Pausugabeaz, edo khexuaz

HAMEKAGARREN KAPITULUA

        Pausugabetasuna edo khexadura ezta tentazione sinple bat, baina berekin hainitz tentazione ekhartzen deraukun ithurburua. Tristezia ezta bertzerik, lekhat bihotzean dugun damua gure baitan, nahi eztugularik, den gaitza, dela gaitz hura den kanpokoa, nola pobrezia, eritasuna, mesprezioa, dela barrenekoa den, nola iakingabetasuna, idortasuna, gogoaren kontrakotasuna, eta tentazionea. Arimak bada sentitzen duenean zerbait gaitz duela, damutzen da haren izaiteaz, eta hori da tristezia, eta berehala desideratzen du hartarik ilkitea, eta haren khentzeko biderik aurkhitzea. Eta hunerainokoan badu arrazoin, ezen batbederak ona desideratzen du, eta gaitz delako uste duenetik ihezi doa.

        Baldin arimak bilhatzen baditu bideak bere gaizetik libratzeko Iainkoari diadukon amorioa gatik, hek bilhatuko tu pazienziarekin, mansoki, humilki, eta bihotz pausaturekin, esperanzaturik Iainkoaren ontasunak eta probidenziak hura lehen libratuko duela, ezen ez berak ekhar dezaken trabailluak, antzeak eta agudeziak. Baldin bere libranza bilhatzen badu bere burua ganako amudioa gatik khexatuko da eta beroki ibilliko bere buruaren libratzeko bideen bilha, ontasun hura haren baitan, Iainkoa baitan baino geiago baliz bezala. Eztiot halako usterik duela; baina diot khexatzen dela hala uste balu bezala.

        Baldin berehala aurkhitzen ezpadu desira duen arauera, sartzen da asaldu eta despazienzia handietan, eta nola ezpaitute aitzineko gaitza atheratzen, aitzitik hura berretzen baitute, arima sartzen da neurrik eztuten hersturetan, bihotza eta indarrak hala flakatzen zaizkola, non iduritzen baitzaio bere gaitzak eztuela geiago erremediorik. Beraz ikustenduzu lehenbizian zuzenezko den tristeziak ekhartzen duela gero bertze guziz perillosago den tristeziazko emendaillua. Khexadura edo pausugabetasuna da arimari etordakidikeon gaitzik handiena, bekhatua lekhaturik. Ezen nola hiri edo herri batetakoen artean alxatzen diren guduek eta kontrakotasunek hura osoki galtzen baitute eta edekiten baitiote bidea kanpoko etsaiari buru egiteko, halaber gure bihotzak bere baitan aldaratua denean, galtzen du ardietsi zituen bertuteen mantenatzeko indarra, eta bidea ere etsaiaren tentazionei kontra egiteko, zein etsaik orduan egiten baitu bere ahal guzia ur nahasian, dioten bezala, arranzatzeko.

        Pausugabetasuna heldu da nihork sentitzen duen gaitzetik libratua izaiteko, eta uste duen ontasunaren ardietsteko desir desordenatu batetarik; eta bizkitartean ezta gauzarik gaitza berretzenago eta ontasuna urruntzenago duenik pausugaberiak eta khexadurak egiten duen baino. Xoriak zareetan eta lazoetan daude atzemanik, zeren hetan sartuz gero hegalak khexatuki baitarabiltzate ilki nahiz, eta horrela eginez, hanbatenaz korapillatzenago dira. Noiz ere bada zenbait gaitzetarik atheratzeko edo zenbait ontasunen ardietsteko desirak khexatuko baitzaitu, bertze guziak baino lehen, ezarezazu zure espiritua errepausuan eta bakean, iar arazizazu zure iujeamendua eta borondatea, eta gero emeki eta baratxe bilhazazu zure desiraren konplimendua, hartzentutzula bata bertzearen ondoan hartako on diren bideak. Eta erraiten dudanean, emeki eta baratxe hari zaitezila, eztut erran nahi ansigabeki, baina khexatu eta asaldatu gabe, bertzela zure desiraren konplimendua ardietsi behar bidean, guzia gaixkituko duzu, eta geiago hagitz nahasiko zara eta amarratuko.

        Ene arima ene eskuetan dago bethiere, Iauna, eta zure legea etzait ahantsi, zioen Dabitek. Mirazazu egunean behin bano geiago, bederen ordea goizean eta arratsean, ea zure arima zure eskuetan duzunz, edo ea zenbait pasionek eta asalduk ezterautzunz eraman. Konsiderazazu ea zure bihotza zure manuko duzunz, edo ea etzaitzunz itzuli eskuetarik zenbait afekzione desordenatuz zenbait herrari, inbidiari, gutiziari, beldurrari, unhadurari, edo alegrianzari lotzeko. Errebelatua bada, zabiltza haren bilha bertzerik baino lehen, eta hura bihurezazu Iainkoaren presenziara, zure afekzione eta desir guziak ezarten ditutzula haren borondate sainduaren obedienziaren eta manuaren azpian. Ezen nola gauza preziatu baten galtzeko beldur direnek, hura hersiki baitadukate eskuan, halaber, Errege hark bezala, bethi erran behar dugu, O ene Iainkoa! perillean da ene arima, hargatik hura bethiere eskuetan dadukat, eta halatan etzait zure lege saindua ahantsi.

        Eztemozutela zure desirei eskurik zure asaldatzeko, zenbat ere xipi eta kontu gutitako baitire; zeren xipien ondoen handiek eta kontu geiagokoek zure bihoitza kausi lezakete preparatuago aldaramendura eta desordenura. Senti dezazunean pausugaberia heldu zaitzula, gomendazakizko Iainkoari, eta zaude finko eztuzula eginen zure desirak zure ganik nahi duen gauzarik, khexadura osoki iragan dadin artean, lekhat gerora ezin luza ditekeien gauzarik bada, eta orduan borxa edo enseiu eme eta bakezko batez zure desiratzen lasterkatasuna gelditu behar duzu, hura ahal bezanbat ematzen duzula eta neurrira ekhartzen. Eta horren gainean, egizu egin behar dena, ez zure desiraren, baina bai arrazoinaren arauera.

        Zure pausugabetasuna ager ahal badiozozu zure arimaren gidariari, edo ezpere zenbait adiskide leiali eta debozionetsuri, eztagizula dudarik berehala apazegatuko zarela; zeren elkharri bihotzeko minen erraiteak ariman egiten du, odol atheratzeak ardurako sukharra duenaren gorputzean egiten duen gauza bera: hura da erremedioen erremedioa. Hargatik San Luis Erregeak abisu hau eman zioen bere semeari: baldin bihotzean baduzu garririk hura errozu berehala zure Konfesorari edo zenbait gizon presturi, eta hala zure gaitza arinki iasanen ahal duzu hark emanen derautzun bortitzgarriaz.