[1266]

Canton de Mauléon

Commune de Roquiague

Haur despendious-bat

        1. Guizon batec bazitisun bi seme. Gaztenac eraiten diosu bere aitari: «Ordu duzu izan nadin nihaurenaren buruzagui éta diharu utchen dezadan. Behar dit joun itchous ditzadan cartielac. Phartitu behar duzu goure hountarzuna eta eman isadasut ene phartia. — Bai, ene semia, dio aitac, nahi dian besala gachto his eta punituric izanén his». Guéro zabaltsen dizu tieta bat eta phartitsen eguiten dilaric bi pharte bardin.

        2. Egun sounbaiten burin seme gaistoua phartitsen duzu heris heri fieraen éguites eta adioric erangabe batsen zutin jenter. Igaraiten dizu ordoqui handiric, oïhan éleca, eta heltsen duzu hiri handi batehara, souigntan despendiatsen beitutu diharic oro. Hilabete sounbaiten burin saldu behartsen siotsu bere aropac, emaste sahar bati eta mithil plaza behartsen diozu: igorten dizie azto eta idi beguiratsera alhor batetara.

        3. Ordin hanich malurous izaten duzu, gaiaz estizu haboro lotheco oheric ez suic berotseco hots eguiten oranin sounbait orduz haign duzu goze soungtan jan belitsaque asa osto eta fruita hiotu ourdec jaten tcienac bena ihourc ere ezteye deüze emaiten.

        4. Gai bates zabela hutsic usten dizu erortera bere buria cacheta batera, soguiten silaric leyho batelaric chtori hégaltatsen siene. Guero ikhousten tizu aguertsen selin arguizaguia eta izarac eta eraiten dizu nigares: Nounbait, ene aitaren etchia mithiles betheric soungtan beitie ogui eta ardou arautse eta gazna, nahi diéna; Eta ni heben gozes hiltsen.

        5. «Aren ountsa duzu hahi nuzu jeyqui, joun aitaren ediergtera eta eran. Eguin nizun betkhatu bat nouis ere soureganic joun beynitsan. Ogeren hadia eguin nizun eta behar naizu punitu badaquit ountsa. Ene gasula deit abore çoure semia, trata nésasu çoure asken serbutcharia besala oguendun nunduzun bena débeyatsen nundusun zutaric hurun».

        6. Aita, bere baratsin zusun, lili hourtatsen urhentsen soguiten sérelaric bere sagartse eta ayhener. Nois eta ikhoussy beitsin bideganiti jiten bere semia oro izerdi eta erhaus, sankhoc herasta bortcha sinhetsi zin. Galthatu zin eya behar sines punitu ala behar seon pharcatu... Asquenin nigara beguin besoua sabalturic hartsen du éta emaïten déro pot handi bat.

        7. Guero jareasten du béré semia; deitsen du bére jentic éta aysouc; Nahi dit maythatu lehen besala, haur gachoua, eraiten deye bilduric sirener. Izan duzu asqui punituric: ihourc ere orai estisela éguin mesperetchuric. Jin sitie akhoustera; ekhar isosie bertan aropa eyjer bat, etie esar ehasten bat erhin eta osqui beric hougnetan. Hartsen ahal duzie oillar ahate eta aretche bat hounic éhaiteco: edanen disugu janen eta besta handibat eguinen algaréqui.

        8. Mithilec sinhesten du nanzia eta esarten die tahailla eder bat bahagnin. Ber demboran lehen semia jiten da ihizetic bere hoequita: «Ser da aren héros hori? Ayhu éguiten du juratsen dilaric. Ouste dit khantatsen ari sidien heben; estussu sariegui jin nadin. Enuchentu sireya aita».

        9. «Es semia, estuc hoy hala, dio saharac. Eguiten badut hori, eran nahi duc hanicht alaguéra nisala. Kantatsen diagu eta irous gutuc, seren eta beitugu sertsas. Nahi baduc éta es behar duc hic ere khantatu, eta alagrantsian saradin gourequi seren eta hire anaye hilic sena ora phistu beita. Oray sorthu belis besala duc; atso galduric, sia éguia soic ara édienic».

Transcrit par l'Instituteur soussigné

A Roquiague, le 20 décembre 1894

L'Instituteur,

S. Cot