www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Lekukotasuna
Pablo Fermin Irigarai, «Larreko»
1916-1936, 1992

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Lekukotasuna, Pablo Fermin Irigarai Larreko (Iņaki Caminoren edizioa). Euskal Editoreen Elkartea, 1992

 

aurrekoa hurrengoa

GU GURERA

 

        Batek zerbeit buruan artua duenean, beti ez bada maiz ura bere artara lerratua duzu. Ba eta izanen ere. Orotakoa, diotenaz.

        Ala zion Eskualdunan Iriarte Urruti, idazle omentsu zenak, gudu ondorioz mintzo zela, eta nik arabera, nere artarakoa, itza zaarrak ditut buruan sartuak eta goazen gurera.

        Nabartzal itza, diotenaz nonai entzuna omen da; ala deitzen dute laborari etxetan, laneko abere larriak erabiltzen dituen mutikoari, etxetik landara, landatik etxera.

        Gure Nabartzale Jaunak itza zaarrak zaintzen dituen bezala.

        Goan den egun batez galde egiten zatan nere adixkide maitenetarik batek. Nor da Nabartzale? Zein poliki idazten duen! Ala da, jardetsi nion, euskar itza zaarretan eta bertze gisaz, eken erroak berexteko nausi dugu.

        Eta bertze batek gai uni buruz ari ginelarik solasean, erraten dit. «Egia da Nabartzalek diona; nik ezautzen dituztan errietako lur langileak erabiltzen dituzten tresnen eta tresna bakotxaren puska guzien izenak euskaraz deitzen dituzte; ortaz landa, belar, barazekari eta landaren izenak; lur lanak, sasoña edo aroa, ereiteko, jorratzeko, biltzeko, euskerazko izenez deitzen dituzte».

        Eta ala ari ginelarik bertze batek baxterretik, gure erri aldetan ez izen oriek bakarrik, txori guzien izenak euskarazkoak dituzte.

        Bertze batek, berriz, itz oriek len bailen bildu bearrak dire, laster galduko dire bertzenaz, eztire leku izenak bezala, auetan ezta erraz izen-aldatzea; baño gauza eta tresnetan laster sartuko dire beren ordezko itzak erdarazkoak.

        Itz oken biltzea egin dezakegu guziek, euskara jakin bearrik ezta; aski da biltzea euskarazko usaña duten itz guziak, adiaraziz erdaraz auekin erran nai dutena.

        Lana badugu, bearra aundiagoa, eta gogoa?

Larrekoa

 

aurrekoa hurrengoa