Neure adiskide maite
Zirilo Arzubiaga-tar jaunari
bere meza barriko egunean

                I

Beko aukeren zaletasunik etzeunkalako,

Ikusten zaitut zelan zarean gaur abade;

Ta berau gaitik alabantzetan, adiskidea,

Zu zeruraiño goratutea gura neuke;

Baiña nik, zelan jaso zaikedaz sorutik goruntz

Lurrean narras ibillten banaz ni neu bere?

Ezpadaukat nik Agustin batek eukan egorik,

Zelan izarrak baiño gorago igo neike?

Eta, non ditut abade baten anditasunak?

Goratuteko bear dan aiñan itz zakonak?

Non esakunak, non bardinkuntzak, irudi eta

Orretarako bear neukezan dote onak?

Non ditut bada apaiñgarriak orniduteko,

Non bitxi eder, non egokiak diran lorak?

Non emokaiak, non gogamenak eta azkenez

Jakiteazko etorri leun ta non ganorak?

Zure onarren baiña, zertxobait kantau bagarik

Ezin nindeke, adiskide, gaur geratu,

Ezin nindeke abiau dodan arlo onetan

Lotsor bat legez aria eten da mututu;

Ezin nindeke aldatz andiaz aurkitu arren

Al dodan goren igo bagarik etxeratu,

Iturri onak, agortu dedin baiño lenago,

Daukan ur dana egin bear dan argiratu.

Beraz abiau zakit agotik zerbait urteten,

Abiau zakit itz-errekea erioten,

Abiau zakit egarritua daukazulako

Artega, estu, edan zagizan itxaroten;

Abiau zakit zuri begira dagotzun orri

Bere eztarri eta sabela ezotuten,

Eskiñitera nire edari biotzeko au

Zirilo, utsik zugana gaur naz zuzenduten.

Zuk bear dozu izarrak baiño izan gorago

Egun onetan askoz gorago goratua,

Fedeagaz nik ikusi egiñ zaitudalako

Zeru-gaiñetik lurreratuten Jaungoikua;

Lenengo aldiz nik gaur ikusi zaitudalako

Egiaztuten orren mirari goratua,

Biotz guztitik agurtzen zaitut, oneretxi au

Ai! gura neuke izan dakizun gogokua.

Lenengo aldiz ikusi zaitut, adiskidea,

Golgotan jaso eben Mesias zu jasoten,

Lenengo aldiz ikusi zaitut nik gaur altaran

Ze eskubide andia dozun agertuten,

Lenengo aldiz: «Jauna zuekaz izan bedi» gaur

Meza-entzulai begiraturik dei egiten,

Ta eurak leial: «zure espirituz izan bekigu»

Berealaxe zelan eutsuen erantzuten.

Lenengo aldiz ikusi zaitut tximista gori

Eta justuri burrundarien Egillea

Zuk eskuetan zelan gaur euki dozun berbera,

Bazan legetxe bildots otzan ta umilldea;

Zeiñen suaren ondoan utsa izanagaitik

Odei tximista jaurtilarien asarrea,

Bigun bigunik ak zirudian gura ebala

Aukera atsegin dandanak zuri emotea.

Lenengo aldiz emon deuskuzu bendeziñoa,

Jaungoiko aundi itzaltsuaren izenean,

Irudituaz ostarku eder zuk ziñeala,

Bere su eta gure erruen bitartean;

Lenengo aldiz baita eskiñi bake dontusa,

Zorionakaz lurrean bizi gu gaitean,

Urte askotan egin daizula beste ainbeste

Lotatik zoli goiz guztietan jagitean.

Adorau beie ordu berean lora argalak

Gura badabe Eguzki arro anditsua,

Alabau beie txorrotxioka txori zoroak

Axe balitza legetxe euren Jaungoikua;

Baiña, Zirilo, goiz guztietan Zuk adorauko

Dozu egiñaz gaurko eskintza aiñ dontsua,

Eguzki, lora, txori ta arraiñak goiz eta arrats

Alabau bear luekien Argi Betikua.

Goiz guztietan areik guztiak baiño gorago

Jasoko dozu milla aldiz gora zuk biotza,

Organu-soiñuz eta intzentso-kez gozoturik

Erregutuaz baita kantuan iñoz boza;

Eta Jaunari zelan gogoan sartuko jakon

Garra legetxe zugandik doian deien otsa,

Bigunduko da bere barrua ta, o! zelango

Mesede errekak jatsiko dozuz guganuntza!

Zer ziran bada antxinakoen erreariak

Lege zarreko taiuak eta antz guztiak?

Zer ziran bada Abel, Abran ta Melkisederen

Egunetako eskintza edo opariak?

Zer ziran areik eitamu txiki batzuk besterik?

Zertzuk ezpada oraingo mezen irudiak?

Ai! baiña gaurko egiagaz dauz atzean isten

Keriza areik abade Kristok ipiñiak.

Aingeruena baiño gorago orrexegaitik

Zirilo, dago jaritxi dozun duiñtasuna,

Abel, Abran ta Melkisederi etxaken emon

Zuri Eleizan zeugandu jatzun altasuna;

Ze atsegiña al daikeozun emon Jaunari,

Eta zerutar danai zelako poztasuna,

Baita garrezko beko lezetan dagozan askoi

Askamena ta goiko betiko ondasuna.

