www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Zazpi sakramentuen gaņean erakusaldiak
Juan Bautista Agirre
1808, 1850

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Eracusaldiac, Juan Bautista Agirre (faksimilea). Hordago, 1978

 

 

aurrekoa hurrengoa

BERROGEIGARREN ERAKUSALDIA

 

baña Aldareko Sakramentuaren gañean zortzigarrena.

 

ALABATUA &.

 

        «Zer ondasun ote dakartzi Komunioko Sakramentuak? Galdetzen du lenbiziko Komunioaren liburuak: eta erantzuten du: txit andi, miragarriak, eta asko. Esaitzu andienak bederik. Lenengoa, animako janari, ta edaria dan bezala, animari graziaren bizitza ugaritzea. Bigarrena, ongi prestaturik artzen duanari bekatu benialak barkatzea. Irugarrena, bekatu larri, edo mortalean ez erortzeko sendagai txit andia izatea. Laugarrena, animaren etsaiak garaitzeko Zeruko indarrak ematea.

        Bostgarrena, bekatuak animan utzi oi dituan, zauriak, nola diran onerako gogoaren gabea, eta gaitzerako makurtasuna, sendatzea. Seigarrena, bekaturako oiturak, edo erraztasunak desegitea: eta birtuteak iristen laguntzea.

Zazpigarrena, prestaera ederrarekin artzen duanaren biotzean ixurtzea, askotan beintzat, bere gozotasun miragarriak, animako pakea, eta atsegin-kontentu garbiak. Zortzigarrena, betiko bizitza doatsuaren prendatzat gure biotzetan geratzea».

        Ondasun oetatik lenengo lauak al nuan ongiena aditzera eman nizkitzun, Kristaua, azkeneko bi Erakusaldietan. Bostgarren ondasuna da, bekatuak animan utzi oi dituan, zauriak, nola diran onerako gogoaren gabea, eta gaitzerako makurtasuna sendatzea: eta au da gaur aurrena ekusi bear degun gauza. Seigarren ondasuna da, bekaturako oiturak, edo erraztasunak desegitea: au da urrena ekusi bear deguna; eta emendik aterako degu otoiz, edo orazioaren gaia. Enzun arretarekin, Kristaua.

 

 

§ I.

 

        Zu nere Kristaua, bataiatu ziñanean, apaindu zinduan Espiritu Santuak graziaren doai, eta janziera ederrarekin: ornitu zinduan fede, esperanza, eta karidadearen birtuteakin, oekin egiteko Zerurako irabazi, ta obra onak: eta zure egiteko andi onetan gogotik ari zindezen, zure animan ixuri zituan bere doaiak. Baña zer gertatu zan? Bekatuan erori ziñan, eta galdu zenduan graziaren doaia, galdu zinduan gañera karidadearen birtutea, eta Espiritu Santuaren doaiak: eta zure anima geratu zan onerako narra, motela, eta gogorik gabe. Au da bekatuak animan utzitzen duan lenengo kutsu gaizto, edo zauria, eta zenbat eta aurrerago zoazen bekatuan anbat andiagoa izango da zauri au, edo obra onak egiteko nagitasuna, edozeñek erraz ezagutu dezakean eran.

        Bekatuak animan utzi oi duan bigarren kutsu, eta zauria da gaitzerako makurtua geratzea, erantsitzen diola berez duan griñari beste berri bat. Adan gure lenbiziko gurasoa egin zuan Jaunak Zerurako: eta eman zion graziaren doai ederra, eta zuzentasun, edo justizia orijinala. Orduan gizonaren gura, ta griña guziak arkitzen ziran ezaguera zuzenaren, eta borondatearen mendean: etziran lotsagabetzen, etziran altxatzen borondatearen kontra, eta prest arkitzen ziran onek agintzen ziena egiteko. Zori oneko bizitza zan au, baña gutxi iraun zuan. Autsi zuan Adanek Jaunaren agintea, galdu zuan justizia orijinalaren doaia, eta une artatik geratu ziran gizonaren gura, eta griñak gaitzeronz makurtuak, eta zaletuak. Gura oek mugonean ezitzen balira, ez lukee kalterik batere egingo; baña geienetan gertatzen dana, gura oei jarraitzea, eta animari erantsitzea gaitzerako makurtasun berri bat, eta au da animaren bigarren zauria bezala. Gertatzen zaio bekatariari orduan erbi-zakur batekin gertatu ditekeana. Erbi-zakurrak berez dakar erbitarako griña. Alaere gazte dala oitutzen bada, etxean egotera, eta etxeko gauzai kontu egitera, uzten etzaiola basora, edo erbiak diran tokietara, aztuko zaio bere griña, baña eramaten bada eizera, eta oartzen bada arrastoaz, ez da erraz izango ari bere griña galeraztea. Egunaren anza ezagutzen duanetik asiko da saunkaz, eta era duanean laster egingo du arrastoaren billa. Eta ona egun oro bekatariakin ekusten dana. Garai onean asitzen bada berez dituan gura, eta griñak ezitzen, illak bezala geratzen dira oek; baña zeren onetan zabartzen dan, amilderazten due bekatuetan, eta bekatu oek uzten due bekatu berriak, eta berriak egiteko gose andia, eta zenbait aldiz ainbesterañokoa izaten da gose au, non galdu izan duen batzuek zentzua ere.

