«AXULAR» EUSKEL IDAZLE GEIENA

        Ene irakurle maite; barkatu baño aspalditik gogoeta nago, euskeldun letradunek zor andi bat dugula ordaindu bearra, «Axular» euskel-idazle omen andikoari.

        Euskaraz ura bezain ederki mintzatu denik ez dugu; ura izandu da euskel-idazletarik nagusiena.

        Orgatik, zor diogu eta Jainkoa lagun biurtuko diogu aal dugun aipamen ederrena.

        Lau mende urbil ditu, argitarat eman zuela Guero gutuna eta gutun untarik argi ikusi daiteke, nolako buru biotzen jabe zen, «Axular» zena.

        «Axular»en gutun eder ori ene eskuratu zidatelarik; ene atseginaren andia! Nik ez nakien «Axular» nor zen eta gutiago Guero ura zer ziteken.

        Bilatu nuen eta erosi euskelzalen artean, omen anditan zagolakotz «Axular»en Guero ura.

        Euskaraz ikasten asi berria orduan, irakurgai oso ederrak zitzaizkidan eta guziak iresten nituen, batere xeatu gabe geienetan.

        Baiki, euskeraren alderat itsutuki emana nindagon eta ez nuen bertze gogoetarik euskara ongi ikastea baizik.

        Asi nintzalarik Guero irakurtzen, orduko, euskaraz zerbeit ikasia bainitzen; ura edertasuna! Nere baitan: Nola daiteke euskeraren iturri garbi artan edatekoa orañik? Iturri garbi orren berri ez nakien ta!

        Oianetan barna bidegabeturik; lar eta sasien artetik petikora edo gainbera; erreka gora edo bera, zaluiegi ibiltzen oi gara, leen baileen argia ikusiko ote dugun; bidexka edo bide zabal bat atzemanen ote dugun.

        Gisa ortan galduak gabiltzala, zelai bat edo bide ezagun bat jotzen dugularik; gure atsedenaren andia eta gozoa!

        Alako bat gertatu zitzaidan Guero irakurtzen asi nintzalarik.

        Ordu artioko eguneroko ene irakurgaiak etziren ez, nolanaikoak, baño ederrak izanikan ere, ez «Axular»enarekin berdinkaratzeko.

        Guero au, mamiz aberatsa delarik, azalez umezkoa zitzaidan.

        Ordutik aotik ezin utzia nuen Gueroko-Guero gutuna eta euskarazko ene ikastaro gozoenak eta bazka goxoenak gutun aren orrietan ditut.

        Ene gogorako, ura dut ene irakurgairik ederrena.

        Euskeltzale geienak, gutun aren zale dire: gisa beraz mintzo dira «Axular»-ez dutelarik solasbide edo solas gaia.

        Orain duela bi urte urbil «Oxobi» jaunak, Oiartzungo euskel-idazleen bilkuran, oiu egin zigun: nolaz eldu den bilkura bear ginuela Saran «Axular»en errian (zugarramurdiarra zen sortzez), ura goratzeko eta guziek ezagutu ginezan, euskal idazleetan, ura nagusiena edo nabusiena.

        Ori ala denez geroz Gure Herriaren buruzagiak, egileak eta irakurleak otoizten ditut biotz guztiz; alik lasterrena, asma dezagun bide bat egokiena, «Axular» andiari dagokion aipamen bat zuzentzeko.

        Jainkoa baitan, irakurle maite ori, agur.

Larreko