www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Asti-orduetako bertsozko lanak
Felipe Arrese Beitia
1902

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Asti-orduetako bertsozko lanak, Felipe Arres ta Beitia. José Astuy-ren moldiztegia, 1902.

 

 

aurrekoa hurrengoa

Goiko itxaso gozoa

 

                Eskutitza nere adiskide leial dan

                On Antonio Arzak jaunari

 

Adiskidea, negarrez ala

Eztakit asi kantuan;

Irudi guztiz mingarri batek

Illun jartzen nau goguan;

Kendu ezinda berau darabilt

Aspalditxoan buruan,

Jo ta biraldu arren datorkit

Eulien gisa beinguan;

Orregatikan azaldu nai det

Ito gaberik barruan,

Jakin dezaten ez etxean ze

Gauz au gaur zer dan auzuan.

 

Adiskidea, entzuten nago

Erreka-soñu gozua,

Nere artean nik diotala

Minberaturik barrua;

Ai! ondo orrek baleki zer dan

Itxaso amorratua!

Baña gaztea dalako, nola

Ariña daukan burua,

Ondamendira joanagatik

Arkitutzen da itxua,

Bestela ain pozik orrek eraman

Eluke egingo gogua.

 

Osteruntzean galdetuko det

Errekarikan bidean,

Nork geratzen du ipiñi arren

Eragozpenak aurrean?

Obeditutzen ezpadakite

Iñori ere txarrean,

Kolpe aundiak artuta lertu,

Naiz egiñ arri artean,

Presetatikan saltaturikan

Emen, an eta bestean,

Konturatutzen ezpadirade

Erori gabe sarean?

 

Baña erreken begi itxuak

Zeiñ laster diran argitzen!

Zeiñ laster diran ur gezak berez

Ziranak gazi arkitzen!

Eta kartzelan preso daudela

Txit dutenean ikusten

Zeiñ laster ere arkaitzen kontra

Diran suturik jaikitzen!

A! gisajoak orra jetxirik

Ezta mendira biurtzen,

Ezta beiñ galdu ezkerokoan

Kondenaturik salbatzen!

 

Adiskidea, egiñagatik

Gaur gauza arrigarriak,

Erreken kontra alper litzake

Artzea baña neurriak;

Mendietatik begiztatzean

Itxaso zelai aundiak

Zoratzen dira daudelakotzat

Antxe berentzat gloriak;

Ta uzten dituzte bein da betiko

Jaio ziraden tokiak,

An bizi arren ardiak pozik

Eta kantatzen txoriak.

 

Zeiñbat gisajo ere ur gisa

Iñozentzia garbian,

Goietan jaio ta aziagatik

Nastutzen dira urian,

Sinistu zuten kale ederretan

Zala aukera guztian,

Bizi izaten eroso eta

Pozgarri danen erdian,

Arzak maitea! baña aingeru

Gazte ziranak mendian,

Asko ez dira zartu ta txartu

Einda ill Babilonian?

 

Zeiñbat jakintsu fedegabekok

Erreka itsuen moduan,

Ere jarraitzen dute ill arte

Beren iritzi zoruan,

Zoriontasun billa jardunik

Arkitzen eztan lekuan,

Eta alferrik nekaturikan

Bizi guztian munduan,

Ondatzen dira, baña ez urdun

Ta bai itxaso suzkuan,

Ez irtetzeko andik geiago

Betikotasun osuan!

 

Anton kutuna! ezin niteke,

Baña ni emen mututu,

Ari onetan egi samiñak

Esaten nai det jarraitu;

Aita Adanek egin ezpalu

Bezela iñoiz bekatu,

Mundu au dala Paradisua

Askok oi digu sinistu;

Salbea jarri zuenak baña

Ez ote zuen asmatu

Negardun ibarraren izenaz

Lur au egiñaz markatu?

 

Adiskidea: Paradisua

Galtzeak gabiltz onela,

Jaiotzatikan begira ondo

Zer dan gizona bestela;

Itzik estaki batere egiten,

Negar maisuak bezela,

Nola ote da ark egitea

Mundura alako sarrera?

Baldin badator bizi izatera

Eta aiñ erri onera,

Nola jotzen du agoniako

Soñurik onen onena?

 

Nik esango det, lagun laztana,

Egi au barru barruti,

Negarrez asi nintzan bezela,

Ozta jaiorik lenbizi,

Seaska baten gero negarrez

Nintzala ere bai azi;

Len gaztetan ta oraiñ zartzean

Negarrez nazala bizi;

Negar gabeko egunik emen

Gaur arte ezpadet ikusi

Nondik ta nora aurreruntzean

Izan ninteke farreti?

 

Anton nerea! abereak txit

Alaia dute jaiotza,

Nik jostaketan ikusi oi det

Berealaxen bildotsa;

Jaio ta laster ikusi oi det

Txala poz pozik saltoka,

Orobat ere ikusitzen da

Txitoa nola beoka,

Negarrez baño lenago ere

Txoria txorrotxioka

Asitzen bada, nola ote da

Aurra asten illeta joka?

 

Errekak bera jetxiko diran

Bezela nago seguru,

Ez dala iñoiz lur au egingo

Guretzat biurtu zeru;

Pobretasunak bagaitu illuntzen

Eta diruak alaitu,

Aberats aundi ziran ainbestek

Nola buruak urkatu

Dituzte emen diruz biotzik

Egin gaberik asetu?

..................................

Arrosak nai ta zituztelako

Arantzak non nai arkitu.

 

Adiskidea, biok dakigu

Iya sei milla urtean

Gizon itxuak dabiltzatela

Zorionaren atzean;

Baña alferrik zergatik on

Iritxi dute lurrean

Santuak utsik, jarraiturikan

Jesusi leialtadean;

Jarraiturikan Golgotaraño

Aldapan bide latzean,

Sarri askotan kantatzen illik

Gurutze samin batean.

 

Adi zazute fedegabeak,

Emen bakarrik dontsuak

Izan dirala eta izango

Jesusen eskolakuak;

Illko zerate zuek bigar ta

Etzi biziko santuak;

Diradelako oien egintzak

Ez lurrak usteltzekuak,

Eta bai, andik ernetzen diran

Landare besangatsuak,

Mundua mundu eman ditzaten

Azi onaren frutuak.

 

Nere lagun on kristau zintzoa,

Aldapan gora igotzea

Ondo dakigu eztala berdin

Nola menditik jeistea;

Orregatikan txit erreza da

Errekai jarraitutzea,

Baña gloriak nola Olinpon

Daukan beretzat etxea,

Obeko degu guk fededunok

Aruntz artzea bidea,

Maiteturikan Jesusek goitik

Ekarri zuen legea.

 

Nere anima, etzera ura,

Baizikan zera usoa,

Ezker aldean bezela dezu

Eskuian ere egoa;

Zera egazti guztiz azkarra

Ego zabal on bikoa,

Aldapan bera ur gisa narras

Etzera jetxitzekoa,

Ezpada aldez egan egiñaz

Zerura igotzekoa,

Goza dezazun atsegiñezko

Goiko itxaso gozoa.

 

aurrekoa hurrengoa