        Nola sendatuko ote zaizka anima gaixoari bi zauri oek? Komunioko sakramentua prestaera onarekin artzen duala, Sakramentu onek alabaña, era onetan artzen duala, emango dio animako atsegiñ, eta gusto bat, obra onak egiteko alaitzen duana: gusto bat emengo atsegin, eta gusto guziak garaitzen dituana: eta onek illko dio gaitzerako gogoa: eta sarrritan artzen duala Komunio Santua, eta aldi bakoitzean atsegin, eta gusto berria, sendatuko zaizka bere bi zauriak, edo onerako gogoaren gabea, eta gaitzerako makurtasun andi ura. Egia au ongi ezagutzen due, bekatuaren bideak utzirik, bizitza onean diarduen animak: eta esango digue, prestaera onarekin Komunio Santua artzen duanari Jaunak ematen dion atsegin-apur bat, geiago dala munduko gusto guziak baño. Eta ez da au miretsitzeko gauza; Jesus da alabaña atsegin, eta gusto egiazko guzien iturria, eta iturri onetatik bertatik dastatzen, eta edaten ditu, Santo Tomasek dion bezala, animako gozotasunak: Spìritualis dulcedo tamquam in proprio fonte gustatur. Gusto, eta gozotasun au progatzen ezpadu bekatariak, ori da, zeren prestaera txarrarekin artzen duan Sakramentu au, eta ausapia ongi garbitu ez duan. Goazen aurrera, eta dakuskun, nola komunioko Sakramentuak desegiten dituan bekatuaren oitura, eta erraztasunak.

 

 

§ II.

 

        Bekatuak animan uzten dituan bi zauriak, edo onerako gogoaren gabea, eta gaitzerako makurtasuna, sendatzen dira, esan degun eran Komunioko Sakramentuarekin; baña askotan, edo geienetan ez dira sendatzen, zeren bekatariak arretarik ez duan bear dana egiteko. Emendik agertzen zaio bekatuaren zoldar, edo ezkabia, esan nai det bekatuaren oitura, edo erraztasuna. Urliak artu du oitura birauak botatzeko; sandiak juramentuak nola nai egiteko: urliak berandu etxeratzeko, eta gurasoai edozeñ lotsagebekeria eranzuteko; sandiak, bere umeak dotrina, eta Zerurako bidea ikastera, ez bidaltzeko. Urlia oitu da edari bizietara, edo duana edanean irintsitzera; sandia alferkeriara, ta zuloz zulo ibiltzera. Urlia itz loi, desonestoak esatera, ta keñada itsusiak egitera; sandia bere bakarrean, edo besterekin ukitze lotsagarriak egitera. Urlia, auzoari, erriari, edo komunari alduana arrapatzera, eta ez biurtzera; sandia lagun urkoaren onra, eta izen ona alegiñean gutxitzera. Oek guziak, eta beste asko arkitzen dira bekatuaren zoldar, edo ezkabiarekin, eta nolerebait bekatuan oatuak.

