www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Filotea
Silvain Pouvreau
1664

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [faksimilea]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: San Frances de Sales Genevako Ipizpicuaren Philothea, Silvain Pouvreau. Paris, 1664

 

 

aurrekoa hurrengoa

Nola hartu behar diren inspirazioneak

 

HEMEZORTZIGARREN KAPITULUA

 

        Inspirazioneen hitzaz aditzentugu Iainkoak gure baitan egiten dituen erakhartze, eranzute, barreneko ausiki, argi eta ezagutza guziak, noiz ere aitzintzen baitzaio gure bihotzare bere benedizinoez aita bati dagokan arthaz eta amudioz gure atzartzeko, iraikhiteko, ertxatzeko eta erakhartzeko bertute sainduetara, zeruko amudiora, erresoluzione onetara, finean gure sekulako ontasunera garamatzaten gauzetara.

        Badio espos sainduak hori dela athearen bulkatzea, eta bere espos andrearen bihotzari minzatzea, haren iratzartzea lo datzanean, hari oiu egitea, haren deitzea kanpoan denean, haren gonbidatzea bere eztitik iatera, bere baratzean sagarrak eta loreak biltzera, eta bere boz eztiaz kantalaritzera haren beharrietan.

        Konparazione baten beharra dut ene erranaren adiarazteko. Ezkontza baten osoki egitekotzat, hirur gauza behar dira, nohork ezkondu nahi duen donzeillaz edo andre gaiaz bezanbatean. Lehenik erraiten zaio norekin ezkonduko den; hark gero erakusten du on zaiola, eta azkenean bere konsentimendua emaiten du. Halaber Iainkoak nahi duenean gure baitan, gure eskuez eta gurekin batean zenbait karitatezko obra handi egin, lehenik hura deklaratzen derauku bere inspirazioneaz gero hura on ea ederetsten dugu, azkenean konsentitzen dugu. Zeren nola bekhatutan iautsteko hirur pausu baitira: tentazionea, atsegina eta konsentimendua; halaber hirur gradu dira bertutetara ikhaiteko; Iainkoa ganikako inspirazionea, tentazinearen kontra, inspirazionean hartzen dugun atsegina, tentazioneak eskaintzen deraukun plazeraren kontra, eta inspirazionearei emaiten diogun konsentimendua tentazioneari egin giniozokeon amoraren kontra.

        Inspirazioneak iraun baleza ere bizi garen mende guzian ezginatezke hargatik niholarako maneraz Iainkoaren gogarako, hartan lakhetzen ezpalitzaigu; aitzitik haren maiestate saindua ofensa liteke, egin zen bezala Israeltarren kontra, zeren berrogoi urthez, berak dioen bezala, egon zen hekin aldean, gonbidatzen zituela onera bihur zitezila, eta egundaino etzuten haren hitza enzun nahi izan: hargatik bere haserrean hekin kontra zin egin zuen, sekulan etzirela sartuko haren errepausuan. Manera berean aitonen semea, denbora handiz donzeilla bat serbitzatuz gero hagitz desobligatua lizate, gero ere nahi ezpalio niholatan hitz eman desideratzen duen ezkontzaz.

        Inspirazionetan nihork hartzen duen atsegina abiadura handia da Iainkoaren loriara, eta iadanik atsegin hura dela bide, halakoa hasten da Iainkoaren maiestatearen gogarako izaiten, ezen atsegin hura eztelarik oraino konsentimendu oso bat, guziarekin ere hartarako preparamendu nolazbaitekoa da, bai eta seinale ona da, eta probetxu handizko gauza atsegin hartzea Iainkoaren hitzaren enzuteaz, zein enzute kanpoko inspirazione bat bezala baita. Gauza ona da halaber eta Iainkoaren gogarakoa barreneko inspirazionetan plazer hartzea. Plazer hartaz espos Andre sakratua minzo denean hunela dio, Ene arima urtu da bozkarioz ene maitea minzatu den orduan.

        Orobat ere kontentik dago aitonen semea serbitzatzen duen donzeillaz, eta badaduka faboratua dela dakusanean atsegin duela hark egiten dioen serbitzuaz.

        Finean konsentimenduak konplitzen du bertutezko obra, zeren inspiratu izan garenean eta inspirazionean lakhetuz gero emaiten ezpadiogu Iainkoari gure konsentimendua, neurrigabeki eskergabe gare haren Iainkozko maiestatearen aldera, ezen badirudi hortan mesprezio geiago badela. Hori gertatu zitzaion espos andreari, zeren bere maitearen hitz eztiak ukitu zioelarik bihotza bozkario saindu batez, badarik ere etzioen athea ideki, bainan eskusa ezdeus bat eman zioen, hargatik esposa samurturik ioan zen urrunago eta hura utzi zuen. Halaber baldin aitonen semeak donzeilla bati denbora handiz iarraiki eta bere serbitzua onetsarazi ondoan, balekusa arbuiaturik eta mesprezaturik dagoela, arrazoin geiago luke haserretzeaz, izan zukeien baino hari begitartetik egin ezpalio, eta haren ioan-etorriak onetsi ezpalitu. Harezazu bada borondate Filothea, Iainioak egin plazer derauzkitzun inspirazioneen bihotz onez hartzeko, eta hel ditezinean sar arazkitzu, eta egiezu begitarte, zurekin ezkontzeko desira duen zeruko erregeren anbasadorei bezala. Enzun ezazu plazerki zer erraitaen derautzuten, konsidera zazu nolako amudiorekin inspiratzen zaren, eta egiozu inspirazione sainduari amor. Emozu konsentimendu, ordea oso, amoriozko eta finko bat, zeren manera hartan ezin obliga dezakezun Iainkoak idukiko du bere burua zure gana obligaturik zure afekzionea gatik; ordea inspirazioneak konsenti detzatzun baino lehen kontuzko, extraordinariozko eta lehen ez bezalako gauzetan, engana zaitezin beldurrez, konseilla zaite bethi zure gidariarekin, froga dezantzat ea inspirazionea denz egiazkoa, ala falsoa, zeren etsaiak dakusanean arima batek laster konsentitzen dituela inspirazioneak hainitzetan ekhartzen dio falsorik haren enganatzeko, baina sekulan eztaidike deus, hark bere gidaria humilki obeditzen dueino.

        Konsentimendua emanik, behar dira artha handirekin inspirazionearen arauerako obrak bilhatu eta egin, zein baita egiazko bertutearen mukurua; ezen konsentimendu idukitzea bihotzean, hura obratu gabe, hori lizate mahasti bat landatzea eta ez nahi izaitea mahatsik ekhar dezan.

        Bada hunetakotzat miragarriki on da goizeko eginbidea, eta lehen erakusi ditudan aparta espiritualak ongi egitea, zeren bide hartaz preparañtzen gara ongiaren egitera, ez xoilki preparazione jeneral, bainan oraino partikular batez.

 

aurrekoa hurrengoa