BUENOS AIRESEN EUSKALDUNAK

Buenos Aires-aldeti

artu dot karta bat,

eta orain esateko

zer dinoan berak

euskaldun mutil gazte

buru zoratuai,

eldu iat naiaria

eta eztot itxi nai.

        Euskalduna

Txarto bizi naz emen,

euskaldun maiteak,

entzun nebazalako

ipuin-esateak:

eneban, ai gaisoa!

orduan gomuta,

asko bizi dala gaur

guzurrak salduta.

Agertu zan errira

mutil gazte eder bat

ondo zori gaiztoan

neuretzat ta askontzat:

laster batzandu iakun

erriko gazteai,

ugazabak topetan

ekazan guzurrai.

Berba-aldi guztietan

ezeukan besterik:

Buenos Aires-aldean

eztago pobrerik:

ara ioanezkero

mutila bizirik,

dirua batuten dau

ta ez gauza gitxirik.

Nekez Euskalerrian

bizi da gaztea,

an ezta ezagututen

nekez izatea:

osasunagaz beti,

doan iatekoa,

ta lagun eroapen

guztiz onekoa.

Izan dira mutilak

iru urte baino len

amar mila ogerleko

bakoitzak eukiten:

onenbeste daukanak,

bere bada abila,

laster egiten dituz

irurogei mila.

Asko dagoz aetan

mutil euskaldunak,

egin dituezanak

miloaz fortunak:

egonnai eztabenak

urteen begira,

dama dirutsuakaz

eskonduten dira.

Onekaz guzurrokaz

gengozan zororik;

ta inok bearrerako

ezeukan gogorik:

laster gelditu nintzan

triste biotzeti,

Buenos Aires-aldean

amesetan beti.

Ezagutu ebanean

Iudas saltzailak

zoratuta egozala

erriko gazteak,

esan euskun guztioi

ara ioateko,

mila ogerleko askogaz

errira etorteko.

Ainbeste guzur laban

eukazan minean,

ze zazpi mutil gazte

berotu ginean,

ioateko batera

Buenos Airesera

diruz zorroak bete

ta etorteko atzera.

Sartu ginean ontzi

baten mila euskaldun,

bidean gaisotu zan

makina bat lagun:

falta zirean bertan

gaisdunentzat oiak,

gu baino obato egozan

ontziko aratoiak.

Irurogeien faltan

eldu zan ontzia,

guztiak txakurrak legez

galdu eben bizia;

eriotzako orduan

konfesino barik

an ezeban gomuta

inok arimarik.

Urten gendun biziak

portutra itxasorik,

baina iausi ginean

erdiak gaisorik;

Ospitalak egozan

geuretzat itxirik

Iaunaren errukiak

nauko gaur bizirik.

Lau oinekoak legez

nai euri, nai bero,

eroan genduezan

sendotu ta gero,

inoiz gelditu barik

berrogei legoan,

makiladak ugari

emonda lepoan.

Eldu gineanean

bear zan lekuan,

Ai, ama, zeinbat negar

geuk egin genduan!

Baso guztiz itzal bat

begien aurrean

egoan, landuteko

guztion artean.

Iru urte bearrean

egin bear doguz,

biderako diruak

emongo badoguz:

bear asko, ian gitxi,

beti bizi nekez,

soinekoak urratu,

ta irabazirik ez.

Eztakit nun dagoan

emen ondasuna,

engañau ta onetara

dator euskalduna;

iru edo lau bakarrik

bi milen artean

aberastuten dira

ogei bat urtean.

Ezta emengoa legez

orko ianaria,

askok emengoagaz

galtzen dau bizia:

asko bere ilten dituz

naibagatesunak

negarrez igarota

gaubak eta egunak.

Gaisoentzat eztago

eginda lekurik

zeinbat geldituten da

emen zoraturik!

zer egiten dozue

txapeldun mutilak?

Nun dira goitubako

euskaldun makilaak?

Ai, neure Iaungoikoa,

ondo nengoan len,

ta orain nekez beterik

il-gurarik emen.

Neure biotzeko Ama!

neure Ama samurra!

laster zeure semeak

io bear dau lurra.

Emen nik ikustea

erdi-ilik burua

zuk, Gobiernu geurea,

zuk daukazu errua.

Pasaporta emoteko

zengozan itsurik,

Erriak ez aleukan

geuretzat lekurik?

Itxasoa igaro ta

geure Nazionak

eztaukaz isla ederrak

lagun gitxikoak?

eztagoz gure errian

bazterrak ugari,

egiteko lekua

jente gazteari?

Zetarako dogu emen

guk geure Konsulak

erritarrai aituten

inoiz ezteuskula?

Eztauko Nazinoak

ontzirik berera,

eroateko laster

semeak etxera?

Ai, Aita Jaungoikoa!

zu zagoz zeruan

zeure izena maite daigun

guztiok munduan;

zeruko ta munduko

zu geure Erregea

izan zaite, ta betor

gaur zure legea.

Iauna emon eiguzu

arimako argia

ta egunaro egunaro

bear dan ogia:

parkazinoa, Jauna,

betor geure zorrai,

parkatu deutsegunez

guk geure zordunai.

Ezer bere munduan

ezkara zu barik

ta itxi tentazinoian

eskaizuz bakarrik:

ezpada libra gaizuz

gaitxetatik emen

ikusteko zeruan

zeure arpegia. Amen.

Buenos Aires aldean

eztago euskaldunik

igeroten dabena

negar bako egunik.

Diruen goseagaz

etorten gara ona;

diru bakoa eztala

pentsaurik gizona.

Gogoz bear egin da,

Cuban baltzak legez,

lau zurikoak gorde

ta ardaorik edan ez:

diruak egiteko

da modu ziurra,

ostean ezin leikez

ezpada lapurra.

Dirua irabazten da

edozein lekutan

Afrikan, nai Europan,

Liman nai Calcutan:

alper-errian dagoz

aloger ederrak,

ta leku askotan dira

gizonak alperrak.

Emeko merkatari

madarikatuak

daukez ondo pagau ta

arima galduak;

euskaldun errietan

euskaldun zikinak

ona bialduteko

mutil buru-arinak.

Baina euskaldun gazteak

eztozue amarik?

Orti bago mutilik

eskongei bat barik?

eztaukanak Amarik

ezta eskongeirik,

eztaiala Frailetzat

galdu denporarik.

Ama langorik inor

eztago lagunik

geure neke andietan

aituten deuskunik:

edozein aiden ordez

dagoz makina bat

baina mundu guztian

Ama... bakarra bat.

Etzaiteze urrun ioan

Amen magaleti

neu legez egoteko

zizpuruka beti:

ai amaika ilten dira

toki urrunetan

bizi leitekezala

euren errietan!

Zeuen amak itxita

ez urrun igasi,

ta errian edo urrean

ogia irabazi:

ta ondo biziko zaree

zintzoak izanik,

sei legoa-barruan

gurasoakanik.

Agur neure erritar

mutil on zintzoak,

botaizuez buruti

urruneko asmoak:

ona asko etorten dira,

orra inor eztoa;

zeinnai tokitan dago

bardin Iaungoikoa.