www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Noelak
Joanes Etxeberri, «Etxeberri Ziburukoa»
1630, 1645

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [faksimilea]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Noelak (eta kantika espiritual berriak), Ioannes Etcheberri Ziburukoa (Lino Akesoloren edizioa). Sociedad Guipuzcoana de Ediciones y Publicaciones, 1970

 

aurrekoa hurrengoa

JESUS KRISTOREN IERUSALEMERA
SARTZEAREN GAÑEAN

Arramukotz

KANTA

 

1. Nola Ierusalemera asto gañean sarthu zen.

 

Jerusalem Iudeako

hirien erregiña,

heure gobernadoreari

ilkhi akio aitziña.

 

Farisauak, ea, ilkhi

zakizkote bidera,

bai zuek Aitonen seme

nobleak aitzinera.

 

Desertu tristetik heldu

da Satan garaiturik,

eta berrogei egunez

debotki baruturik.

 

Ezta heldu gerlarien

gisa zaldi gañean,

bañan baketiar baten

gisa asto gañean.

 

Gibeletik eztarraio

soldadu harmaturik,

baizen hamabi mariñel

arrantzan usaturik.

 

 

2. Hirian sartzerakoan erran zituen hitzak.

 

Ierusalemen bistara

ethorri bezaom sarri,

Jesus Salbatzailleak eman

zioen negarrari:

 

«O Ierusalengo hiri

guztiz esker gabea,

eta Profeta sainduen

kruelki hiltzaillea.

 

»Ala hik egun baituke

auhena altxaturen,

baldin ezagutzen bahu

zer ethorriko zañen.

 

»Etsai handiek lezonez

aute inguratuko:

eta hire dorre ederrak

lurrera etxatuko.

 

»Harria eztiñe utziko

harriaren gañean,

ez eta hire semerik

bizitze barrenean.

 

»Dohatsua izanen dun

orduan emaztea,

zeiñek izan ez baituke

egundaiño semea.

 

»Eta Plaga hauk guztiak

behar zaizkin gerthatu,

zergatik eztun ene

bisita ezagutu».

 

 

3. Nola jende xehea eta Haurrak baizen etzitzaizkion ilkhi.

 

Hitz hauk erran bezala zen

aitziña abiatu,

jende handirik ordean

etzitzaion agertu.

 

Haurrak ethorri zitzaizkon

eta jende xeheak,

eskuetan zituztela

arramu eder ferdeak.

 

Arrolletara arropak

ziotzoten etxatu,

eta hunela zioten

karriketan kantatu:

 

Ungi ethorri zarela,

o Profetan handia;

ungi ethorri, zerutik

Iainkoak egorria.

 

Ierusalengo hiria

hasi zen altaratzen,

ea zer espantu edo

mirakullu handi zen.

 

Guztiz altaratu zien

hiriko nausiak:

zeren ematen zitzaizkon

hain ohore handiak.

 

 

4. Nola merkatariak tenplutik khasatu zituen.

 

Salomonen tenplura hartu

zuen xuxen bidea,

gibeletik zerraiola

jendearen ostea.

 

Merkatariak zituen

gauza saltzen aurkhitu,

azote batez zituen

guztiak handik khasatu.

 

Hunela hasi zitzaion

hizten koleraturik,

Iainkoaren alderako

zeloak alhaturik:

 

Zoazte, ilkhi zaitezte,

o ahalke gabeak,

ilkhi zaitezte tenpluen

o profanatzailleak.

 

Iainkoaren othoizteko

ordenatu etxea,

ohoñ gaxtoen duzue

zuek egin lezea.

 

Zoazte, ilkhi zaitezte,

eta berze lekhurik

billha ezazue zeuen

tratuen egiteko.

 

Gero aldare aitzinean

belhauriko iarri zen:

eta debozione handiz

Aita othoiztu zuen.

 

Akhabatu zuenean

bere othoitz saindua,

han zen jendeari egin

zioen predikua.

 

Jendeak zituen haren

hitz ederrak miretsi,

zergatik mintzatu baitzen

guztiz miragarriki.

 

Gero ekharri ziotzoten

aitziñera eriak,

eta bidaldu zituen

sendaturik guztiak.

 

Mirakullu hartzaz ziren

guztiek espantatu,

eta haurrek leheneko

oihutxoak doblatu.

 

 

5. Nola farisauak bekhaiztu zitzaizkon.

 

Obra handi hautzaz ziren

farisauak bekhaizten,

zren berek ezpaitzuten

halakorik egiten.

 

Haurtxoak zituzten ixil

zitezela manatu,

eta begira zegokan

jendea mehatxatu.

 

Berari zioten begi

zeharrez begiratzen,

aski ziotela bere

aiherra erakusten.

 

Salbatzailleak hekien

ikhusirik damua,

aditzera eman zeroen

bere sentimendua.

 

O farisau hipokritak,

zuen egun haurtxoak

manatu tutzue ixil

daitela tipittoak.

 

Nik diutsuet, bada, ezen

hauk badire ixiltzen,

harriak direla ene

fabore mintzaturen.

 

Mehatxu hau zutenean

farisauak aditu,

tenplutik ziren bihotz-min

handirekin partitu.

 

Salbatzaillea han bera

gelditu zen bakharrik,

bihotza tristerik eta

gogoetaz betherik.

 

Arrats artean egotu

zen tenplu barrenean,

gero lekhorera ilkhi

zen illun nabarrean.

 

Hiritik ere ilkhi zen,

ezen bere etxera

nihork ere gonbidatu

etzuen etzitera.

 

Hala Iaunari zitzaizkon

farisauak bekhaiztu,

hala zioten hiriko

jendea mutiñatu.

 

Bañan hauk guztiez etzen

deus ere zer miretsi,

hek berek behar dutenaz

geroz gurutzarazi.

 

aurrekoa hurrengoa