ANDRA BATEN ADISKIDETASUNAK

        Lenengo zatia

        Senarra bere naibagak esaten

Ni naz gizon bat senartzat ona

emazteak dinostanez:

bera emaztetzat obea balitz

ondo biziko gintzakez.

Nik ikusten dot gurean sarri

erriko Eskriba zikina;

ill bear neuke, baina bildur naz

bota enaien orti itxina.

Nik entzuten dot Don Timoteo

botikario gaztea

isil-ostuka ioaten dala

ikusten neure emaztea.

Drogosoa da morroskotzarrau,

drogea da bere lana,

drogak saldu ta orain bizi da

drogan izateko azkana.

Nik ikusten dot Mediku Jauna

geurera sartuten sarri,

eta egoten naz neure emaztea

gaisotu etedanez larri.

Eztau eukiten gaitxik, baina bai

iateko gogorik eza;

alperren gaitxa, sartzen dabena

bizi moduan naieza.

Nik entzuten dot Maisua bere

dodala gizon laguna:

ona dirudi ta baketsua,

baina da mozorroduna.

Nik ikusten dot Organistea

sarri dagoana ordirik

barre ta burla neure emazteagaz

eta inos bere ez geldirik.

Artuten dituz noizik beinean

txitximurkada zoliak

ta larriago, zeinbat geiago,

iminten dituz begiak.

Nik entzuten dot Sakristautxua

iai-domeka-arratsaldetan

egoten dala neure emaztegaz

memento mei kantetan.

Ni ioaten naz gabaz etxera

biotz-iluntasun barik;

baina emazteak eztan eukiten

afalduteko gogorik.

Lodi bizi, ian barik inos,

ez afaldu neure aurrean;

emakumeak maien ordeaz

azpirak daukez urrean.

Kontau daidazan neure emazteak

daukazan adiskideak,

gero iminteko euren arteti

ataretako bideak.

Eskribaua, ta Don Timoteo,

(Mediku Jauna kontau lei)

eta Maisua ta Organistea

ta Sakristaua dira sei.

Sinistu ezin lei andra eskonduak

euki leiela gogorik,

erabilteko bere inguruan

sei gizon andi zororik.

Asten naz sarri gedarrez, baina

ezteust lotsarik artuten

eta iotea makileagaz

etxat gogoan sartuten.

Oraindino etxat etxean iaio

ezbai erdiko semerik,

eta emaztea kendu bear dot

au iazoteko biderik.

Eukiten badot beste ile bitan

oraingo bizimodua,

kanpa-tokiko soka bategaz

urkatuko dot burua.

        Bigarren zatia

        Senarra bere atseginak esaten

Len izurrez beterik

neukan bekokia

eta naibagazkoa

zan neure zoria;

baina lenganik ona

egin dau bira bat,

eta atseginezkoa

gaur zorionez daukat.

Eskribau baso-oilarra

Fede gangarduna,

gaur ezta neure emaztean

etxeko laguna;

irakatsi neutsanik

idi-zil bategaz

ez ioateko ausora

oialarra lez egaz.

Orain esaten dabe

Botikarioa

emazteak deustala

bere arerioa:

arpegirik eztauko

nunbaist drogosoak

len legez ereiteko

berba ain zoroak.

Zegaiti egoala

bein gurean pozik

sartu nintzan etxera

izilik ortozik,

iminten zaldunari

amatau ta argia

paper koipatsuagaz

arpegi barria.

Doan etorten iatan

Medikua etxera

eta bear ebalez

zerbaist alogera,

artu neban gogoa

arima guztiti

emoteko egun baten

sari ona atzeti.

Beste iru gizonegaz

sartu neutsazan nik

azumbre ta erdi ur gazi

errenkura barik;

ta zan irakasteko

bearr ezebana

ikusketan ibili

gaitxik eztaukana.

Egun baten ioiala

Maisua kanpora

ate bat iausi iakan,

ta astuna lepora:

bere birao gorriak

ta neure santzoak

imini eiebazan

berbetan atsoak.

Organisteru zoro

moskor-artzailea,

eta geurera etorten

bategaz zalea;

ilun-antz baten preso

bakar ta ilunetan

giltzpean sartu neban

txantxetan-benetan.

Igas ioiala gero

leiotxu bateti

ausi iakan besoa

ukondo-ganeti,

ta orduan irten eutsen

Fa kortxea baltzak

armoniaz beteten

mokorrean kaltzak.

Sakristau txiribiri

gizon-antzekoa,

ta Eleizako nagosi

pulpitupekoa,

egoala geurean

beste iaietan lez

io zirean su-kanoak

ta surik inon ez.

Beste bein zirean io

batuteko erria;

eta laster nastau zan

erririk erdia.

Sakristaua etzalako

bietan igitu

multa andi bi pagau

ta gelditu zan kitu.

Len ebezan andreak

nigaz afaldu nai;

orain afaldu ez eze

postrea bere bai:

len ezkeutsan berbarik

egiten alkarri

eta orain beti gagoz

bat barri, bi barri.

Orain enaz egoten

etxeti kanpora

Ave Marietatik

ordu laurden gora:

eta neure emazteak

poz ta txalo ioten

urteten deust atera

gau onak emoten.

Sartu deutsat buruan

izaten dala errez

maiterik bizitea

eskon-barritan lez;

senar-emazte izan ta

nai badabe biak,

betibai-lirean lez

beti eskongeiak.

Neskak egoten dira

eskondu baino len

lagunan begiai

atsegina emoten:

baina eskondu ta laster

euren aleginak

iruditeko maite

eztira bardinak.

Mutila eskonduten da

neska maiteagaz

eta laster bizi da

emazte atsoagaz.

Izan bedi emaztea

neskatan zana lez,

ta eztau egon bearko

bakarrik negarrez.

Apaindu bedi gorputza

neska gaztetan lez

ta eukiko dau gizona

zoratu ta pozez:

egin bei kontu dala

bere nobioa

eta etxake amaituko

lengo amodioa.

Lengo erlastar guztiak

iges egin dabe,

eta bake bakean

orain itxi nabe;

oraindino ezpadira

sustraiti zuzendu,

betoz, ze bakit zelan

erlastarrak kendu.