Sori, baina perillos diren balez eta pasatienpoez

HOGOI ETA HAMAHIRURGARREN KAPITULUA

        Dansak eta balak bere izaitez eztira, ez on, ez gaixto; bainane giten ohi diren maneraren arauera konsideraturik, hagitz dira gaizkiaren aldera makhurtuak eta lixturtuak, eta halatan kasuz eta perillez betheak. Gauaz egiten dira, eta ilhunpean erraz da hainitz kasu ilhunbetsurik eta bioziosik sararazitzea, berenez hagitz gaizkirakor direnen artera. Hetan luzeki daude dansazaleak ohera gabe, gero biharamuneko goiztiriak galtzen dira, eta halatan galtzen da goizean Iainkoaren serbitzatzeko bidea eta ordua. Hitz batez, bethi erhokeria da guna gau egitea, argia ilhunbe, eta obra onak ergelkerietara itzultea. Halako biltzarretara batbederak banaloria darabilla, zeinek geiago; eta banaloria hain bide handia da afekzione gaixtoetara, eta amorio perillosetara eta baiatzekoetara, non errazki batak bertzea baitakharke dansetan.

        Dansez diotsut, Filothea, midikuek ondoez eta gorringoez dioten bezala: hoberenek eztute deus balio, diote, eta nik erraiten derautzut dansa hoberenak on guti direla; guziarekin ere hetarik ian behar bada, beha zazu ongi aphain ditezin. Baldin ezin ederki itzul zaitezken okasionea gatik ioan behar baduzu dansara, beha zure dansa ongi den aphaindua. Ordea nola behar da aphaindu? modestiaz, zuhurziaz, eta intenzione onaz. Ianezazu guti hetarik eta gutitan, diote midikuek, ondoez eta gorringoez minzo direla, zeren zenbat ere ongi aphainduakl baitira, hetarik hainitz iatea da pozoina. Dansa zazu guti eta gutitan, Filothea, zeren bertzela eginez perillean iarriko zara hetan zure gogoaren eta afekzionearen ezarteko.

        Ondoek eta gorringoek, Pliniok dioen arauera, barrenetik eta kanpotik umu izanez, diren bezala errazki edoskiten dute bere inguruneko aire gaixto eta lizun guzia, hala non sugeen aldean badira, sugeen pozoina hartzen baitute; Gauazko dansek eta halako batzarre ilhunek erakhartzen ohituzte leku batetan diren bizioak eta bekhatuak, lizkarrak, inbidiak, eskarnioak eta amorio erhoak. Eta nola dansetan haritzeak egiten baitio gorputzeko izerdiari bide, hala ere bihotzeko bideak idekiten diotza zein ere nahi den erhokeriari. Hori hala dela, zenbait sugek hitz itsusirik, balakurik, hitztunkeriarik ekhartzen badu dansariaren beharrietara, edo zenbait basilikek aurtikitzen badio behatze lizunik, amoriozko begiztatzerik, haren bihotza errazki atzematen da eta pozoatzen.

        O Filothea, errekreazione ergel hek ohi dira perillosak: barraiatzen dute debozionezko espiritua, flakatzen tuzte indarrak, hotzten dute karitatea, eta milla afekzione gaixto pitzten tuzte ariman; hargatik hetaz serbitzatu behar da zuhurzia handi batekin.

        Guzien gainetik ordea, erraiten da ondoetarik ianez gero edan behar dela mahatz+arno preziosetik. Eta nik diot ezen dansatu ondoan hartu behar duzula zenbait konsiderazione on eta saindu, bidearen hersteko agian hartu dukezun banaloriozko plazerak burura ekhar liatzaketzun gogorapen perillosei. Ordea nolako konsiderazioneak hartukoitut?

        Lehenik, orhoitzaite zu dansetan zinen orduan berean hainitz arima erretzen zirela ifernuko suan dansa dela kausa, edo dansetan egin zituzten bekhatuak gatik.

        Bigarrenean, hainitz fraide eta presuna debozionetsu oren hartan berean zeudezila Iainkoaren aitzinean haren laudorioen kantatzen, eta haren edertasunaren miratzen. O zein doatsukiago iragan duten bere denbora, zuk zurea baino.

        Hirurgarrenean, dansan hari izan zaren bitartean hainitz arima ioan direla mundu hunetarik herstura handitan; milla milliun gizonek eta emaztek bere ohetan, hospitaletan, karriketan pairatu dituztela oinhaze, dolore, nekhe handiak, hezurretako mina, harria, sukhar egosia eta errea. Helaz! eztute pausurik izan bat ere: etzaizkitzu bada urrikalduko? Eztuzu bada uste zu ere egun batez hek bezala auhenez egonen zarela, bertzeok dansatuko duten bizkitartean, zuk egin duzun bezala.

        Laugarrenean, gure Salbatzailleak, Andre Dana Mariak, Angeruek eta sainduek ikusi zaituzte dansetan. Ha! zein urrikaldu zaizten, zekusatela zure bihotza trikaturik hain ergelkeria handitan, eta erne zegoela ezdeuskeria hartara.

        Bortzgarrenean, Helaz! han zinundenean denbora ioanda, herioa hurbildu da, mirazazu nola trufatzen den zutaz, eta nola deitzen zaituen bere dansara, non zare bekhatuen auhenak izanen baitira xiribikari, eta non ezpaituzu eginen urrats bat baizen bizitzetik heriotzera. Dansa hura hilkizunen egiazko pasatienpoa da, halaz eta orduan amen batetan tienpotik sekulako ontasunetara, edo gaitzetara pasatzen direnaz gero. Konsiderazione labur horiok emaiten derauzkitzut, baina Iainkoak hainitz bertzerik ekharriko derautzu gogora fin hartarakotz, haren beldur bazare.