Ze ederra dan errelijiño katolikua!

Ze pozgarria andik datorkun siniztea!

Ze gozoa dan erbeste baltz au irago eta

Gero dogula bizitz argia jakitea!

Ze atsegiña Eleizan beti abadeari

Berbategitik egi andi au entzutea,

Eztala lur au gure erritzat egiña izan,

Eta billatu daigula goiko a bestea!

Ze zoli berak jaioagaz bat ipinten gaitu

Ara joango garean bide zuzenean!

Ze ardureaz jasoten gaitu iñoz lurrera

Oiñkaden baten laban egiñ da jausitean!

Eta, ze prestu aldatz garratz au irago eta

Beste mundura aldatu bear dogunean,

Pasea bere abade jaunak emoten dusku

Zeruan zuzen sartuak izan gu gaitean!

O! abadea, bai abadea, bagenki nor dan,

Ze maillatara eukiko geunken goratua,

Beraganako, zer zan Zesar bat, zer Alejandro

Napoleon zer, ia lurreko jaungoikua?

Danak guztiak etziran gauza ez, biztuteko

Soldau bat iñoz euren aldera illdakua,

Baiña abadeak daikela ekarri lengo senera

Arima illa ez da sinizgei fedekua?

Areik irurak gerren bitartez, baiño bakeaz

Geiago da ta baita izango abadea,

Zergaitik oneik arma gabarik daben sartuko

Larra batera azkenerako gizartea;

Abadeentzat Jesukristoren Lauburuagaz

Dago gorderik garaitz andi bat jaristea,

Danok Artzain bat bakar bakarrik buru dogula

Eta beraren azpian danok bizitea,

Abadetzako ziñealako zu bere jaio,

Zara Jesusen mastietako langillea,

Zuk dirudizu, Zirilo, gazte eta zardena

Nekosta deitu egiten jakon landarea;

Ta ez zarika bekorra legez beti sorua

Gogoan daukan zugatz negarti lur zalea,

Lur zale baldin izan baziña Obispo Jaunak

Ez eutsun eingo buru erdian ez, koroia.

                II

Baiña, oraindik beste gloria andi bat bere

Kantau bagarik eneuke gura ixilltzea,

Asieratik agertu deutsut neure gogoa

Zu zeruraiño zala eregi egitea;

Eta asmo au agertu baldin egiñ badeutsut,

Baita nai neuke egiaztu ta betetea,

Zuzen dagotzun ta duiñ zarean alabantzeaz

Ez da larregi zor deutsudana emotea.

Zuk badakizu ontzigilleak dabela lurraz

Berak ze ontzi nai daben axe atonduten,

Baiña, Jaunaren eskuak moldau zu zaituzala

Basu autu ta berarizko bat dot ikusten;

Zugan uts utsik santidadeko likurt gozoa

Oker esan dot, Santutasuna berbera danak

Gura dau bere kopoe eder izan zaiten.

Duda bagarik kopoia zara zu gaur, Zirilo,

Ez lurrezkoa, ezpada urregorrizkoa,

Nakar, zafir ta diamantezko edergeiakaz

Ederto baiño edertoago edertua;

Zergaitik bertan gura dabenak ein egunero

Egotaldi ta bere ikuste goizekua,

Ez da lurreko gizon argal bat, ez ta aingerua

Ezpada eurak egiñ ebazan Jaun altsua.

Erregearen etxearentzat jauregia da

Euskaldun izen garbia eta adjutua,

Zure bularra Erregegiñak bere etxetzat

Egiña bada, zeiñ ete dogu duiñekua?

Kantauko deutsut mezatan egun santu danetan

Ortxe artzera zoazalako Jaungoikoa,

Dala berariz berak egiña berberarentzat

Beian berori izan dakion jarlekua.

Udabarria bere ak egin badau guretzat

Lora, orri ta bedar usaintsuz apaindua,

Bearrekoa arima ori da izatea

Udabarri itxi daikena negutua;

Bearrekoa jantzi urdin ta begi zabalaz

Goia badago zuri begira zoratua,

Goiurdiñgiñak zugan jarteko bizilekua

O! Zirilo, zu zatxakoz zeru lurrekoa.

Agurtzen zaitut esparru eder aukeratua?

Agurtzen zaitut Jaungoiko baten jarlekua!

Zu duiñ ederra etzala izan kantauko deutsut

Adan ta Ebaren ortu galant ta loratsua;

Agurtzen zaitut o! Paradisu askoz obea!

An etzalako bizi izaten Jaungoikoa,

Agurtzen zaitut agur onetan zuri deiturik

Agur! Zerugiñ danaren beko zerutxua!

Emen izanik lurreko zeru gero izango

Zatxakoz bere adiskide bat goi-zeruan,

Izar eder bat argitasuna baiño besterik

Ez daukazuna arpegi orren inguruan;

Illuntokiak argituteko jaio baziñan

Lanpara eder izan ziñaiten gaur soruan,

Duda bagarik gero izango zara izar bat

Zorioneko eta betiko erreiñuan.

                        Euskalzale, 1899,  3