        Miñanze au izugarria da, nondik nai begira dakiola. Illuntzen du bekatariaren adimentua animako gauzetan, eta ez du ekusten, nola arkitzen dan betiko su, eta garren artera amiltzeko zorian. Aditzera eman bekio onelako bekatariari bere perilla, eta adituko du besteren bati esaten zaion gauza bezala. Gogortzen, eta elkortzen du biotza bekatua bekatuari erantsiaz, mallukaria ari zaion ingudea bezala. Esan diteke onelako bekatariaz, Job Santuak Luziferregatik diona: gogortuko da onelakoaren biotza arria bezala, eta mallukariaren txingudearen eran: Cor ejus indurabitur tanquam lapis, et stringetur tamquam malleatoris incus. Ez du geroztik ezertan artzen Jaunaren itza; eta bidaltzen badiozka nekeren batzuek, gaiztoago egiten da. Jo zinduan, esaten dio Jeremiasek Jaunari; jo zinduan zere zigorrarekin, eta ez due egindako gaiztakerien damurik artu: zeatu zinduan, eta ez due ikasi nai izan, zuk erakusten ziñutena: Percusisti eos, et non doluerunt; attrivisti eos, et renuerunt accipere disciplinam. Bekaturako oituraren miñanzeak berekin dakar gañera bekatuaren berrizkatura berrizkaturaren gañean: orregatik onelako bekataria izan oi da, gora botatzen duana berriz jatera biurtzen dan zakurra bezala, dio Eskritura Santak: Sicut canis, qui revertitur ad vomitum suum, sic imprudens, qui iterat stultitiam suam. Demagun, konfesatzen dala, eta bear bada aitortzen dituala bizitza guziko bekatuak: bereala nekatzen du leneko ibillera, eta atsegin gaiztoak osotoro uzteak, eta biurtzen da lenera. Azkenean bekatuaren oiturak berekin dakar bekaturako neurria igarotzeko perill txit andia. Jakizu nere Kristaua, Jaunak gauza guziai ipiñi diela beren neurria, eta ezin neurri au desegin dezakegula. Ipiñi die gure urte, ill, aste, eta egunai beren neurria, eta ez gera muga onetatik aurrera igaroko. Ipiñi die gutatik bakoitzari, barkatuko diozkan bekatuai ere, eta neurri au igarotzen badegu bekatu bat bakarrarekin ere, galduak izango gera betiko. Eta nork eztakus, bekatuaren oituran bizi dan bekataria lasterka dijoala bere bekatuen neurria igarotzera?

        Ekusten dezu, Kristaua, zeñ izugarria dan bekaturako oituraren miñanzea? Eta nork sendatuko du miñanze au? Jeremiasek dio, añ gaitz dala miñanze au sendatzea, nola dan Etiopiako batek bere larru beltza, eta katamotzak, edo tigreak bere nabardurak, edo mantxak uztea: Si Aethiops mutare potest pellem suam, et pardus varietates suas, et vos poteritis bené facere, cum didiceritis malum. Sendatuko du alaere, nere Kristaua, Komunioko Sakramentuak, prestaera onarekin, eta sarritan artzen badezu: au da alabaña betiko bizitzaren janaria: au da bekatura ez biurtzeko sendagaia, eta len egiñen kalte, ta zauriak sendatzen ditu, dio S. Zirilok: Collisos redintegrat. Esan det prestaera onarekin eta sarritan artzen badezu; au ongi egiteko, gia zaite, ez zere burutik, baizik konfesorearen iritziarekin. Era onetan zure Jesus onak Komunio bakoitzean alaituko du zure anima, bere oitura gaiztoak garaitzeko, eta atzenean garbituko du ezkabi nazkagarri orretatik. Enzun ezazu, zer egin zuan Jesus onak Kafarnaun zeritzan erri baten aldean. Asi zitzaion gizon ezkabiz, edo lepraz betea zegoan bat, oska, esaten ziola: Jauna, zuk nai badezu, garbi nazakezu. Begiratu zion Jesusek: ukitu zuan eskuarekin, eta esan zion: Nai det bada: garbi zaite: Volo, mundare. Asko izan zan au, eria garbitua, eta sendatua geratzeko. Etzuan gutxiago egin Jerusalengo Elizaren aldean elbarri batekin. Bazan an putzu miragarri bat. Noizean beñ jatxitzen zan ara Aingeru bat, erabiltzen, eta nastutzen zuan ango uura, eta lenena sartzen zan eria sendatzen zan, zana zala eritasuna. Orregatik putzuaren ingurua betea egon oi zan gaixoz: oen artean arkitzen zan bat elbarria, eta oatua, ogei, eta emezortzi urteren denbora luzeetan, eta etzan sendatu zeren etzuan, nork putzura eraman, Ainguruak nastutzen zuanean uura. Ekusi zuan Jesusek elbarri au, eta esan zion: nai dezu sendaturik geratzea? Eranzun zion elbarriak: Jauna ez det nork putzura eraman bear dan denboran, eta nerau nolerebait joateko asi arren, bestek aurrea artzen dit. Orduan esan zion Jesusek: Ea, altxa oi orretatik: arrezazu oia, eta zoaz. Ozta au esan zuan Jesusek, sendatu zan elbarria: artu zuan oia, eta joan zan nekerik gabe.

