SUGIA ETA HIRU ALABAK

        Asko munduan dien bezala, bazen gizon alhargun bat. Bazituen hiru alaba. Egun batez zaharrenak erran zion gan behar zuela bazterren ikhusterat. In zuen bi orenen bidia eta ikhusi zituen iratze pikatzaille batzuek. Eta turnatu zen etxerat mirakuillu hek ikusirik espantitua.

        Erraten zion aitari zer mirakuillu ikusi zuen. Eta aitak erran zion iratze pikatzailliak zirela eta belhar pikatzailliak.

        Bigarrenak ere galdetu zion hura bezala gan behar zuela eta turnatu zen gero gibela gauza berak ikhusirik.

        Eta hirugarrenak erran zion hark ere gan behar zuela:

        —Haurra, zer ikhusi nahi duzu?

        —Nik hoik bezala zerbait nahi dut ikusi.

        Gan zen hekien bide beraz. Ikhusi zituen hek bezala iratze pikatzailliak eta belhar pikatzailliak.

        Aintzinaxago gan zen. Ikhusi zituen liña xuritzaille batzuek. Eta gero aintzinaxago gan zen. Hiru orenen bidia ordukotz eta ikhusi zituen xara pikatzaille batzuek eta erran zioten deusik gehiago ikhusiko othe zuen aintzinaxago gaten bazen:

        —Bertze xara pikatzaille batzuek.

        Gan zen aitzinerat hañitz xara hartan eta arrastatu zuen suge batek eta nigarrez han zagon nahiz bazuen jatekua, deusik ezin janez. Eta hala hala egotu zen zortzi egunez partikulazki arras triste eta handik hala hala hasi zuen etsitzen. Pasatu zituen han berian hiru urthe.

        Hiru urtheren buruan, abiatu zen gan behar zuela etxerat. (Sugeak) erran zion turnatuko zela gibelerat bi egunen buruko. Denborak abantzu zituela. Errege baten semia zela hala kondenatua lau urterentzat. Eman zion kilo bat eta lardatza zillarrez doratua. Eta eman zion mokanes zeda bat.

        Etxerat arribatu zenean erran zion hura han kausitzen ez bazuen, hautsi beharko zituela zazpi zapata pare, sei larruzkoak eta bat burdinazkoa.

        Etxian arribatu zenian, aitak ez zuen utzi nahi etxetik athera, nun pasatu zituen hainbertze denborak. Erran zion:

        —Errege seme suge kondenatu batekin.

        Eta denborak akhabo zituela eta othoi gibelerat utzi behar zuela. Erran zuela biak esposatuko ziela. Eta aitak eman zuen preso gela zerratu batian, hañitz gora.

        Espakatu zen laugarren egunian. Gan zen toki hartarat. Ez zuen hatzeman errege seme hura. Soinian ordukotz zituen zapatak abantzu hautsiak zituen. Gero bertze pare bat erosi zuen. Bethi galdein, aintzinerat zohan, errege seme hura heia hañitz urrun zen, Erraten zioten baietz hañitz urrun zela.

        Berritz ere erosi zuen bertze zapata pare bat. Hura ere bidian abantzu higatuak, bethi bidiaren gainian. Berritz erosi zuen laugarren paria. Hek higaturik berritz bortzgarren paria. Gero berritz seigarrena. Orduan galdetzen zuen heia hurbiltzen zen. Erraten zioten, oiñon hañitz urrun zela. Gero erosi zuen zazpigarrena, burdinazkoa eta hekiekin bide puska in zuenian galdetu zuen heian urbil zen errege seme hura.

        Zazpigarrena abantzu higatua sartu zen hiri hartan eta aditu zituen musika soñu batzuek eta erran zioten heian zer zen hiri hartan. Eta erran zioten:

        —Hulako erregeren semea egun da espos.

        Eta gan zen etxe hartarat; athia jo zuen eta ethorri zitzaion sehi bat, zer galdetzen zuen. Erran zioten baldin bazuten iruteko lanik iruten hariko zela. Eta erran zion sehi harek andreari. Andriak erran zion ekhartzeko aintzinerat.

        Ekharri zuen eta sukhaldian zelarik agertu zuen mokanes zeda, errege seme harek eman zion hura. Eta hasi zen harekin sudurra garbitzen. Eta andere hura harritua zen ikhustiarekin haren mokanes zeda eder hura zoin aiseki ibiltzen zuen sudurraren garbitzen. Haren semiak ere halakua zuela espos egunian. Eta erran zion semiari elizatik arribatu zenian irulle bat bazutela hañitz urrundik heldu zena. Eta amak erran zion errege seme hari:

        —Hik bezalako mokanes zeda dik.

        Eta errege seme harek erran zion amari:

        —Nik ikusi behar dut hor duzuen irullea.

        Eta abiatu zen ikusterat. Amak erran zion:

        —Zertako ikusi behar duk?

        —Nik ikusi nahi dut!

        Gan zen sukalderat eta haren bistan agertu zuen mokanes seda hura. Erran zion:

        —Ikus azu hori niri.

        Erran zion:

        —Jauna, zure eskuetarat emateko zikhiña da.

        Erran zion jaunak:

        —Ikusi nahi dut.

        Eta irakutsi zion. Ezagutu zuen neskatxa hura zela.

        Erakutsi zion kiloa eta lardatza. Eman zuen mahaiñian eta guziak hari ziren historioak kondatzen.

        Erran zuen errege harek.

        —Nik ere banuke historio bat kondatzeko.

        Denak ixildu eta eman zien errege hari beira eta erran zuen:

        —Lehenago banuen armario batentzat gakho bat eta hura galdu nuen eta in arazi nuen berri bat.

        Eta erran zion andriari heia zein behar zuen zerbitzatu, berri hura ala zahar hura. Eta erran zion:

        —Lehengoa ona baduzu, zertako behar duzu berria zerbitzatu?

        Eta orduan erran zion errepusta hau:

        —Lehen banuen emaztegei bat eta orai hartu zaitut zu, bañan uzten zaitut eta hartzen dut lehengoa. Zoazi beraz zure etxerat.

(Gaña haurra. Getarin ikasia)