Oyartzunera

        Esan bearrik ete dogu barriro be biar Oyartzunen egingo diran euskal jaiak zeintzuk eta zelakoak diran?

        Baleiteke ondiño be batenbatek esatea: Ze jai dituk orreek? Nok asmau jozak? Zer ospatzen joek? Noz dituk?...

        Orrelakoxe gibelaundiak daukoguz gure abertzale purrukatuen artean!

        Bada, or beste aldean dagoz euskeraz, atzo lez, eta jakin gura dauanak antxe irakurri bei.

        Gipuzkoatik idazten daust jai onen antolatzaille batek, eta diño ganeratu leitekela, Pasai, Donosti, Errenderi ta Zaldibiko ezpata-dantzariak be joango dirala. Alkate jaunak erreztasun guztiak emon dituala. Eta bere ustez jai oso polita egingo dala, batez be arratsaldean.

        Neuk be uste dot jentea batuko dala, lengo egunetan ez neban uste ainbeste; baiña orduan esan nebana diñot, naiz asko naiz gitxi, batuko gara euskaltzaleak eta euskal idazleak, eta batzen garanok egingo dautsogu zor jakon agurra euskotarren abenda ele garbiari; ez dogu ukatuko geure jatorria Euzko-Gastedi-Batzak eraldu dauan EUSKEREAREN EGUNEAN.

        Orixe da aberriaren eguna, ta bere semeak, al izan ezkero, beintzat, ez dabe utsik egin bear amaren egunean. Eldu bear dabe amaren ondora, berari esateko: «Zeure semea naz ta zeugana nator zeuri laztan bat emotera».

* * *

        Oyartzunen euskeraren jai orren ordez jarri balebe «La fiesta del Casteyano» eta jai batzuk eraldu balebez «cantaores y bailaores flamencos» eta «una becerrada en la que estoqueará el famoso Cuerete» eta «pronunciará un discurso retunbante el acreditado profeta Tataratá», eta oneetariko jai atalak jarririk, eurrez joango zan jentea, urriñetatik be, eta euren artean gaur atxakia dariola dabiltzan abertzale (??) asko.

        Baiña alde (diferentzi) bat dago orduan joango litzakezanetatik orain joango garanokana; areek asko baiña erdaltzaleak, atzerrizaleak, eta gu gitxi izan arren euskaltzaleak, geure aberri-zaleak. Ori, alde andia da!

        Zeintzuen artean gurago, irakurle?

        Eskier (seguru) nago erantzungo dozula «zuekaz euskaldunokaz gurago».

        Etorri, ba, biar.

        Ezin zara etorri? Eziña badozu, aske zara; eziñari iñok ez dautso irabazten.

        Al dozu? Ez geratu etorri barik.

        Alde batetik beartuta lez zagoz etorteko al izan ezkero; baiña orrez ganera, egun eder bat igaroko dogu, egun ederra euskerearen maitasuna dabenentzako.

        Euskerea maite badozu, egun atsegiña izango dozu. Guk egin bear doguz an barriketak alkarregaz! An alkar ezagutuko gara aberri alde guztietako euskaldun abertzaleak; ara elduko dira Zuberotik, Laburditik, Naparratik, Gipuzkoatik, Arabatik eta Bizkaitik. Danok batera. Noz alan aurkitu gara iñoz?

        Aberriaren alde guztietako semeak alan alkarregana batzea, ez al da gauza ikusgarria, ta garrantzi andiduna? Bai bein!!

        Biar Oyartzunera ba al dozuen danok.

        Biar arte.

1921-VI-8