Garagarzaroaren 6.an
S. Norberto Arzobispo

        S. Norberto jaio ze Koloniara urbil erri batean jendaki nobletik. Azi ze gastezutuan ango Arzobispoaren palazioan; gero Henrike V. Enperadorearen Kortean, guzienganik onetsia ta estimatua, ta orgatik banidadearen aizeareki goraturik denbora aldi batez zabartu ze: baña bere entendamentu onareki, ta Jangoikoaren graziareki ezaundurik eztaikela arima bete ta sosega, ezpada sollik Jangoikoan, Jangoikoai sollik eman ze guzia. Ordenaturik Sazerdote, despeiturik gala, dibersio, ta banidade guziak, asi ze zebatzen orazioan ta penitenzian. Ortako erretiraturik egon ze Konbentu batean berrogei egunes; andik txoil Jangoikostaturik itzuli ze bere Elizara, non baize Kalonje, ta Jangoikoaren espirituas inspiraturik eman ze predikatzera Ebanjelioa, admiratus guziak ikusteas ala gizaberriturik: naiz zenbaitek etzuten ongi artzen libertade ta koraje gura konsejatzean ta erreprehenditzean; ta aurkitu zute Elizako bat gizatxarra, zeñek aien ta Deabruen inzitazios egin zio milla agrabio, ta zikindu ere bai aurpegia iago deshooretako: baña Norberto ia fundaturik Kristo arri firmean etze mogitu mendekatzera, baizik ofratzera Jangoikoai bekatuen satisfakziotan. Denbora gartan agitu omen zekio lanze gau: meza erraterakoan, iago debozio naiez, Eliza-peko kapilla barna batean, erreparatuzue kalizan armiarma beltz itsusi bat. Egon ze dudan, zer egin; edo artu odol preziosoa biziaren arrixkoareki, edo utzi artu gabe Sakrifizioaren faltareki: azkeneko erresolbitu ze artzera; ta iretsi zue bateo animale pozoitsu gura. Ondorean zego orazioan etxideten erioa; baña Jangoikoaren probidenzias urtzinz, edo atrija bateki bota zue sudurretik, gelditus gaitzik gabe beterik konfianzas Jangoikoan.

        Predikatu ondoan irur urtes Kalonje ta pobre bekala, sufritus asko persekuzione, utzi zitue bere errenta guziak: eta neguan joan ze Aita Sanduagana oin urtuxian pobre gisa, ta botatu ze beraren oñetan deklaratus intenzio zuena. Aita Sanduak ezaundurik, Jangoikoaren gizona zela, nai luke iduki bere konpañian, baña otoien podores utzi zue, emanik potestade predikatzeko mundu guzian. Bedeizio goneki ta zenbait laguneki penitentearen habituan ibili ze ziudades ziudade jendeen admirazio ta probetxu andiareki. Espezialki zue grazia, baketzeko diskordia zutenak; ta biotz gogorrak ere errenditzen zire beraren erranera, ta erresistitzen baze bat edo bat, Jangoikoak kastigatzen zue. Eman zitio berze zenbait lagun Jangoikoak, ta beraren inspirazios leku soil batean fundatu zue lenbiziko konbentua lekuaren izenetik deitu zena Premostratense. Guzien enemigoak persegitzen zitue errelijioso gaiek, baña ebek bera garaitzen zute orazios, humildades, ta barues. Asko pretendiente zue nai zutenak artu beraren habitua: artzen zitue artako zirenak; etzirenak uzten zitue, naiz Kaballero ta Jaundiak. Ia Jangoikoaren birtutez asi ze obratzen milagroak, berexki botatus gorputzetaik Demonioak. Ebeki agitu zekio anitz gorabera; baña azkeneko atrarazten zitue nai etzutela bortxa. Bein konjuratzean Demonio terrible bat anitz jenderen alzinean, Demonioa zoeie deklaratus an zeudenen bekatu sekretoak; baña beñere etzue erran bekaturik zegona konfesaturik. Eskapatu ze jende geiena beldurrak, atrako zituela an beren alkaizungarriak; Sanduak alako beldurrik gabe orazios ta manamendus botatu zue gero ere: ta ala berze anitz.

        Joan ze Romara bere debozios, ta logratu zue konfirma zezon Errelijione fundatu zuena. Aditu ze boza bat Zerutik ziona, bear zela izan Obispo Magdeburgon; ta ala izan ze guzien aprobazioareki. Lenago zena ain zeloso arimen salbazioaren, kargurik etzuelaik, zenbat iago izan bideze, kargua artuas geros? Asi ze erreformatus Eliza-gizonak; segitu zue sendatus gañarakoak. Elizako heredajees ta gauzes jabeturik zeudenak obligatu zitue itzultzera berea Elizari; ta nola ezpaize goxo, artu ziote oposizio, ta nai zute mendekatu. Egun batez zegolaik konfesatzen, ellegatu ze bat penitente iduri nai zuela konfesatu. Bukaturik berzeak, Sanduak dio, sar daiela; sartu deneko, kenarazten dio kapa, ta aurkitu ziote zekarrala altxaturik puñale bat; ezin ukatu, ta konfesatu zue zela iltzeko Sandua, ta nork eta nork biali zuten. Berze bein zoeielaik gauas Maitinetara, berze batek heritu zue Sanduaren lagun bat; ustez zen bera: ta ala guardatzen zue Jangoikoak bere Sierbo onetsia. Bere denboran goratu ze zisma Elizan, bi Aita Sandu nonbratzen zirela. Defendatu zue S. Norbertok, nola S. Bernardok Inozenzio II.a nola Aita Sandu proprioa, ta utzi zue asentaturik S. Pedroren katedran. Iltze 1134 urtean.