[1232]

Canton de Hasparren

Commune de St Esteben

Haur prodigua

        1. Guizon batec etzin bi seme beizic. Gaztenac erran zion bere aitari: «Dembora da izan nadin ene nausi eta ukan dezadan dirua. Yuan behar ahal nuque eta ikusi herria. Partizazu zure ontasuna eta emadazu ukan behar dudana. — Ba, ene semia, erran zion aitac; nahi dukan becela. Gaisto bat his eta punitua izanen his». Guero idequis tiran bat, partitzen du bere ontasuna eta eguin bi parte berdin.

        2. Egun gutiren buruan, seme gaistoa yuan zen herritic fierrarena eguinez, eta nihori adioric erran gabe. Trebesatu ditu hainitz larre, oyhanac, ur handiac eta yin zen hiri handi batetarat nun chahutu baitzin bere diru guzia. Zembeit illabeteren buruan saldu behar izan zitin bere arropac emaste sahar bati eta bere burua alloatu mutil izaiteco. Egorri zuten landetarat han zeintzeco astoac eta idiyac.

        3. Orduan arras, malhurus izan zen. Etzin guehiago oheric lo eguiteco gauaz, ez suric berotzeco hotz hari zenian. Bazin zembeit aldi hain gose handia yanen baitzin aza hosto eta fruitu usteldu urdec yaten dituztenac, bainan nehorc etzioten emaiten deusic.

        4. Arras batez, tripa hutza, utzi zen erortzerat alki baten gaineat so eguiten zuelaric leyotic choriac zoinac hegaldatzen baitzien arinki. Guero ikusi zitin aguertzen zerian arguizaria eta izarrac eta erraiten du nigarrez: Han, ene aitaren etchia sehiz betea da zoinec baitute oguia eta arnoa, arroltzeac eta gasnac, nahi duten bezembat. Dembora hortan, ni, gosia hiltzen hariniz hemen.

        5. «Eh ben, altchatuco niz, yuanen niz atzematerat ene aitaren eta erranen diot: Eguin nin bekatu bat, nahi izan nuyenean zu quitatu. Hoben handi nin, eta behar nuzu gastigutu, badaquit ontza. Ez nezazula deit guehiago zure semia, trata nezazu zure azken zerbitzaria bezela. Hobendun nintzan, bainan sofritzen nin zure ganic urrun».

        6. Aita bere baratzian zen, finitzen zuelaric bere lilien ihistatzea: bisitatzen zituen sagar honduac eta mahats honduac. Ikusi zienian yiten bidian bere semia dena estalia izerdiz eta herrautsez herrestan izterra, doidoya sinhesten ahal izan zin. Galdeguiten du bere buruari behartzuen ez gastigatu edo barkatu behar zion. Azkenian, nigarra beguietan, hedatu zazkon bezoac, eta haren leporat bere burua botatziarequin, eman zakon musu handi bat.

        7. Guero yarrarazi zuen bere semia: deitu zituen bere yendiac eta hauzoac. «Nahi dut maite izan lehen bezela, haur gaichoa, erran zakoten bildu zieneko. Azki gastigatua izana da: nihorc ez dezola orai gaiskiric eguin. Zaite ikusterat, ekarrozue fite palto pollit bat, emokozue errestun bat errian eta zapeta berriac sangoetan. Hartzen ahalko ere ditutzue oilarrac, ahateac eta ekartzen ahatche bat hiltzeco ona; edanen dugu, yanen dugu elgarrekin eta pesta handi bat eguinen».

        8. Mutilec obeditzen dute bere nausiari eta ezartzen nappa eder bat mahainaren gainian. Dembora berian, semeric zaharrena helduzen ihizitic bere chakurrekin: «Zer da beraz azantza hau, erraiten du yuramentuz oyhuka. Uste dut kantatzen duzin hemen; ez da goizegui itzuli bainiz. Erro zireya, ene aita?».

        9. «Ez, ene semia, ez nuc hala, ihardesten du zaharrac. Eguiten badut hori, boskarioz betia bainiz. Kantatzen dugu eta urus guia, ezen baitugu zertaz. Nahi ukan dezakan ala ez, beharko duc kantatu hic ere eta allegueratu gurekin, ceren hire aneya hila zena itzuli baita bizirat. Sortzen balitz bezela beita: atzo galdua zen, egun horra atzemana».

P. Hiribarren