www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Lekukotasuna
Pablo Fermin Irigarai, «Larreko»
1916-1936, 1992

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Lekukotasuna, Pablo Fermin Irigarai Larreko (Iņaki Caminoren edizioa). Euskal Editoreen Elkartea, 1992

 

aurrekoa hurrengoa

ERRONKARIKO USKARAZ

 

        Erronkariko euskara il urren da, azkenetan dago; ango erritarrek erdaraz diote eta kopeta gora se ha perdido, biozminik gabe.

        Erronkariar askoekin itz-egiteko aldia izan dutalarik, bati ez (Izabako bat) beste guztieri ezpada geieneri, euskara galtzeakin ikasiago bere buruak agertzen dituztela iduri zeie.

        Beti oroituko naiz, Izabako gizon argi bat, euskaraz poliki ari zen; arek agertzen zuen biozmina, baño ez dakit ote zen euskarari buruz nere aburua bereko agertzeagatik; badaiteke orduan nerekin batio ari ere piztu zitzaiola biotzean, euskeraren alderako maitetasuna.

        Nola nai den dela, baldin erronkariarren artean laster uskalzaletasuna pizten ezpada, emendik ogei ta bortz bat urten buruan ibar eder eta aberats artako euskerarenak egin du, damurik.

        Nafarroako gizagende (Erronkarin ilagende = ganado lanar) mota larriena an dago. Soinez sendo eta lerden badire, buruz argienak ere an ditugu. Beren itzalak ere badituzte baño gisa batera nafartar nagusienak erronkariarrak ezpaditugu, bedere beste nafarrenganik non nai eta erraz berexten dira.

        Aspaldidanik eta askotan nere baitan egona naiz Bonaparte jakintsuak Ý orren maite zuen izkelgiak, ez ote zuen eta ez ote du zerbeit besteeri nagusitzen duena?

        Dakiguna da baduela zerbeit eta zerbeit besteenganik argi eta garbi berexten duena.

        Ura berexten duen guztia ezpada, asko zer eta zeren berri ematen digu Azkuek Erronkariko euskara gaiaz egin digun lan ederrean. (Particularidades del dialecto roncalés, R.M. Azkue).

        Azkue jakintsuak eta langile azkarrak Erronkarin bertan maiz luze egonik eta, orai berriki an ikasi bildu dituen berri argi eta garbi ematen digu.

        Azkue jauna, buruz eta jakinduriz unelako lan baten egiteko gaiena ezpada, bada norbait buruz jakindurik eta oniraupenez euskerari buruzko lanetan.

        Euskal erriak eta euskaldunak zor-andietan gaude jaun unekin eta nik emendik biotzezko zorion agurrik beroena zuzendu nai diot.

        Bonaparte zenarekin batio eta gero bera bakarrik (nik dakitala) ikasi ta ikasi ari da, euskara horren mami eta usaña biltzen nun nai; eta aren nabarmen berexieneri oartzen.

        Idaztia bederatzi zatitan emana da, baño neri atseginago eta jakin garrienak zaizkitanak, esakerak, lekukoerak eta iztegia.

Larreko

 

aurrekoa hurrengoa