4

Si tawii a heƴii e juuɗe ɓee Tuareegiɓe, a taway a alaa yeeso, a alaa ɓaawo, ko tumm

      bo wonuɗaa. Tummbo e nokku mo a anndaa. Wurin nde wonnde a taway hiɗa e nder kasso ka tummbo jeerennde. Kaso ngo hellifaaɓe e fayɓe ayni. Ɓe fow haray hiɓe lokkii pinnkaaje kalasinikov. Tuma woo haray miɗo lannditoo ko honto wonu-mi. Ko Talandaa mi woni.

Ko ka damal njanal men naatiraynoo. Ko ɗon mi rewi hay mi ƴuuwaaki. Ka nder, ko tummbere moolanaande. Cuhoy daɓɓoy no fempaa e ɗun a wi’ay marirkoy paɗe, tak-tak-tak. E damal cuhun kala hari no darii neɗɗo maa yimɓe ɗiɗo jom joge.

      Ko woni tun, Talandaa hinaa ɗun ɗon tun. Tummbo ka nder tummbere njannde hari no waɗaa damal goo, e ɓaawo ngal damal tummbere goo. Nden ɗon non ko tulɓiɗunde lewlaande njaare. Fus alaa nder mayre seraaji ɗin ko gimmbal kowle ɗen. Ɓe naɓim-mi ɗon. Hiɗa anndi ko woni e nder nden tummbere ? Ko maakiti. Yeeyirde yimɓe.

      Mi sifanto ma ko honno ɓe warrata.

      Hiɗa jooɗaade ka nokkuhun maa, fadoɗaa, si hiɗa faalaa, waaloɗaa foccoɗaa. Ndelo ngon fow ko njaare. Nde wootere e nder ñallalngal ɓe arda e wureere. Ko yo a fontu junngo ɓe tame, wa tamoowo rawaandu. Ko woni tun nde wonnde haray sayre nden no wuli kat, nde sunnay junngo si a accitu, nde futta, wonaa ñallal ngal fow hara a ñaamaali. Bimmbi mun ɓe artay e on saa’i gooto e ko non non. Ko woni tun a accay mi haalane goɗɗun goo, wurin mi yeggitii ko honɗun faalanomaa haalannde.

Eyyo, maakiti, maakiti yimɓe on Talandaa. Ko ɗon wonunoɗen.

      Hiɗa jooɗaade ka nokkuhun maa, fadoɗaa, si hiɗa faalaa, waaloɗaa foccoɗaa. Ndelo ngon fow ko njaare. A nanay tun goɗɗo ewnike ma innde nden, maa o ɓaaƴe : « Arii ɗoo. » Immoɗaa ɓadoɗaaa tummbo, soodoowo ma on kadi ɓadoo nannga e tenƴinngol ma. O ndaare. Gila dow haa ley e gila ley haa dow. Si o inna : « Ɗoo moƴƴii. »

      Ɓe nodda goɗɗo goo kadi. Soodoowo on ndaara on ɗon kadi gila ka hoore haa ka teppe. Si o gaynii ndaarude fow o inna : « Ko oo ɗoo, maa oo ɗaa mi faalaa. » Tuwareegiijo on hottanoo mo coggu. Soodoowo on yiltoo ndaare kadi weeña seera e sera. O jonna tuwareegiijo mbuɗi ɗin.

Min mi yeeyanooka, wooduno aruɓe ndaarugol lan nde wootere, nde laabi ɗiɗi, nde laabi tati, kono ɓe soodaali lan. Ko ɗon, Talandaa ɗon, mi woni e nder balɗe tati.