[1308]

Commune de Juxue

Canton d'Iholdy

Haour prodigoua

        1. Guiçon batec ez citcin bi seme becic. Gaztenac erraiten dici bere aitari: «Dembora douçou içan nadin ene naousia eta oukhan deçadan dihouria. Behar dicit youan eta ikhousi campo. Pharti çaçou coure hountasouna, eta eman eçadaçou nic behar douana. ­ Ba, ene semia, erraiten dici aitac: nahoucan beçala. Gaichto bat hiz eta pounitia içanen hiz». Guero çabaltciarekin tirouar bat, phartitou cicin bere hountasouna eta hartaz in citcin bi portcione berdinac.

        2. Egoun goutiren bourian guero seme gaichtoua youan çouçoun herritic iten cielaric fierrarena, eta erran gabe adio nehori. Trebesatou citcin anhitz campadera, oyhanac, errecac, eta yin çouçoun hiri handi batetara, noun despendiatou baitcien bere dihourou goucia. Çoinbait hilabeteren bourian, saldou behar oukhan citcin bere arropac emazte chahar bati eta bere bouria louatou içaiteco mouthil: igorri cicien alhorretarat han çaintceco astouac eta idiac.

        3. Ordian, biciqui malouros içan çouçoun. Ez cicin oukhan guehio oheric lo iteco gaouaz, ez eta souric berotceco hotz iten cienian. Bacicin batçoutan hain gose handia noun yain baitcitien ountsa aça osto hec eta frouta ousteldu hec çoinac yaten baitouzte ourdec ; bena nehoc ere ez ciacocien emaiten deous ere.

        4. Atsalde batez, tripa houtsik, outci cicien bere bouria erortcera escabel baten gaignera, soiten cielari leihotic chorier, çoinac hegaldatcen baitcien ahinki. Guero ikhousi citcin aguertcen cerian arguiçaguia eta içarrac, eta erraiten dici bere bouriari nigar itiarekin: Han, ene aitaren etchia bethia douc mouthilez çoinec baitoute oguia eta anoua, arroultciac eta gasna, nahi douten beçambat. Dembora hortan, ni, hiltcen nouc gosez hemen.

        5. Eh bien, yaikico nouc, youain nouc atcemaitea ene aitaren eta errain diacoat: «In nicin bekhatou bat, çou quitatou oukhan nahi cintouanian. Oukhan nicin oben haoundia, eta behar nouçou pounitou, badiaquiçout ountsa. Ez neçaçoula icenda guehio çoure semia, trata neçaçou çoure mouthilen oundarra beçala. Içan nindouçoun obendoun, bena soffritcen nicin çoutaric ourroun».

        6. Aita bere baratcian çouçoun, finitcen ari bere lilien hourtatcen ; bisitatcen citcin sagar ondouac eta mahatsac. Ikhousi cienian yiten bidiaren gaignian bere semia dena coucoutia icerdiz eta erhaoutsez, therrestan çangoua penaikin sinhetsi ahal oukhan cicin. Galdin cicin bere bouriari behar cienez pounitou ala barkhatou behar çacon. Oundarrian, nigarrac beguietan hedatou ciazcotçoun besouac eta aourthiquitciarequin bere bouria haren lephora eman ciacoçoun pot handi bat.

        7. Guero yar araci cicin bere semia ; deithou citcin bere yendiac eta aouçouac: Nahi dicit maïthatou hori aitcinian beçala, haour probia erran cieçoun bildou cieneco. Içan douçou aski pounitia ; nehoc ere orai ez deçacola in erreprotchouric batere. Çaourte hounen ikhoustera ; ekhar acocie fite barneco gaigneco poillit bat, eçar acocie ehaztoun bat ehian eta osqui berriac çangouetan. Hartcen ahal toucie ere oillarrac, ahatiac eta ekhar aratche bat houna yateco ; baguiatçaçou edatea, yatea elgarrekin eta itea besta handi bat».

        8. Mouthilec obeitou cicien beren naousiari eta eçarri cicien dahailla eder bat mahayaren gaignian. Memento berian, seme gueihena yiten çouçoun ihicitic bere chakhourrequin: «Cer da beraz açantz hori? Oihou in cicin arnegatciarekin. Ouste dicit khantatcen doucien hemen, ez tçou sobera goiz arra yin nadin. Eho cirea, ene aita?».

        9. «Ez, ene semia, ez nouc hala, errepostou eman cicin çaharrac. Iten badout hori, douc bethia bainiz bozcalentciaz. Khantatcen diaou eta irous guitouc, ecic badiaou ountsa certaz. Nahi baouc ala ez, beharco douc khantatou hic ere, eta alegueratou gouekin, ceren eta hire anaya çoina hila baitcen arra yin baita bicirat. Heldou baliz sortcera beçala douc ; atço galdia çoucan, egoun horra arra hatcemana».

Juxue le 8 Décembre 1894,

L'Instituteur,

Etchart

Nota:

        Tous les e doivent être prononcés comme è avec accent grave —- ai aï, avec tréma —- oi oï —- s j.