Umeentzako ipuintxuak

Manta zarra

        Gudatea zan, eta baserri batean gudari talde aundi bat sartuta, eskatu eben gizon bat eurei bideak erakusteko. Alogereko beargin gixajo bat izentau eben. Otz aundia egoan, edurra zara-zara jausten zan, eta aize otza indartsu etorren. Agaitik gizon arek manta bat eskatu eban, baiña iñok ez eutson emoten.

        Orraitiño agure bat errukitu jakon, eta aldean eukan mantazarra emon eutson; errementari txiro bat zan agure ori, erbestetik gudearen igesi etorria, ta lan eginda nekez bizi zana.

        Beroni eskerrak eginda gero, joan zan bide-erakuslea gudariakaz.

        Arratsaldea eldu zanean, zaldizko ofiziale gazte ta dotore bat galapan sartu zan baserrian; apaindo-apaindo jantzita egoan, paparrean eukan sari-gurutz eder bat. Guztiak ikaratu ziran itandu ebanean ofiziale arek ia nun zan agurea, bide-erakusleari manta zarra itxi eutsona.

        Errementari zarrak pozezko deadar bat egin eban ofizialea ikusita.

        —Ai ene Jainkoa, Endika neure semea da ba ta!

        Auxe esanda, joan zan arin gazteagana, ta maitero estutu eban bere besoetan.

        Urte batzuk lenago Endikak gudari joan bearra izan eban, eta ofiziale izatera eldu zan, mutil esaneko, beargin eta bildurbakoa zalako.

        Gudari joan zan ezkero, ez eban izan aitaren barririk; errementari-maisua zan bere aita uri andi batean, eta berau itxi eban gudeak txiro ta lan barik, eta beste toki batera alde egin bear. Bere semeak bereala ezagutu eban aitaren manta zarra bide-erakuslearen sorbaldetan, eta beronegandik jakin eban bere aita baserri aretan bizi zala, apal-apalik bere lanagaz.

        Aita-semeok alkarri laztanka pozez negar egiten eben, eta aurrean egozan guztiei be malkoak agertu jakezan. Endikak gau guztia aitagaz emon eban eguna zabaldu arte. Orduan agur egin eutson, diru kopuru gogor bat berari emonda, ta aurrerantzean be lagunduko eutsola aginduta.

        Baserriko biztanleak igarri eben Jaunaren eskua ibilli zala jazokun aretan, eta alkarri esaten eutsoen:

        —Agure ori, iñoren erruki izan dalako, Jaungoikoak erruki izan dau, ta bere semeagaz batu dau, onek atara dauala bere bizikera larritik.

                Beartsuari lagun

                egiten badautsazu,

                Jaunagandik ordaiña

                beti artuko dozu.

* * *

        Orra or, B-tar P. adiskidea, lengoan emon zeustazan erdal ipuiñetarik bata euskeralduta.

        Eredutzat ipinten dot emen. Zer deritxozue? Euskera ori mordoilloago ipiñi, ulergarriago izan daiten? Esakerak laburrago ipiñi, dagozan baiño ebagiago, umeak neke gitxi artu dagien aditzen?

        Irakaskintzan adituak diranak edo arazo orreri zelanbait urreratuta dagozanak ondo egingo leukie zeozer esanaz.

        B-tar P-k diño, ta egiz, ez daukogula euskeraz umeentzako irakurgairik, edozein erderatan ainbat eta ainbat idaztiño dagozala egoki-egokiak, lau-lauak, errazak, umeentzako. Guraso batek bere umeei euskeraz irakurri erazo gura badautse, ez dauko zer ipiñi euren eskuetan. Bardin ikastolan.

        Auxe da lan bat askoren artean agudo egin bear doguna. Gai aunetzaz itz egin genduan lengoan B-tar P-k eta biok; berak ekarri eustazan neuk ikusteko erderazko ipuintxo labur-errazak, umeentzakoak; eta otu jat euretatik bata euskeraldu arduraz, ta ementxe argitaldu, ia beroni zer deritxoen irakaskintzaz arduratzen diranak.

1916-V-24