www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Lekukotasuna
Pablo Fermin Irigarai, «Larreko»
1916-1936, 1992

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Lekukotasuna, Pablo Fermin Irigarai Larreko (Iņaki Caminoren edizioa). Euskal Editoreen Elkartea, 1992

 

aurrekoa hurrengoa

EUSKALZAINDIAZ, ITZ BAT

 

        Ene adiskide maite «Zerbitzari», kopeta ilun eta mindurik eldu zitzaigun Gure Herriaren azken zenbakian.

        «Euskaltzaindia» bizi den bezala ez du begikoa, ez eta gogokoa ere. Bertze aunitzek, arek bezala uste dute, ez dutela euskarak bearrago duena zainek egiten edo eginazten.

        Nik ez dakit bearrago duena zer den; baño, dakitana da, Euskalzaindiko jaunak jakintsunak eta langile azkarrak direla.

        Zer, mendiz araindiko euskaldunak, euskalzaindi bat egiteko gai direla? Bai seurki alere! Egin lezaketena, unaindikoek egin dutena baño obea litzekela? Badaiteke. Obeago ez dakit, baño aren lanak goxoago nituzkela? Badaiteke.

        Euskalzain jaun batekin mintzo nintzela orain ez du aspaldi, erran zidan.

        Adema jaunaren irakurgaiak Eskualduna baitan irakurtzen nituen, bat uts egin gabe eta baiki, ori bezalako idazle guti dugu Euskalerrian.

        Damurik ez daukagula «Euskaltzaindian». Damurik, guretzat ere, ez bai ditugu aren irakurgaiak begiz atzemaiten ez Gure Herrian eta ez Eskualdunan.

        Ni bezalako euskal idazlek, esker ginuke ba, aren irakurgaietan bazka bagenezki gure gogoak!

        Bozik bedere, apezpiku jaunaren gutunak Adema jaunak itzulikatuak irakurri dezazkegula, diotenez.

        Bai, bai. Zerbitzari maite; orrek dion mendiz araindiko euskal idazle guziak biziki begikoak ditugu eta oro omen ederraren jabe direla an ta emen: goreneko mallan dauzkagula, egia.

        Baño, bada bertzerik ere: Euskalzaindiak zerbeit lan egiteko, bizitzeko bear dituenak, nork ematen ditio?

        Oro ezpada geiena bedere, iru Diputazioen eskutik artzen omen du.

        Ori ala denez geroz «Euskaltzaindiko» (12) amabi alkitik, bederatzi begiratzen ditu iru diputazionen erritarrentzat, eta bertze iruak mendiz araindikoentzat.

        Orren itsusi zaio banatze ori?

        Zerbitzari, ene adiskide maite; badakizu zueri eta zuen euskar lanen alderako daukaten atximendua.

        Zuen euskar lanak, mamitsuak, xamurrak eta euskar usañ andikoak dire eta orgatik gogoz eta biotzez maite ditut.

        Aspaldidanik, bazka orietan aala da ene gogoa: eta jakina bazka beretan aalatzen direnak gozotasun bera duketela biotzetan.

        Bein, Enbeita bertsolariak erraten zidan: «niri, egia esateko, Lapurdi aldeko olerkiak eta eresiak biotza xamur xamur jarten daustie».

        Nik baditut adiskide euskaldun ikasiak eta gauza bera diote mendiz araindiko irakurgaiaz mintzo direnean.

        Aspaldidanik, lapurtarrek, bertze euskaldunak erdi lotan zaudenean, idazkera ederrez bide luzeak eginik daudela eta orgatik eken mintzairea eta idazkera bide beretik doazila.

        Nik uste, laburdierak daukan gozoa eta euskal usañaz landara, lapurtar idazlek beren euskarlanetan eskualdunago direla.

        Argi eta garbi errateko ez dakit zertan dagon, baño eni ala zait.

        Guzien buruan, Zerbitzari jauna, euskarari buruz ez ginuke ikusi bear Euskalerri guzian ez mugarik, ez eta mendirik; oro ordoki, oro zelai, elkarren berri laster ikasteko eta elkar maiz ikusteko eta maitatzeko.

        Gaizki erranak barkatu eta Jainkoa baitan biotzez, agur.

Larreko

 

aurrekoa hurrengoa