[1291]

Commune de Lohitzun

Canton de St-Palais

Haour prodigoua

        Bat. Guiçon batec etçutin bi seme baïcïc. Gastenac eran çon bere aïtari: «Ordu du içan nadin nihaü naüsi eta ukhen deçadan dihaü. Nahi nis jouan eta ikhoussi cartiel. Pharti çaçu çoure hountarçuna, eta emaçu ukhen behar dudana. — Baï, ene semia eraïten du aïtac; nahi dian beçala. Gaïsto bat his eta içanen his gastigaturic». Guero çabaltcen dielaric tietabat, phartitu cien bere hountarçuna eta eguin bi pharte bardin.

        Biga. Guti egunen burian, seme gaïstoua joun cen héritic buria goraïc eta eran gabe adio ihouri. Igaran çutin alhaguiac, oïhanac, uhaïtçac, eta jin cen hiri handi bateta noun igorri beitcin bere diharia oro. Hilabete çoun baïten burian, behar ukhen çutin saldu bére aropac émaste çahar bati eta mithil jari: igori çuten alhoretarat asto eta idi béguiratcera.

        Hirou. Ordin, hanits malerous cen. Etcin ukhen haboro hoheric gaïas lo éguitéco, es suic berotceco nouis ere hots eguiten beitcin. Çounbaït aldis hangn sien gocia handi, janen beitçutin aça osto eta frutu hiotu ourdec jaten dutienac, bena ihourkec etcen deüsere emaïten.

        Laou. Gaï bates, çabela hutcic, cachéta baten gagnen jari cen, ço eguiten cielaïc leihotic chorier cougn hegaltatcen beitcien arhinki. Guero ikhoussi citian aguertcen celin arguiçaguia eta içarac, eta eran cian nigares: Hantchec, ene aïtaren etchia bethia da mithiles çougnec béitute ogui eta ardou, araoutce eta gasna nahi dien beçain beste. Dembora hortan, ni, goses hilcen nis heben.

        Bost. Othin, jéikien nis, jounen nis ene aïtaren gana eta eran déot: Bekhatu éguin nien nouis ere utci beitçuntudan. Oguen handi nin, eta béhar naïçu gastigatu, badakit ountxa. Ene çaçula déit haboro çoure semia, trata neçaçu çoure asken sehia beçala. Oguen dun nintçan, bena eyhartces jouiten nintçan çutaric hurun.

        Séi. Aïta bere baratcin cen lilien ihistatcen urhentcen: so eguiten cien sagartcer eta mahatcer. Ikhoussi cinin bere semia bidin jiten, icerdis eta erhaütces bétheric, sankhoua héresta, etcin aïsa sinhetci. Bere béithan igan sin béhar sines gastigatu ala behar çon pharkatu... Askenin, nigarrac béguietan, hedatu céitçon bessouac, eta bere buria ourthoukitcen céolaric haren lephoula, émaïten deo pot handi bat.

        Çaspi. Guero jar éraci cin bere semia; déithu çutin bere etchencouac eta aïçouac. «Nahi dut maïthatu aïtcinetic béçala, gaïcho haüra, éraïten dé bildu ciénin. Içan da aski gastigaturic: oray nihourkec este çola eguin méhatchuric bate. Jin citié hounen ikhoustera; ekhar içocié bertan barneco éjerbat, eçar içocié erhastunbat éhian eta oski bériac hougnetan. Hartcen ahal tutcié ere ollarac, ahatiac, éta ékharten éhaïteco houn den aïtchebat: édanen dugu, janen algarékin eta eguinen besta handibat».

        Çortci. Séhiec obéditu çuten beren naüssia eta éçari çuten tahalla éderbat, mahagnan gagnen. Ber demboran, seme guéhiéna heldu cen ihicétic bere chakhurékin. «Cer da aren héots haü? oïhu éguin cin juramentuekin. Ouste dut khantus ari cidela heben; esta goïcégui jin nadin. Ehoturic ciéya, ene aïta?».

        Bédéatçu. Es, ene sémia, énuc hala, éraïten du çaharrac. Hori éguiten badut, bostarios bethia nuc. Khantatcen diagu éta irous gutuc, ceren arasougn béitugu. Nahi ala es, béharco duc khantatu hic éré éta bostariotan çarthu gourekin, ceren hiré anaye hilic cena, ara jin duc bicilat. Ara sorthuric béçala duc: atço galduric cia, égun hora, ara édiénic.

L'Instituteur public,

J. B. Armagnague