7

Mi seppi e nder leereeji sappo-e-jeenay, haa e leere jeegaɓo e fus. Pelle njaare, doŋi njaare, e senngo ka fewtuɗaawoo ko njaare e njaare. Ka nder njaareendi, batte teppe ɗen mutay heña, e hay e gooto, innataa neɗɗo feƴƴirii ɗoo.

      « Yo mi ɓeydu yahugol », mi aadii ɗun, mi seppi ñallal ngal fow. Mi itti tuuba an mban mi taari ka hoore an fii hiwitagol naange ngen. Ko non mi yaarii e nder leereeji jeegoo maa jeeɗiɗi, mi anndaa. Yahi haa mi miijii yo mi ittu mo mi hayka. Mi waɗi ɗun, mi hayki tuuba an mban sabu hari mba teddii fota. Mi jokki yaadu an, wonndude e kalison hun tun, mi waɗaa paɗee hoore njaareendi wulundi. Miɗo yaha palankoy tosokoy.

      E saa’i sappo-e-jeenayaɓo on e fus, hari mi lannirii ndiyan, mi miijii : « O neɗɗo maayay jooni. » Neɗɗo on hinaa goɗɗo goo woo, ko min tigi ka hoore njeerende. Ndee njeereende nde lannataa.

      No mi yaarata non mi haccii, goɗɗun ka woɗɗi : « Eyyo e hino goɗɗun toonin too. » Mi adii, miijagol ko otowal gootal, otooje ɗiɗi senngo kala gootal. Ka aranun mi sikki ko otooje poliisi, hay si ko ɗun mi alaa feere ko bee mi rewa ɗon. No mi ɓadortanon mi faami wonnde hinaa otooje ko looɗe poore (kiiwu). Kiiwuuji ɗiɗi njani.

      Kiiwu ko looɗe poore moolanaaɗe waɗirɗi ndiyan, maa kuɓɓan (sansi). Telen dow, no waɗi ommborgo. Senngo ley pompihun ƴoogirkun. Tuwareegiiɓe ɓen ko ɗon accata ɗi, ɓay hiɓe anndi seppooɓe aray no iwri ka njeerende, e nguleendi mun, hara moggo ɓe maayii ɗonka. Tuwaareegiiɓe ɓen no anndi ɗun, ko ɗun si ɓe acciɗi ɗon.

      Kiiwuuji ɗiɗi. Mi aadii ɓadagol, mi yahi, mi tawi kiiwuuji ɗin no heewi tew. Kono mi anndaa ko ɗi heewi, si ko ndiyan e si ko sansi. Mi wanngii ɗii ɗaɓɓitugol ka ɗi udditorta ɗon, mi tawi hiɗi sakkiniraa kunte ɗiɗi poore wa’uɗe wa ommbirɗe pinee weloo. Mi ŋatiri finnde nden ñiiƴe an ɗen, woni ko ley-leyje ɗen woni ko dow-dowje ɗen, maa ɗe fow. Nettaali udditii, ndiyan ɗan fuɗɗii ilude, iliri doole. Ɗan hibbi ka hoore an, eyyo ko ndiyan.

      Mi udditi hunnduko an kon, mi yari yarudee. Ɓawto mun mi ƴetti huntere poore mi loowi nde ndiyan, tawi hinde tufii nokkeeli nayi. Mi ɓortii dolekke an on mi haɓɓi poore on ka budde ɗen woni ɗon fii hita ndiyan ɗan si’u. Mi loowi ndiyan yeru ko luti kon e poore hun kun ko mi yooɓoo. Mi miijii : « Jooni non miɗo waawi yahude. » Mi wattii e maggal.

Mono seppude ka njeerennde, wonnde kenii njanii immoto, ngil haɗa ontigi yahugol. Ontigi ko yo daro rentoo fii hita njaareendi ndin barmin-mo. Ontigi no waawi wonude e nder leere goote nde wonnde maa leereeji ɗiɗi. Si henndun ndun ronkii, o toppitotoo e yaadu makko ndun.

      Kono welaa fii. Wonnde hiɗa adoo ndu ronkude, maa hara wurin kayru ndu ronkataa, ndu weddoo, neeɓataa daroɗaa miijooɗaa : « Enee dee si neɗɗo dillaali ko ɗoo o heddotoo. »

Mi seppi e nder balɗe tati. Leereeji cappanɗe jeeɗiɗi e ɗiɗi. Ko ndiyan tun mi mari ko mi yara. E nder ko mi dogatata kon, wonnde miɗo hulaynoo, mi miijoo goɗɗun no yeeso an, mi ugginoo. Mi tawoya hay huunde alaa yeeso an, mi jokka laawol ngol fahin haa ka mi ronki woo. Nde wonnde mi ommbayno gite an ɗen mi seppaa haa neeɓa si mi uddita ɗe. Mi jokka ɗon haa mi ronka, mi udditaɗe kadi. Neeɓaali mi haccii ndayngu, mi miijii : « Ko Timiya’un. » Tawi le ko kañun.

      Timiya’un, Alserii.