URTEA

Gauza bat dago munduan

aurten igazko moduan,

        beti bakarra,

        gazte ta zarra,

ilarren biztuten dana

biurtuteko gugana.

Ikusi dabenak sarri

belauna eukiten dau larri,

        ikuste labur

        lepoa makur

gelditu barik eskua

eta tximurrik mosua.

Aiztak ederrak dira lau

aita dabenak au gauzau

        ume ta gazte

        atso ta naste;

laurak bardinak edadez

baina beste gauzetan ez.

Ume bat lenengoa,

bestea gazte beroa,

        irugarrena

        da prestuena,

laugarrena da tximurra

askok deutsena bildurra.

Marien ogeigarrena

da egun artuta daukena

        bialduteko,

        bardinduteko

orduko gaba ta eguna,

ume dala esen doguna.

Ogeta amar egunetan

beti darabil aldean

        Ari bizkorra

        adar-gogorra

bizi dana bera legez

gelditu barik negarrez.

Erre baino len begiak

an igesten deusku ariak;

        bere lekura

        dator zerura

zezen armatu ta arina

bigairik barik egina.

Zezenak dakaz beragaz

lorak usein gozoagaz;

        gaba laburtu

        ta edurrak urtu:

dituz zezen biarginak

lau asteko zereginak.

Atzean datoz biloizak

ume gazte bi bikoitzak

        Polux ta Castor

        bitzuak askor,

arrautzetati iaioak

arain izar zerukoak.

Kereizak babak irarrak

eta albertxiko ederrak

        elduten dira

        bikoitzak bira

egiten dabenartean

eguzkiagaz batean.

Lenengo aiztea ta umeak

botaten dituz udeak;

        au da urrengoa

        aizta beroa

zein dator danbolinagaz

ta egunik luzeenagaz.

Beragaz dator laguna

karramarro pikuduna

        iaten ikoak

        goizetikoak

ta Donian-madariak

gozoak baina txikiak.

Lenengoko pikadea

da eguna laburtutea

        eta txakurra

        pausu-laburra

eguzkiagaz batera

dator mundura erretera.

Au iazoten dan ilean

edo garagar-ilean,

        geure bearra

        da garagarra

ebagi ta etxera eroan;

luze itxi barik soloan.

Karramarroan bideti

Leoi bat dator atzeti,

        zeinen ilean

        izerdipean

batuten dira gariak

eta Agustu-madariak.

Agustuan azkanerantz

eguna doa indar berantz,

        Leoia ilten da

        ta agertuten da

Birjiña eder bat zeruan

Leoia egon zan lekuan.

Millekotak ta priskuak

datoz batera bitzuak

        moskatel-matsa

        mizmiru latza,

sagar madari ta ikoak

dira il onetan gozoak.

Aizta beroa Irailean

ogetabigarrenean

        igesi doa

        eta daroa,

Birjiña ederra beragaz,

estalduteko alkarregaz.

An dator irugarrena

lau aiztetarik onena,

        biarginentzat

        nai alperrentzat,

lenengo iminten deuskuna

Balantzan gauba ta eguna.

Gaztaina-kirioak,

indiar mats eta artoak

        batu ta etxera

        eroatera,

buru lepo ta burdian

dabiltz guztiak urrian.

Baina ogeta bakarrena

da balantzan astunena

        onen atzeti

        iatorku beti

Eskorpio gizon ilten

kontuz ezpadira ibilten.

Bere minean piztiak

dakaz gaitxak ta ez txikiak

        gasun-azketan

        egun onetan

dituez, ilda, tokiak

bigai ta idisko lodiak.

Iru zemendiko astetan

eguzkiagaz batean

        Eskorpio dabil

        eta darabil

atzeti bere piztia

kentzen deutsana bizia.

Au da zamari-gizona

edur-merkataria ona,

        zeinen ilean

        ilten direan

patari lau oinekoak

onduteko lapikoak.

Egunak dira laburrak,

gabak daukazuz edurrak,

        eguraldi otza,

        zerua motza,

eta irugarren aiztea

otzak ilten dau tristea.

Gabonez gugaz eztago,

eskutetan da lenago:

        aizta azkanena

        ta gogorrena

an dator bere lekura,

otzak ezteutsala ardura.

Beragaz dakar laguna

auntz bat adar okerduna,

        datozanean

        gabak aldean

daukaz ordurik geienak

ikastunentzat onenak.

Auntza dabil adarrakaz

burruka beti gabakaz

        ezta lotzean

        gau bakoitzean

atara barik zati bat

egunen asigarritzat.

Urtarrilaren ogeian

auntza salduten da erian,

        datorrelako

        egun atako

ur-ekartzila prestua

euriz beteten mundua.

Edurra bota edo euria

da onen zeregin guztia.

        Amaika agura

        beste mundura

daroaz katarro zarrak

edo eztul sik ta txarrak!

Baina gero zezeilean

emeretzigarrenean

        sikatu barik

        bere erroparik

ur-ekartzaile gaisoa

uran korrontak daroa.

Arrain bi alkarren lagunak,

txikitxuak baina astunak,

        datoz bertati

        odaietati beti

iragoten euriak

itoteko zar guztiak.

Arrain euritsuak biak

iaten dituz lengo Ariak:

        aizta zarrena

        ta gogorrena

doa urte zarren atzean

eta beragaz batean.

Gazte ta zarra da urtea

ume gizon ta agurea:

        udabarrian

        dago titian,

udan da gazte zoroa

eta osasun sendokoa.

Udagoienean dago

geroago ta astunago,

        neguko edurrak

        indar apurrak

kentzen deutsaz il-artean,

barriraztuten doianean.

Urteak daukaz irureun

ta irurogeta bost egun,

        onen ganeti

        sei ordu beti;

baina onetati laburtu

bear da amaika minutu.