IJITOTXUA

        Al balitz, naiago nuke (ene irakurle maite maitea) lehen itza hau ez egin bearra Don Quijote delakoarekin gaizki gelditu bainintzen eta bigarren bat egiteko etzait gogo andirik gelditu.

        Baño, nere izakera dela bide, egin ditudan adiskidetarik baten gain emagun leen itza unen zergatia, haren gain utzirik ene iduria, gutun hunen leenengo orrialdean ezartzeko.

        Iduria errax emanen lioke Juan de Jauregui pintore jaunak eta gisa huntan, nere gutizia beteko litzeke, eta bai naiko luketenek jakin ere, nor ta nolakoa den ainbeste amets jende aitzinean ateratzera ausartzen dena.

        Unelakoa da hemen dukezuena; arranoen begitartekoa, ile gaztain kolore, kopeta leun eta garbia, begi alaiak eta sudur makotua baño ez itsusia; bizar zurian, orañik ez du ogei urte urre gorri zela, sudurpeko sendoa, aho tipia, ortzak ez andiak, ezpai ditu sei baizik eta horiek han-emenka berexiak, ez direlakotz elkarrekin ados egoten.

        Gorputza ez andi eta ez tipi, bitarteko; kolore argia, beltxarana baino xuriagoa, bizkarra konkortuxea eta oñak larriegiak.

        Hauxe diot dela La Galatea eta D. Quijote de la Mancharen egilearen begitartea, baita Viaje del parnasokoarena ere beste idazti batzuena, hor bai dabiltza galduak bezala, haren izenik gabe, agian.

        Miguel de Cervantes Saavedra du arek izen arronta, urte askoz gudulari izana eta bost urte terdiz mairuen gatibu egona, non ikasi baizuen naigabeak yasaiten.

        Lepanto delako gudaldian, galdu zuen ezkerreko eskua eta uts ori, itsusia iduriturik ere edarra zaio, egin ziotelakoz sekulako parada oroigarrienean, zorionezko Carlos v-ren semearen gudalpeko zagolarik.

        Eta aixteko ene adiskide txar orri gogoratzen ezpazaio zerbeit geiago nigatik esateko, neronek ekarriko nituzke ameka lekukotasun eta esango nioke ixilikan, gisa ortan ene izen ona eta nere buru argiaren berri emateko.

        Astokeria litzeke goraltze horiek egiak direla sinestea, gizon baten laudorioak eta gaizki esanak, ez pai dute, edo ez paidakigu non daukaten beren arteko muga.

        Nola nai den, aldi hura iraganik itxurik gabe gelditu bainaiz, neronek baliatu bearko dut; tetela izanik ere, egiak esateko gai naiz; keñuka esanak ere aditzen oi direlakoz.

        Eta orgatik, irakurle maite, berriz ere diotzut; eskeintzen dizkizutan ipui auek ez daitezkela aise irets, buru-buztanik gabe direlakotz, eta errayik eta ez antzekorik gabe.

        Esan nai dut ipui horietan bilatzen dituzun itzerdi edo amuruskeriak, garbiak eta zilegigoaren neurriz emanak daudela, iñori ez paidiote bear ez den gogoetarik sortuaziko.

        Ejemplares eman diotet izena eta ongi beatuz, edozeñetarik atera daitezke onbide zuurrak eta baldin luzatzeagatik ezpalitz, erakutsiko nazkitzun orai bertan, guztietarik eta bakarka atera daitezken onurak.

        Joko batzuen argirat ematea izandu da ene asmoa, nornai jostatzeko gai izan daitezen, iñori miñik egin gabe ez ariman eta ez gorputzan ere.

        Ez gaude beti elizetan eta otoiztegietan eta ez beste lanaldietan ere, oberenak izanik ere. Jostatzeko orduak badire, arimaren asedetzeko; eta lekuak ere zugatz-gerizak, iturriak eta loretegi apainduak daude.

        Gauza bat esan nai datzuet, nonbaitik ipui oken irakurtzetik norbaitek bere gogua loi baleza edo naikeri arro bat sortuarazi, leenago eskua moztu nezake, argitarat eman baño.

        Nere adina ez da bizi untaz beste bizitzarekin narrikan egoteko; berrogei ta amabortz urtetan bederatzi eta eskutik irabazten ditut.

        Baldintza horietan asi zen nere buruko lana eta hoieri buruz nere leiak hortaratzen nau.

        Hortaz landara, uste dut eta ala da egia, kastillanoz ni naizela ipuigile leena, beste guztiak izkuntza arrotzetik itzulikatuz ari direlakoz, nereak diotan hauek, zinez nereak dira eta ez ebatsiak, nere burutik ateraiak, nere lumatik argitaratuak eta irarkolan moldatuak.

        Bizitzen banaiz, eskeintzen dazkitzut Trabajos de Persiles deitua, Heliodoro delako batekin negurtu daitekena, baldin bere ausardiarengatik ez bada buru autsirik ateratzen.

        Leenik, ikusiko dituzu andituak D. Quijoteren gertakariak eta Sancho Panzaren ateraldiak eta gero Semanas del Jardín deituak.

        Asko agintzen dutala nere indarrarendako, baño naimenaren gutiziak, nork neurtu?

        Gauza bat adiarazi nai datzut; Conde de Lemos jaun andiari zuzendu badazkiot, zerbeitengatik izan dela.

        Azkenik, Jainkoak begira zaitzala eta neri eman dezadala bear dutan eroapena ez gaizki artzeko zenbeit ergel-buru arroek, nigatik esango dutena.