

 

Malkok Jaun onari

eskuak botarik,

san Pedrok berari

bearria autxirik,

Jaunak an berean

ongi sendaturik

utzi zion istantean.

 

Ilik ere Jesus,

barkatu etzekio:

Batek ira itsus

lanzas eman zio.

Ah lan gaixto txarra!

Erdiratu zio

Jaunari bere bularra.

 

Ezta mendekatu?

Bai ta agitz nobleki:

Bista du logratu

odol ta urareki.

O Jesusen ona!

Zeruan bereki

dauka lan gura in ziona!

 

Ala barkatzentu

ofensak nobleki,

ezi garaitzentu

gaizkiak oneki:

Merexi infernua,

ta gloriareki

zeruan eman pagua!

 

Bera gaixto dela,

ladronak iltzean

dio, ta ona dela

Jesus, azkenean:

Jauna, memorian

ni izan doaienean

errege bere glorian.

 

Berla dio baietz

Jaunak gurutzean.

Zuri diot sinez,

ezi egun berean,

au egia dela,

bai gloria nerean

nereki izanen zarela.

 

Zein den barkazale,

nai baduzu jakin,

au duzu señale,

ta obegorik ezin,

egina etsaieki,

etzuke iago egin,

ilarazi zuteneki.

 

Bere azken atsetan

mintzatu zen lena

aien faboretan:

Aita, uts ebena

barka, barkatu bez,

zeren aidirena

ezauntzen eztuten sinez.

 

Nai zuten juduei

ziote barkatu

eta asko galduei,

naiz ez ere eskatu;

baita galetsiak

ere tu salbatu,

nai zuten guzi guziak.

 

 

                Judas

 

Traidorea non da?

Noren faltagatik

desesperatu da?

Bere txarragatik;

Jesus da noblea,

salbo beregatik

nai zue miserablea.

 

Naiz ura traidore,

Jaunak egin zion

millaka fabore;

barkatuko zion

Judas berai, baldin

eskatu bazion

ta gaizkias negar egin.

 

Alako gizona

Jesus, Jangoikoa

bera bezain ona,

nola etsai gaixtoa

munduak tratatu!

Ah! Mundu zoroa

neke penas akabatu!

 

Ira ta inbidia,

ta gaixtakeria

ta odio andia,

eta hipokresia

etzire baratzen

—o itsuskeria!—

onaren kontra goratzen.

 

Jesus dibinoa,

Judas, ik saldu duk.

O desatina!

Merke eder diru truk

berla entregatzeko,

ta protxurik eztuk

euroi berdin urkatzeko.

 

Gau gartan berean

Jauna amorosturik,

bai gure amorean

zego okupaturik,

uzteko geroko

guzis supliturik

gu bereok betiroko.

 

aurrekoa hurrengoa