ZALDUNA ETA DAMEA

Bata bestean besoa artuta

kapa-barruan biak ostuta

ebilzan Bragas, eta Maria

        ianda aparia.

Etorrenean Marin atera

etzan sartuten barrura etxera,

—bakarrik egon, nai maiteagaz—

        don Juan de Bragas.

Gura izanarren sartu barrura

doña Maria ezeban gura

ikusi ezleizan biak batera

        Pepa ta bera.

Gabak ta egunak munduti berez

igesten dabe, ta aizea legez!

ez etorteko, ai! inos atzera

        lengo bidera.

Ezeban uste dama zoroak

ze antz eukiko eban bere geroak:

amoreak dau «gaurra» bakarrik

        ta eztau biarrik.

Alper egoan doña Pepita

bere begiak ondo idigita;

doña Maria zan buru arina

        beti bardina.

Baina ibiliarren ardura barik

ezeban inos egin kartarik

Pepita izan zan esateko artez

        Marian partez.

Eldu zanean uda-goiena

beti izentauta biak eukena

eskonduteko: ioan zan Bragas

        isilik igas.

Egun goiz baten zaldun zikina

ioian bakarrik bideti itxina

bere errirantza, zitalkeria

        egin da andia.

Bide eginarren egaz barriak

ezeban iakin doña Mariak

atso zar batek bere atartean

        esan artean.

Eta iausi zan larri bategaz

eta ezin kendu iakan ezegaz

ordu betean; ain zan astuna

        larritasuna.

Bere senera etorri-orduan

ain gelditu zan ilen moduan

ain zuri egoan bere arpegia

        zein argizagia.

Gero zirean bere gedarrak

eta zotinak, eta negarrak,

eta egotea alaz da larri

        gaisoa sarri.

Beragaz eukan Pepita beti

etxakala inos kentzen aurreti

batera zala bardin aiztea

        zein ama maitea.

Erabagi zan oneri esaten

Mari gaisoa ilun-antz baten

gonea eukala labur aurreti

        baina ez atzeti.

Erantzun eutsan Pepita ederrak

atrapetako gizon okerrak

etzala zoriz arma bakarra

        andren negarra.

Emakumeak bear ebala

estaldu beti biotz argala;

inok ezleien inos igarri

        barruko barri.

Don Juan de Bragas nastailetzarra

etzala izango zaldun bakarra

erne iakana, guzur-azia

        ereinda, egia.

Ezleitela ito ur azaletan,

bada egoala gogoraketan

zelan atrapau beti betiko

        Juan berba biko.