www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Filotea
Silvain Pouvreau
1664

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [faksimilea]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: San Frances de Sales Genevako Ipizpicuaren Philothea, Silvain Pouvreau. Paris, 1664

 

 

aurrekoa hurrengoa

Nola tentazionea eta atsegina diratezkeien bekhatu

 

SEIGARREN KAPITULUA

 

        Aiphatu dugun Prinzesak eztu hobenik egiten zaion mandatu desohorezkoa gatik, halaz eta, kasu emandugun bezala, bere gogoaren kontra heldu zaionaz gerostik: baina kontrara zenbait begitartez lekurik eman bazuen halako mandaturik hari egiteko, haren ondoan dabillanari berak lehenik amorio eman nahiz, dudarik gabe hobenduri lizate mandatua bera gatik; eta, minbera iduri egin baleza ere, mereziluke eranzute eta gastigu. Halaber gertatzen da batzutan tentazione hutsak bekhatutan ezarten gaituela, zeren geurok tentazionea bilhatzen baitugu. Konparazionera, badakit iokotan hari naizenean, zin eta burho errazki egiten dudala, eta tentazioneak hori ekartzen derautala, bekhatu egiten dut noiz ere iokotan hari bainaiz, eta hobenduri naiz iokoan etorriko zaizkidan tentazione guziez. Baldin badakit zenbait konpainiak ekhartzen derautala tentazionerik eta erorterik, eta halarik ere hartaratzen banaiz neure gogoz, dudarik gabe hobenduri naiz han hartuko ditudan tentazione guziez.

        Tentazionetik heldu den atseginari athea herts dakidikeonean, bethi bekhatu da hari idekitea, hartarik hartzen den plazera, eta emaiten zaion konsentimendua handi edo xipi, luze edo labur den eredura. Bethi gauza baiatzekoa egiten du erran dugun Prinzesak, ez xoilki enzuten badu egiten zaion mandatu lizuna; bainan oraino hura enzunez gerostik, hartan lakhetzen bazaio bere bihotza kontentamendurekin haren gainean erabilliz: zeren konsentitu nahi eztuelarik egiten zaion mandatuaren arauera egiteko, guziarekin ere hartan hartzen duen kontentamenduaz konsentitzen du bihotzak gogoz obra dezala: eta bethi gauza lizuna da obra lizunari edo bihotzez, edo gorputzez lotzea, aitzitik gauza lizunari bihotzez lotzea halako maneraz da lizuntasuna bera, non, bihotzak nahi eztuelarik, gorputza lizuntzen bada, ezin baititeke bekhaturik.

        Tenta zaitezinean bada zenbait bekhaturen egitera, konsiderazazu ea zure borondatez eman duzunz lekurik tentatua izaiteko, eta orduan tentazioneak berak ezarten zaitu bekhatutan, zeroni sartu zare perilla gatik. Hori aditzen dela, baldin okasioneari errazki itzuli ahal bazaizko eta aitzinetik ikusi baduzu edo ikusi behar bazenduen tentazionea etorriko zitzaizula; bainan eman ezpadiozu tentazioneari etortzeko biderik, niholaz ere eztiteke zuretzat bekhatu.

        Tentazionetik heldu den atseginari itzuli ahal gaizkonean eta ezpaigaizko itzuli, bada bethi zerbait bekhatu, hartan guti edo hainitz egon garen eredura, eta hartu dugun atseginari leku eman diogun arauera. Baldin emakume batek lekurik ez emana gatik solhastatua izaiteko, plazerik hartzen badu nihork hura solhasta dezan, gaizki erraitekoa da hargatik, hartan hartzen duen plazera heldu ezpada solhastaketatik baizen. Konparazionera, baldin hari amorio eman nahi dioen mutil totillak ederki ukhitzen badu gitarra, eta plazerik hartzen badu, ez zeren haren amorioaren ihisian dabillan, bainan zeren eztiki eta ederki ukhitzen duen gitarra, ezta bekhaturik izanen, luzez egon behar eztuelarik plazer haren hartzen, beldurrez eman dezan lekurik, plazer hartarik iragaiteko mandatuaren hartzeko atseginera. Orobat bada, nihork irakhatzen baderaut zenbait arte pensuz eta artifizioz betherik ene etsaiari aspertzeko, nik plazerik hartzen ezpadut, eta konsentitzen ezpadut erraiten zaitan bezala aspertzea, baina xoilki lakhetzen bazait halako pensuaren eta artifizioaren ikhasteaz, dudarik gabe, eztut bekhatu egiten; on eztelarik plazer hartan hainitz trika nadin, bledurrez aphurka eraman nazan aspertzearen beraren edozein atseginera.

        Batzutan tentazionearen ondoan berehala zenbait atseginazko khilikamendu sartzen zaiku kasik akorda gaitezin baino lehen, eta hori ezin diteke bekhatu benial arin bat baizen, bainan handiago egiten da baldin akordatuz gero zer gaitzetan gaudezin, ansigabez egoiten bagara deliberatzen, ea atsegindura hartuko edo khenduko dugunz; handiago are da, baldin hura sentitzen dugunean, hartan bagaude zenbait denboraz ansigabe hutsez, haren khentzeko borondaterik bat ere gabe; baina noiz ere borndatezki eta deliberatuki gogoa hartzen baitugu halako atsegintasunean lakhetzeko, gogo deliberatu hura bera da bekhatu handi bat, gauza zergatik atsegin hartzen baitugu, seinalatuki gaixtoa bada. Emakumearentzat bizio handi bat da amorio gaixtorik iduki nahi badu, sekulan nahi eztioelarik amurusari gorputza largatu.

 

aurrekoa hurrengoa