www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Zenbait sanduen biziak asteaz datozinak
Joakin Lizarraga
1793-1813, 1994

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Jesukristo, Maria eta Santuen bizitzak, Joakin Lizarraga (Juan Apecherearen eta Francisco Ondarraren edizioa). Nafarroako Gobernua, 1994.

 

 

aurrekoa hurrengoa

Abenduaren 18.an
Ama Birjinaren erditzaren Expektazioa

 

        Abenduaren emezorzigarrenean zelebratzen du elizak Ama Birjinaren Expektazioa, edo bere erditza garbiaren etxidetea, edo esperatzea, baita zorzi egun erdi baño len. Egun gontan zelebratzen zue len Toledoko elizak Anunziazioa, baita Martxoaren ogei ta borzgarrenean, erortzen baita beti Garizuman, eta egun gartan Jangoiko onak egin zigun fabore geiegia gizonei egiteas bera gizon gure amores; zelebratu ta festejatu naies solemnidade ta alegranzia iagoreki, paratu ze bigarren festibidade gau, zeiñi S. Ildefonsok paratu zio izena Expektazioa. Deitzen ere da O, zeren egun gortako bezperetan asten diren kantatzen antifonak asten direnak o, o, o: adiarazis lengo Patriarka, ta sanduen anheloak ta ansiak naies ellega zeien egun deseatu ditxoso ura, ikusteko Jangoikoa gizon. Ala deitzen du Profetak, deseatua jende guzienganik. Orai bada Jangoikoaren zerbitzuko guziek deseatzen bazute ainberze, bere Ama propiak, bere entrañaetan zeramanak zenbat iago deseatzen bidezue ikustea bere eskuetan bere Jangoiko andia bere aur txipia, adoratzeko bere Jaun bekala, besarkatzeko, apatzeko, azitzeko bere hume maitea bekala? Bidanabar erakusten digu elizak ta Ama Santisimak guri ere, nola bear garen prestatu, nola garbitu, berotu, ta erre amoresko suas biotza, zelebratzeko gure Jaunaren ongi-etorria mundura, festejatzeko egun ditxoso gura, ongi deitzen dena eguerri edo egun berri, egun argi eder sandu gura, zeñetan agertu zen iruzkirik obena Jesus gizon dibinoa, Jangoiko humanoa, gizon Jangoikoa, Jangoiko gizona, zeintan ikusi zen Jangoikoaren ona zein ona den, ta zein amante gizonaren: naiz izanik ofenditua gizonaganik, alaere kastigatu bearrean nai barkatu; ta ez on solamente, baizik ere justiziari emateko satisfakzio, bera etorri, artu ure naturaleza, ta agertu gure trajean, gu bekatarien idurian, gure partez pagatzeko, libratzeko gu, bera ofrezitu, ona ni gizonen fiadore, ta Redentore. Nola dezakegu aski estimatu alako amorea, ta alako amazalea? Nola zelebratu dignoki alako faborea? Nola prebenitu errezibitzeko Jangoiko andia eginik aur txipia?

        Bada bere Ama Santisimari emateko zori onak bere dignidade ta felizidade andias, nola daike nior izan digno bear adiña? duela bere sabeleko fruitu bedeikatua, galdu gabe birjinidadearen lore estimatua; aurrareki Ama ez mantxaturik, bai konsagraturik, Ama dibina, zori oneko Ama, kriaturarik ederrena, Jangoikoaren biotzeko maiteena, beraren begietan aurkitu duena grazia guziek baño iago, ta Jangoikoas geros lenbiziko persona dena, ta Jangoikoa aur eginik zeukana sabelean orduan, ta geroxago iduki bear zuena bere besotan eta bularretan. S. Ildefonsok Toledoko Arzobispoak Ama Birjinaren kapellan ditxosoak ederki zelebratzen zue festibidade gau. Aren denboran atra zire Hereje itsusi likits batzuk: ukatzen ziotenak Ama Birjinari bere gala ta sendagalla glorioso bakar gura, baita birjintasuna Amatasunareki bateo niork ez bekala: Goratu ze S. Ildefonso, ta plumas ta mias defendatu zue Ama Birjinaren honra; ta konfunditu zitue arras hereje gaiek, ta botatu Españatik. Ondorean premiatu ta honratu zue Ama Birjinak bere kapellan gloriosoa: lenik S. Leokadiaren medios, zenen obiaren alzinean zegolarik sandua orazioan festa-egunean, goratu ze obiatik sanda, ta edatus eskua ukitu zue sanduarena erraten ziola, O Ildefonso, berorrengatik bizi da ene Señora zeruko Erreginaren gloria. Ez kontent orreki sollik Ama Santisima, dignatu ze jautsizea zerutik bera, honratzeko ta erregalatzeko sandua. Egungo festaren maitinetara zoeielarik S. Ildefonso, biotza beterik debozios zerama bereki libru eskribitu zuena Birjinaren defensatan: eta ellegatzean tenplora ikusirik argitasun ta erresplandore andi bat, erretiratu zire lotsaturik lagunak: baña sanduak segitu zue animoso aldare nausirat. An ikusi zue Ama Birjina bera glorias errebestiturik, Aingerus akonpañaturik, ta obispoaren katedran jarririk: zeñek mintzatu zio amorosa, o Ildefonso, zeren defendatu duzun nere birjintasuna ederki, ta guardatu duzun ere zeurea, etorri naiz erregalatzera zuri emen. Utzi zio kasulla bat alako eskuetaik bekalakoa, zein usatzen zuen sanduak meza errateko Ama Birjinaren festa-egunetan. Oh! zein abasto pagatzentuen Maria Santisimak egiten zaizkion zerbitzuak! oh! zenbat arrazioreki dioten Doktoreek eta sanduek, Maria Santisimaren debozioa dela predestinazio ta salbazioaren señale ta marka! Debotoak hume kontatzentu; eben Ama ematen da bera: zer geiago nai dugu, edo nai dezakegu? O konfianza ditxosoa! o errefujio ta anparo seguroa, exklamatzen du S. Anselmok: Jangoikoaren Ama, ta gure Ama! Zergatik goratu zen ain gora, argatik apaltzen da ain bera. Zergatik ote, zergatik goratu zue ain gora Jangoiko andiak Maria? Beronek dio quia respexit humilitatem ancillae suae, zergatik beiratu zuen bere esklabaren humiltasuna. Eta zergatik orai beiratzen digu ain apal garenei? Zergatik bere semearen gisara baita gora ta apal, andi ta txipi. Nor gure Jangoikoa bekala, dio Dabidek, an gora gora erreinante dagolarik, beiratzen baititu humilak zeruan ta lurrean? Nor, diot nik, Nor Jangoikoaren Ama bekala, ain gora goraturik, apaltzen baita, izatera Ama gurea? Jangoiko andia aur Ama Birjinaren besotan! Ama Birjina jautsitzen gure amore ta onetan! Ainberze podore, ta ainberze amore! Quare tristes es anima mea? Spera in Domino et Maria.

 

aurrekoa hurrengoa