LIZARDI OROIZ
 

I. ILLUNPETIK ARGITARA

Itxasoak garratz ura,

animak aren mindura,

zure eriotzak piztu ninduan

euskal olerti mundura,

argatik nere lanak badute

kanposantuko tristura.

Zeru ertzetik ertzera

izarra doa galtzera;

ala jo zendun gure artean

sortu orduko illunpera,

argi bizizko dizdiz laburrez

gora jasoaz euskera.

Oi, Parisko txolarrea!

Nun galdu dezu bidea?...

Eriotz deiak lañotua du

portu gaiñeko aidea;

naigabe miñak itxia dauka

biotzetako atea.

Gure biziaren latza!

Oztu da otartxo utsa!

Aita alargunak biotzean du

alabaren eriotza;

ta ari jarraituaz, aterpe ordez,

utzi digu negar beltza.

Zeru-azpia, izarrez;

zeru barrua, areago;

goi-argiaren itxaropenak

egan narama arutzago,

ekaitz orruak jaiotzen diran

alorrak baiño gorago.

Amonak egin zun jira,

Egun Aundiko argira;

Xarbiertxoren Gabon negarrak

jo zuten bizi berrira;

aita ta ama etxekoekin

zeruetan batu dira.

II. OROI BIDETAN

Ames-min diat,

joan egunak

nere baitan berritzeko,

otaloreak negu illean

nolatan zaitzen duan

elurtea ikusteko.

Elurpean lo

dagoen lurra,

illobi aundia ote?...

Ire ezurrak betiraueko

arnasez iraun-azteko

maindirepea dala uste.

Orra pagoa

etsigaitz, bere

azken-ostoak galtzeke;

ire oroipen maitagarriak

ala zirautek josiak...

Ai, gurekin baintzake.

        * * *

Bizi berria

lotatik esna

zaiguk baso-mendietan.

Udaberria eztaietan dek;

sorgin lana norbaitek

egiña dik zugaitzetan.

Or zegok ire

sagar-lorea,

aidea zuriz arrotzen...

Elur-maroak?... Pinpilinpauxak?...

Maitagarrien mamuxak?...

Orrela itukan amesten.

Zeruetan erne zaikan

argi berriaren antza

zetorrek lur-azpitikan.

        * * *

Eguzki-sua

erretzen ari

dek gurdibieko larra.

Sasiak esker ona agertu dik

masusta-lorez jantzirik

goitik datorkion garra.

Eskerrak ire

Baso-Itzalari!

An ager zitzaidakan

ostope illun azpian lerden

esku emanaz erregin baten

gisa bere etxe-atakan.

Gogoan dik ark

irekin izan

zuen egonaldi ura,

ire alboan eseriz gero

aopekotan ain bero

gozatuz bion ardura.

Ai, maiteminduen itza!

Ta bai laburra izaten dala

berekin dakarren atsa!

        * * *

Ondar gorritan

galdu nauk, lagun;

Udazkeneko bidetan

itxas-etzeko arkaitzak gorri

agiri dituk, ziurri

erdoiak jota zaiñetan.

Zartzaroaren

oiñatz baldarrak

jo dik etxeko atea.

Ego-aizeak astindu dizkik

orbelak adarretatik...

Gaiñean dek negutea.

Ai, gure bera bearra!...

Odolean zetorkiguk

galduko gaituan arra.

III. GARAIPENA

Kanpai alaien otsa ari dek

dilin dalan...

Ogi berria gordea zegok

gari-balan...

Iñularreko negarrak badik

ama gabaren azia;

ozkarbiko izarretan

zetorrek egun berria.

Erniopean aldarrika dek

Urkizuko oroitarria.

IRE KOPETAK AGIRIAN DIK

ILLEZKORREN GOI ARGIA!