www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Parnasorako bidea
Eusebio Maria Azkue
1896

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Parnasorako bidea, Eusebio Maria D. Azkue (R.M. Azkueren edizioa). Astuitar Moldagintza, 1896

 

aurrekoa hurrengoa

TXORI EMERETZIGARRENEKOAK

 

Etxe baten egozan

txoriak ugari

kaiola-sokoetan

lodi ta kantari:

baña ames egin eben

etxeko semeak,

iminten ebezala

kantetan nekeak.

 

Guztiak batzandu ta

arratsalde baten

etxeko Aita iaunari

egozan esaten:

Aita: txori guztiak

daukazuz gaisorik;

eztago euren artean

bat gaiso bakorik.

 

Alper goiz da arratsalde

dakuskuz kantetan

puzkortu ta ilgo dira

euren tokietan

zetarako etedabez

txoriak egoak

egazik ezpadabe

egingo gaisoak?

 

Aurra bada! gaurganik

etxeko txoriak

itxi bear dituez

betiko tokiak:

gaurrartian motz motzik

bizi izan zirean

gaur ganik, ai ze pozik!

biziko direan.

 

Erantzun eutsen aitak:

Ai neure semeak,

Zetako da idigi ta

txoriai ateak?

Urteten dabenean

tokitik kanpora

mendira doaz edo

katuen agora.

 

Eztauke euren buruak

iagoteko indarrik

ta ezin bizi leitekez

mendian bakarrik,

bada an ibilten dira

ugari miruak,

beti prest daukezala

erpe ta pikuak.

 

Aita: Zuk eztakizu

iagoten txoririk;

miraria da zelan

dagozan bizirik;

txoriak ezpadabe

egazik egiten,

al leukeen erdia

eztira biziten.

 

Eztot nai nik burua

bat egin zuekaz

ezta zuen antzeko

beste batzuekaz:

ezpada egongo etxea

nai dodan moduan

zeuek izango zare

ugazaba orduan.

 

Ai geure Aita maitea!

otseiñak... izenez;

baña etxean agindu...

guk bai baña zuk ez.

Guk egin nai doguna

txoriakaz emen

esan bearko dozu

aita zara ta... amen.

 

Asi zan seme bata

alderdi bateti,

beste batzuk besteti

ta goiti ta beti;

euren lekuetati

txoriak erazten

guztiai zelan bizi

asteko irakasten.

 

Ausoko etxe bateti

ekarri eben maia

estua bateti ta

besteti nasaia;

ugari eukazan maiak

iosirik untzeak

lotuteko ariak

labur ta luzeak.

 

Atara zituezan

txori kantariak

bai ta imini bernetan

ariak guztiak:

Aita egoan iarrita

begira semeai,

baita arduraz beterik

bere txori ederrai.

 

Egaz asi zirean

guztiak batera

bai ta kantetan bere

baina ez lengo antzera:

lenago legez iñor

begoan kantetan

laster burdiña-amarrak

oi eutseen bernetan.

 

Arriturik egozan

txoririk geienak

asi zireanean

igaroten penak,

luma ederrak txoriai

kenduteko sarri

ugazaba barriak

ebiltzazan larri.

 

Eta kanarioak

eta jilgeruak

eta biriarroak

eta pardiluak

ez eben inos kantau

tokietan legez

ezpada negar-gisan

ta askotan... ezer ez.

 

Baina ainbesten artean

bakarrik sosoak

kantetan oi ebezan

lengo zortzikoak:

ikasiak zirean

musikan kantetan

eta ez euken bildurrik

euren biotzetan.

 

Txori batzuk negarrez

besteak kantoan

semeak txori-lumak

gordeten sokoan,

estaldu ezinik Aita

bere naigabea

alan igaroten da an

goiz-arratsaldea.

 

Bein dagoz seme batzuk

txoriak iagoten

eta beste guztiak

sandxea itxaroten:

luzeak ta laburrak

daukez txorientzat

ariak, baña eztauke

aririk eurentzat.

 

Izango etedirean

luze edo laburrak

dirudie anaiak

katu ta txakurrak;

eta txori zoroak

eurai lagunduten

dira urteten dabenak

iokoan galduten.

 

Alan bizi dira orain

len baño deungago

luma gitxiagogaz

da sabela utsago;

euren lumakaz dagoz

neba-arreba guztiak

etxean edo ausoan

eginda oe andiak.

 

aurrekoa hurrengoa