[1332]

Canton de St Jean-Pied-de-Port

Commune de Bussunarits-Sarrasquette

Haur prodigua

        1. Gizon batec ez zuen bi seme baizic. Gaztenac erraiten dio bere aitari: «Ordu da nausi izan nadien eta izan dezadan sosa. Behar nukhe yuan eta lekhuac kurritu; zatikha zazu zure ontasuna eta emadazu ene partia. — Bai, ene semea, dio aitac; nahi dukan bezala; gaichtagin bat hiz eta gaztigatua izanen hiz». Gero aitac zabaldu eta tirant bat zatitu zuen bere ontasuna eginez bi parthe bardinac.

        2. Handic zonbait egunen buruan seme tzar hura yoan zen bere herritic fierraena eginez eta nehori ere adioric egin gabe. Khurritu zituen haitniz landa, oyhan, hur alde eta gero erori zen hiri handi batetarat nun despendiatu baitzuen bere sos guzia. Zombait ilabeteren burian, saldu zituen bere phildac atso zahar bati eta behar izan zuen sehi yarri: igorri zuten landetarat idi eta asto zain.

        3. Orduan izan zen maluros. Ez zuen oheric gauaz, ez suric hotz zelaric. Batzutan hain gose zen nun yanen baitzuen gogo hunez cherrieri emaiten den aza osto eta fruitu usteldu hetaric; bainan nehorc ez zion deusere emaiten.

        4. Arrats batez, tripa hutsic, uzten du bere burua erortzerat alki baten gainerat, soiten duelaric leiotic choriac airian. Gero ikhusten du zeruan ilhargia, izarrac eta bere buruari dio nigarrez: Han, ene aitaren etchea bethia da sehiz zoinec baitute ogi eta arno, arroltze eta gasna nahi duten bezenbat. Eta ni ber demboran, gosia nago hemen.

        5. Eh bien, yeikiko niz, yuanen niz ene aitaren ganat eta erranen diot: Bekhatu egin nuen, zu kitatuz; hoben izan dut; behar nauzu gaztigatu, hori badakit. Ez nezazula gejago ni deit zure semea; trata nezazu zure azken mutila bezala. Hoben izan nuen, bainan peritzen nintzan zure ganic hurrun.

        6. Aita bere baratzian zagon, lili arrosatzen, bere sagar eta mahatseri beha. Ikhusi zuenian bidian heldu bere semea izerdiz eta errautsez bethea, tiraka heldu, ez zezaken sinhets. Bere baitan ari zen eyan behar zuenez gaztigatu edo barkhatu... Askenian, nigarrac begian, hedatzen ditu bere besoac, lotzen saio semeari lephotic eta emaiten dako pot handi bat.

        7. Gero yarrarazten du bere semea oihu egiten du bere yenderi eta bere auzueri: «Nahi dut maitatu ene semea lehen bezala, dio aitac, denac bildu direlaric. Aski gaztigatua izan da; nehorc ez dezakola mehatchuric egin. Zatozte ikhusterat; ekhar zakozue kamisola eder bat; emakozue eraztun bat erian, zapata berriac oinetan. Hartzen ahal dituzue ere oilhar eta ahate, ekhar zazue ahatche hun bat hiltzeko. Yan eta edan behar dugu guziec elgarrekin eta besta handi bat egin».

        8. Sehiec obeditu zuten nausiari eta ezarri tafaila eder bat mahainaren gainean. Memento berean, heldu da seme zaharrena ihizetic bere chakhurrekin: «Zer dira azantz horiec, erraiten du, sacre batekin. Uste dut khantuz ari zieztela. Ez da goizegi itzul nadien. Errotu zirea ene aita?».

        9. «Ez, ene semea, ez nuc errotu, dio aita zaharrac. Hori egiten badut, egiten diat alegera nizalakotz. Khantuz ari gituc eta uros gituc eta badiagu arrazoin. Hic nahi edo ez, beharko duc hic ere khantatu eta alegeratu gurekin zeren hire anaya hila baitzen eta phiztu baita. Berriz sorthu balitz bezala duc; atzo galdua zukan, egun arrapatu diagu».

L'Instituteur de Bussunarits,

G. Elissagaray