Egitekoak erabilli behar direla artharekin,
khexamendurik eta grinarik gabe

HAMARGARREN KAPITULUA

        Egitekoetan behar dugun artha eta ernetasuna hagitz diferent eta urrun dire grinatik eta khexamendutik. Angeruek artha dute gure salbamenduaz, hura erneki bilhatzen dute eta aitzinatzen, hargatik ordea eztute grinarik ez kexamendurik. Zeren artha eta ernetasuna hekin karitateari dagozka; bainan grina eta kexamendua osoki liratezke hekin doatsutasunaren kontrakoak: halaz eta arthak eta ernetasunak arimako pausua eta bakea lagun ahal dituzketenaz gero, ez ordea grinak eta gutiago are khexamenduak.

        Zarela bada artthatsu eta erne, Filothea, karguan ditutzun egiteko guzietan: zeren Iainkoak eman derauzkitzunaz gero errekaitatzera, nahi du artha handi duzun hetaz, bainan ahal badagizu, etzaitezila grina hekin gatik, erran nahi da, etzakiztela lot pausugabeki, tematuki eta berokiegi, etzaitezila khexa hekin egitean: zeren zein ere nahi den khexadurak nahasten du arrazoina eta iujeamendua, eta trabatzen gaitu, zeintaz khexatzen garen gauzaren ongi egitetik.

        Gure Salbatzailleak Santa Martha abisatzen duenean, Martha, Martha, diotsa, grinatzen zare, eta nahasten hainitz gauzagatik. Ikusten duzu? artha sinple bat iduki izan balu, etzen nahasiko: baina zeren baitzegoen grinatan eta pausugabean, khexatzen da eta nahasten. Eta hori da zergatik gure Salbatzailleak erraiten dioen etzuela ongi egiten. Emeki bere bide arrunteran dabiltzan ur handiek, edo ibaiek untzi handiak eta marxandiza aberatsak garraiatzen tuzte, eta landetan edo larretan emero erorten diren uriek, hei belhar eta hazi franko erakharten derauezate: ordea lurraren gainera uhin handiz barraiatzen diren uholdeek bere hauzoak galtzen tuzte eta hondatzen, eta tratuaren galgarriak dire, urite bortitzek eta tenpestatsuek landak, erripirak, penseak osoki galtzen dituzten bezala. Bueltaz eta khexaz eginikako obra ezta egundaino ongi egin izan: emeki ioaki, urrun ioaki, dio errefrau zaharrak. Lehiatzen denak, dio Salomonek, peril du behaztopatzeko: bethi laster aski egiten dugu, ongi egiten dugunean. Lixtorrek abarrotz edo azanza geiago egiten dute, eta khexatzenago dira hagitz erleak baino, ordea eztute egiten ezkorik baizen, eta eztirik ez: hala khexatzenegi direnek eztute nihoiz ere ez hainitz, ez eta ongi egiten bere ansia errez eta bruitosez. Uliek ez gaituzte penatzen bere akometaduraz, baina bere ozteaz eta hainitz izanaz: halaber egiteko handiek ez gaituzte hanbat nahasten, nola xipiek, hainitz direnean. Haretzatzu bada gertatuko zaizkitzun egitekoak bakerekin, eta enseia zaite hekin egitera, zein bere lekuan, bata bertzearen ondoan. Zeren berehala egin nahi baditutzu, bata bertzearekin, eta behatu gabe, noiz, non, eta nola egin behar diren, eginen tutzu zapatuko zaituzten eta espiritua lagiatuko derautzuten borxazko enseiuak, eta geienean geldituko zare zamaren azpian eroririk, eta deusik egin gabe.

        Egiteko guzietan perma zaite osoki Iainkoaren probidenziaren gainean, zeina xoilki dela bide, zure egin nahi guziak behar baitira behar den burura erakharri: guziarekin ere zure aldetik hari zaite baratxe eta emeki probidenzia zuhur karekin batean, zure egitekoen egiten, eta gero zinetsezazu, Iainkoa baitan ongi fidatu bazare, zer ere gertatuko baitzaitzu handik, bethi zuretzat hobe izanen dela, zure buruko iujeamenduaren arauaz, iduri zaitzularik edo gaixto dela.

        Egizu haur xumeek bezala, zeinek esku batez itxekiten baitiote aitari, bertzeaz biltzen baitituzte arregak, martutsak edo matsokak hezien basterretan. Ezen hala mundu hunetako ontasunak zure eskuetarik batez biltzen eta erabiltzen ditutzularik, bertzeaz zatxezko bethi ere zeruko aitaren eskuari, noizetik noizera itzulten zarela haren gana, ikusteko, ea zure tratuak eta lanak on eta eder zaizkonz. Guzien gainetik begira zaite haren eskuaren eta laguntzaren utsetik geiago bilduren duzulako ustez: zeren largatzen bazaitu eztuzu urratsik eginen lurrera sudurraz io gabe. Erran nahi dut, Filothea, noiz ere iarririko baitzare hain ernetasun handirik eta tinkhezkorik behar eztuten egiteko eta lan arrunteretan, geiago beha dezazula Iainkoa gana, ezen ez egitekoetara. Egitekoak hain kontu handitako direnean, non zure gogo guzia behar baitute ongi egin ditezintzat, noizetik noizera behatuko duzu Iainkoa gana, itsasoan dabiltzanek egiten duten bezala, zeinek, nahi duten leiohrrera ioaitekotzat, behatzenago baitute goiti zerura, ezen ez beheiti urak daramatzan lekura: Horrela hari bazare, Iainkoa hariko da zurekin, zure baitan, eta zuretzat, eta zure trabailluari konsolazionea iarraikiko zaio.