www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Azalpenak
Estepan Urkiaga, «Lauaxeta»
1931-1935, 1982

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Azalpenak, Estepan Urkiaga Lauaxeta (Jon Kortazarren edizioa). Labayru, 1982

 

 

aurrekoa hurrengoa

Udabarria

 

        Neure leioan ots biguna entzun dot. Oztin-oztin emakume bat ikusi dot zelaiz zear. Eta leioa zabaldu dodanean, usaiñik meena sartu jat surtzilloetatik. Agur, urtaro maitagarria! Zeure edermiñez euki nozu aspaldian. Zeru laiñoak estalduta euki zaitue, baiña eguzkiaren ugatzak zeure ezpaiñetan lorak sortu arazo dauz.

        Bidez zabiltz, sasi ganean sortu danentz lore bikaiña. Zeure ikertaldi barik ez da geldituko otea be. Zugatzetan orri ikarea igitu dozu.

        Argiok bai ete zeure uleak? Aurpegia garbitu dagizun iturriak garden datorz. Leioa zabalik itxi bai? eta arin noatzu mendiz zear. Neure biri oneik asetu gura dodaz.

        Zeurekin etorri da osasuna zelaira. Bai ete? Osasuna bear dogu ba, aspaldian kiruak artega daukoguz, illunak jo gaitualako. Arin noa aranera, bertan goi begira atseden dagidan.

        Beste aberri bat daukodala dirudit, zeure aro au ikustean. Zer egiten dozu lur garrean, olako alatzak badira? Lurrak deirik niaitekorrena egiten deuskulakoan, pozez nabil. Eta iñoiz baiño kutunago dodaz aberriko txokoak.

        Zeure mosu orrek alaitasuna egiten deust. Egoak baliran dabiltz loreak.

        Udabarri orri zeuri asko nago! Orain joango naz baserrira, antxe azi ona erain eta landara ederrak garatu daitezan. Ikusiko dozu zenbatzu mendigoizale igituko diran ara-ona. Ikurrin alaiak zabalduko dauz aizeak, mendiz gora zantzo zoliak be entzungo dira. Euzko abestiok barriz, eurrez landetan iruriko dabez.

        Poztasuna zara, baiña abertzaleentzat geiagorik be bai.

        Igandeko goizak dakarren alaitasuna udaberrian sentiten dogu. Nonedonon izango da abertzaleen batzar bat. Araxe joango gara. Egunari berea emongo deutsogu, artean ez dagolako itunik ez betokerrik.

        Beste batzuk lizunkerirako maite zaitue, urtaro eder ori, baiña geuk ez. Jolasik jolas ibilteko ez zara, ugerra dariola, askoren antzo.

        Geure erraietan bizitzaren deia entzuten dogu zeu etorten zaranean. Geldi egon eziñik alde batera ta bestera gabiltz. Urduri noiz zabalduko izpar ona.

        Eta bitartean zeure begiok zerua oztinduten dabiltz. Laiñoak ez dira zeure adiskide, euriak bez. Geure ibilketan aurkitu ez dagigun ba aro txarrik, ameak legetxe kenduten dozuz goibelak.

        Baiña aurten ez zara besteetan baizen alaigarria. Geure lurralde onetan ba dira udabarriak poztuko ez deutson batzuk. Aberriaren maitale diranak zeure deiak entzuten dabez, baiña gorrotoak jo dauzanak be ba dagoz.

        Oneik ezin dabe ulertu geure edertasuna. Euren egite dongeak egiten dabiltz alde guztietan.

        Euzkadiko udabarria geuretzako baiño ez da, beste iñork ezin dau neurtu bere edertasuna. Urtzik eskutik jaurti dauan legetxe, geuregana dator. Eta otoiz eta irriz artzen dogu, gauza onen iturburua dan Jaungoikoarengandik.

        Izan be, bezuzaren maitekorrena dogu negu ostean udaro auxe. Odolak be pilpil egiten deusku barrean.

        Ez dagigun zikindu geure itz edo eginkizunaz. Etorri jakun legetxe, joan bedi atzera. Ez da sari txikia geuretzat ba, urtaro aberria barriztuta ikustea.

        Sarri oldoztuten dot geure baserrietan barriztu bear geunkazala antziñako Maiatz jaiak eta. Barriz iturri ertzetan, mendi magaletan barre egin begie gazteñoak eta neskatilla liraiñak.

        Eladetarren artean ziran jaiak geure lurraldean be atsegingarri litzakez.

        Leioak zabaldu dodaz, begiak jo dabez eder miñok eta udabarriaren deia entzun dabe euzkotarrak. Euzkadin izango da poztasuna. Itxaro berea!

1932-V-13

 

aurrekoa hurrengoa