www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Asti-orduetako bertsozko lanak
Felipe Arrese Beitia
1902

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Asti-orduetako bertsozko lanak, Felipe Arres ta Beitia. José Astuy-ren moldiztegia, 1902.

 

 

aurrekoa hurrengoa

Beti lore

 

                Nere adiskide Artolako Errosario

                euskaldun neskatx bertsolari bakarrari

 

Errosario, uda-

berriko goiztxo baten,

arrosa txit eder bat

zijoala esnatzen;

zeñi kabietatik

zioten begiratzen,

txorikumeak pozik

zutela usai artzen,

eta berakiñ nola

ziran asko gozatzen,

eskerrak emanikan

txio zuten kantatzen.

 

Nola berriz zijoan

eguzkia azaltzen,

sortaldean-zuela

zerua urrez jazten,

ark ere ikustean

lorea ernai jartzen,

lenengo ziargia

axa dio bidaltzen,

egun onak berakin

dizkiola ematen;

orduan lore polit

otzaz zana makartzen,

abiatzen da kolko

zarratua azkatzen,

osto biribilduak

bereala zabaltzen,

edertasun guztia

agertzen orrelaxen,

nota mintsu bat oi dan

obetutzean asten,

motel arkitzen zana

alegrentzian sartzen.

 

Egunoroko sailla

egiñik eguzkia,

ezkutatu zan baña,

gorderik arpegia;

non orduan jartzen dan

triste lurra guzia,

eta txit gaututzean

illunak estalia,

dauka lore kutun ta

polit zoragarria,

nola upale batek

barrunean itxia,

au da arrats beltzaren

sabelak iretsia;

noiz aize me zitalak

zorrozturik izpia,

jelak berriz egiñik

al duen txarkeria,

lore zekarrenari

buru txit zutia,

makurtzen dio laster

jotzeraño gerria.

 

Agur! agur! betiko

bere edertasuna!

otz geienik apaldu

dio lerdentasuna,

atzo arro agertzen

zuen mardultasuna,

galduta arkitzen da

lore guri samurra;

joanda sekulako

bere gorritasuna,

joan da bai pozgarri

oi zan ikuskizuna,

ta aizeak jakitean

bere gertakizuna,

desagertuko dio

baita daukan itxura,

ostuak eramanik

al dituen lekura,

zer sentimentua dan

edo esturasuna,

gertatu dan gauz onek

orañ dakarkiguna!...

«gaur bagera; bigar ez»

au da gauza ziurra,

etzan oker ibilli

itzok esan zituna,

bestela begiratu

baldin bada gezurra,

eta ikusitean

lore zorigaitzduna,

galde non duen ari

bere galantasuna,

non lorietan zeukan

lengo nausitasuna,

non erregiña gisa

zeukan anditasuna;

atzo miragarria zan,

gaur da usteltasuna,

egun batik bestera!

Au! desberdintasuna!!!

 

Zeñek, Errosario,

au dezake ukatu?

buru gabea izan

ezik, nork ezeztatu?

au da kontu triste bat

maiz dana egiztatu,

urtero esan leike

ez duela faltatu,

au ala dela, nola

zuk ez dezun dudatu,

eta bere gañera

sarritan bai, pentsatu,

Errosario, dizut

onela izkribatu,

eskutitz au, zoroak

ditezen konturatu;

dakit, etzaituala

baña, zu lilluratu,

dakit etzaituala,

munduak engañatu,

dakit zuk beti goruntz

eginda begiratu,

balio duten gauzak

egitean pentsatu;

beti, beti, zentzuaz

dituzula moldatu,

bertso lorez jantziak,

ederki izkribatu;

ordea bakit ere,

besterik bat saiatu,

ez dala zu baizikan,

lan orretan nekatu;

augatikan zuganuntz

gaur naiz ni abiatu,

miresle batek dizun

zorra eiñaz pagatu,

zuk daukazun grazia

egitean salatu.

 

Parka zadazu, bañan,

nonbait badet erratzen,

zeren adiskidetzat

zaitudan estimatzen,

orixen dala bide

gaur naiz ausardiatzen,

zerorren izen ona

neurtitzonik onratzen,

atrebitzen naizela

alabantzok ematen,

artzekodun dalako

duena irabazten,

orixengatik bada,

enaiz iñoiz lotsatzen,

personaren onkairik

sekulan andizkatzen,

nola gaur asi naizen

zurea saristatzen,

itzok azaldu gabe

enijoa bukatzen.

 

Doatsua zerala

dizut bada esaten,

doatsu zerala

benaz det sinistatzen,

doatsua zerala

dizut adieratzen,

zailltzen bazera gauza

onak argitaratzen,

lorezko letrarikan

ez da iñoiz igartzen;

norbera illagatik

dira bizi, izaten

eta bizi izarren,

antzera distiatzen,

irakurlea dala

letuakin zoratzen,

ordu atsegintsuak

dituala gozatzen.

 

Orra, Errosario,

nola dedan probatzen,

iñoiz lumadun onik

nola ez da bukatzen,

Parnasok duelako

bere oroitza kantatzen,

Zeruak diolako

koroi eder bat jazten,

eta bere gloria

nola ez dan itzaltzen,

auxen da beti lore,

gaur dedana aipatzen.

 

aurrekoa hurrengoa