85.

Azerija eta baserri txakurra

                        (J.A. Uriarte, Poesia bascongada, 21)

Txolin eritxan txakurra

baserri baten eguan, azurra

eta azala baño ez eukala,

larriturik berba egiten onela:

—«Ai nire zorigaistokua!

Obeto bizi da urde etxekua.

Onentzat dira zai, gaztaña ta artua,

berba onak, ostro igar ta lastua

ondo jan ta lo egiteko

ta gizena daguala esateko.

Barriz, nire janarija

arto urdindu zokora jaurtigija.

Niretzat berba onik ez; bai ostikadak,

ta ezerezbat gaitik makillakadak.

Etxeko urdia lodija;

ni, barriz, argal, makal, azur agirija.

Azeri bat ebillen inguru areetan,

ta ikusi eban txakurra illetan:

—«Txolin —dirautsa— ez estutu:

bijok biar dogu gaur baketu.

Zu zariala uste dot azur zalia;

ni, barriz, beti mamin jalia.

Zuk erakutsi ta nik artu,

zuk atia idigi, ni sartu.

Onelan gara alkartuko,

mamindu, bizkortu ta mardotuko.

Idigi eutsan txakurrak atia.

Aztu jakon zaunka egitia.

Igon eban azerijak eskaratzera

al eban guztija an jatera.

Zezin zatija zan lelengo eizia.

Kanporako artu eban gero bidia:

Jarraitu eutsan Txolinek urrian

aserre zalako ustian

zaunkaz. O gaiztakerija!

Jan eben bijak zezin guztija.

Etxekuak goxian jagirik

ez eben aurkitu zezinik.

—«Lapurren bat izan da» —eben esaten—,

agaitik Txolinek eban zaunka egiten.

Etorri zan ostera urrengo illuma;

baita bere Txolinen laguna.

Sartu zan ixillik etxian

azerija, ta ordu berian

artu eban urdai zielgia,

eta gero kanpora bidia.

Jarraituten deutsa Txolinek urtxuan,

urratuten da zaunka guzurrezkuan,

ta bijak alkarturik,

itxi eben urdaija sabeldurik.

Egun bata juan, bestia etorri,

azerija etxeratuten zan sarri.

Gizendu zan Txolin guria,

bizkortu bere bai estalgillia.

Etxekuak eben zerbait susmau,

nor zan lapurra bere laster asmau.

Aurkitu zitubezan alkar arturik

baita bere itxi bijak illik.

Ez da egija andijagorik,

ez daguala etxe lapurra baño kaltegarrijagorik.

Ikasi begije emendik etxeko buruak

ez eukiten otseiñak gosetuak:

Ogija urrija,

da etxelapurreten estalgarrija.