|
Miñan
Iburaahiima Balde / Amet Arjalus Antiya
2024
Firuɗo nde e haala pular Mo Kuletee
Eggannde e ɗenngal basknaaɓe: Miñan (Susa, 2019)
6
Hari ko min tun, e hino ko jemma mi waɗaa paɗe. Ka nder jeerennde, koyɗe ɗen iroto ka nder njaareendi, ko ɗun si no metti seppude. Teddeendi ɓanndu ndun welaa ronndaade. Ɗun e ɗun mun, mi seppi haa ka leere nayaɓo e nder niwre mawnde. Ɓay mi ronkii, mi darii mi ndaarii binnde an. Mi tawi niwre nden no ɗuytaade. Mi fuɗɗii fahin hulude. Mi anndaa nokku ka mi woni ɗon. Ko njeerennde. Huunde alaa e jeerennde si wonaa bolle. Ko nokku ka yimɓe maayata. Mi anndaa ko ɓuri ɗun ɗoo. Mi waalii, mi foccii, mi ɗaanii leereeji jeegoo. Ko mi finataa tawi wonii leere sappaɓo. Mi fini, mi ndaari ka mi fewtiri ton, mi tawi mi annda ko honto woni yeeso maa ɓaawo. Ka mi fewtiri woo mi sikka ko ton woni yeeso, huunde mi yi’ataa si wonaa ndee jeerennde. Cenɗe ɗen nayiinon, ko ila jeereende heɓi jeerennde. Mi wattii e maggal, mi seppi leereeji jowi kadi, haa joorii e an ɗonka. Ka haala amen faale yarugol ko ɗonka innetee. Miɗo anndunoo ɗun e euskara kono mi yeggitii. Ɗonka an kan hari no mawni, kono hari welaa fii, sabu ndiyan alaa hay e nokku. Mi lannditii : « Jooni non ko honto mi yaaraa ? » Nettaali mi nani hito goɗɗun, ko sowto moter. Ngon hito hari hino woɗɗitii lan telen leereeji ɗiɗi. Ngo ɓadii telen leere gooto. Ɓurti fahin ɓadaade. « Jooni non miɗo nanude fota hito ngon, mi faamii ko motoo. Motooru wooturu. » Hindu arude telen ka mi woniri ɗon. Mi miijii : « Wonndema si goɗɗo yi’ii lan ɗoo, o nanngay lan o natta Talandaa. » Kono haɗaali, mi townani mo junngo fii yo o darano lan. Ko honɗun mi waɗaynoo si wonaa ɗun ? Mi anndaa ka mi woni e banndu an ndun lo’irii ɗonka. O darii yeeso, adi o wowlude, o liƴƴitii finkaari makko ndin. O lanndii e faransiire : « Ko honto yahataa ? » « Miɗo yahude Alserii, Timiya’un. » « Gila ɗoo haa Timiya’un ko jeerennde tun, si a jokkii ngal a maayay. » « Yoo ? » « Eyyo. » O ɓaaƴi lan yo mi ƴawu ka motooru makko o ɗuytana lan laawol ngol. Kono hari miɗo huli hita o nattan Talandaa, mi jaabii mo: « Moƴƴii, mi yahanay hoore an. » « Ƴawu ka hoore motoo mi naɓore seeɗa, mi holle laawol Timiya’un. » Hari mi hoolaaki mo e miijo an yimɓe jeerennde nden fow ko gootun. Kono mi sakkitori ƴawugol ka hoore motooru makko. E nder ko men yahata kon, o ñifini moter makko, o inni yo mi micippo: « Yaarii ɗoo, a yi’ay ɗon goɗun. » Mi anndaa ko o faalanoo lan hollude, kono mi jokki ka o sappori ton miɗo diwna. Tun mi yi’i ɓulun, eyyo ɓulun ndiyan e korloonde hun ŋarniraa kun kurun be’un. Mi anndaa ko kun jelu mi yari, sappo, noogay mi annditaa. Mi watti anndude ko mi hommbo, ɓanndu an hayfitani lan, koyɗe an ɗen, reedu an ndun, gite an ɗen, fow fuɗɗii sattitude. Ɗun ɗoo ko ndiyan, ndiyan e ɓanndu. Mi ƴawiti ka hoore motooru, o addi lan haa e cele. O cippii ka motooru o towni junngo o sappii : « A yi’ii ngal ɗatal ɗoo, ko Talandaa ngal yahata, ngal ɗaa kañun ko Timiya’un yahata. Si a seppii e nder leereeji ɗiɗi a yi’ay pineere ka binnde ɗatal, ko seede ko e laawol moƴƴol ngol wonuɗaa. » « Awa, a jaaraama. » O jonni lan pakehun biskii e siipaahun ndiyan. O inni : « Jokkuɗon, ɗoo e Timiya’un ko kilomeeterji cappanɗe jowi e jowi. » « Awa. » « Ka nder jeerennde ɗun ko kilomeeterji buy seppeteeɗi. Hiɗa hoolii a waɗayɗun fow teppere ? » O habbitii jaabawol ngol. « Alanaa lan feere goo, ko bee mi wakkiloo. » « Si a yoɓii lan mbuuɗi seeɗa mi naɓete. » « Mi jogitaaki mbuuɗi. » « A jogaaki hay fus ? » « Alaa, hay fus mi alaa. » « Awa jokku laawol ngol, rewaa ka sera fii hita hiwooɓe ɓen haccee. Wattanaa kadi hilla, suuɗuɗaa. Sabu laawol ngol no heewi aynuɓe. No moƴƴan maa haa si ɓe nanngaali ma. » O ƴetti motoo makka on, o wattii e yahayngal ngal Talandaa.
Miñan
Iburaahiima Balde / Amet Arjalus Antiya
2024
Firuɗo nde e haala pular Mo Kuletee
Eggannde e ɗenngal basknaaɓe: Miñan (Susa, 2019) |