        Ekusten dezu, Kristaua, nola Jesusek itz bat esatearekin garbitzen zituan ezkabidunak, eta sendatzen elbarriak? Ez du gutxiago egingo, eta egiten bekaturako oituraren ezkabiarekin, oatuak bezala dauden bekatariarekin, baldin prestaera onarekin, eta sarritan artzen badue Sakramentu miragarri ori. Baña gauza negargarria! Gutxi dira bekatuaren oiturak utzitzen dituenak, eta oekin dijoaz obira, eta betiko su, eta garren artera. Nola gertatzen ote da au? Zeren biotzik ez duen beren oitura gaiztoak utzitzeko. Eta nola oen ezkabia kenduko digu Komunioko Sakramentuak, utzi nai ezpadegu au? Bekataria, ez ote zera oraiñ bederik zentzatuko? Oitura gaizto oriek uzteko beldurrez, itsu itsuan joan nai dezu betiko su, eta garren erdira? Betiko utzi nai dituzu Zeru eder oriek? Betiko, Birjiña guziz Santa, bekatarien Ama gozoa? Betiko, zure Jesus maitagarria, eta ainbeste nekerekin zuretzat irabazi zituan ondasun guziak? Ez det uste. Au gerta ez dedin, egizu bekataria asmo oso bat zure griña, eta oitura gaizto oriek desegiteko, baliatzen zerala sarritan Komunioko Sakramentuaren sendagaiaz. Onetarako jarri gaitezen balauniko Jaunaren aurrean, eta gogora ekarri ditzakun, ukitu diran gauzak. (Belaunikatzen dira guziak, eta erakuslea ere bai).

 

1

        Begira, Kristaua, nolako zauriak utzi dizkitzun bekatuak zure animan. Zauri oek dira zure anima geratzea onerako gogorik gabe, eta gaitzeronz makurtua. Eta ez uste izan, zure animari egiten zaizkala markaren batzuek; ezin dateke au, izanik espiritu utsa; baizik aditu bear dezu, bekatuarekin anima gelditzen dala onerako nagia, eta gaitzerako gosetua bezala, eta oni deitzen diogu animako zaurien izenarekin. Denbora batean, Jaunaren beldur santuan bizi ziñanean, gogotik zinjoazen obra onetara, eta izutzen zinduan bekatuaren itsustasunak. Asi ziñan bekatuaren bideetan, eta geroztik gogoaren kontra dira obra on guziak; eta noizbait asitzen bazera gauz onetan, bereala aspertzen zera. Baña munduko zorakerietan, jolas, ibillera, eta atsegin lizunetan, etzera ala aspertzen, zeren aetara makurtua dagoan zure borondatea. Zauri oek sendatzen ditu Jesus onak, komunioko Sakramentua prestaera onarekin, eta sarritan artzen dala. Egin dezu au?...

 

2

        Begira urrena, nolakoa geratu zeran bekatua bekatuari erantsiaz. Artu dezu bekatua egiteko oitura, eta erraztasun bat, sarritan bekatuan amilderazten zaituana. Kezkarik, eta ardurarik gabe uura bezala edaten dituzu bekatu larriak. Miñanze gaiztoa, eta gutxitan sendatzen dana da au, zerorrek ezagutu dezakezun bezala: eta onekin dijoaz bekatariak obiraño. Ote ta au, zeren ezin sendatu ditekean? Ez, baizik zeren bekatari onelakoak arretarik ipintzen ez duen Komunioko Sakramentua prestaera onarekin artzeko. Atozea zu, bekatuaren oitura gaiztoetan bizi zerana, ez da au zuri gertatu zatzuna? Eta onela garaitu uste dezu oitura gaiztoa? Ez dezu, ez, garaituko, eta amilka joango zera betiko infernura. Au gerta ez dakizun, egizu asmo osoa, emendik aurrera zure oitura gaizto oriek desegiteko, sarritan, eta prestaera onarekin artzen dituzula Konfesio, ta Komunioko Sakramentua... (Altxatzen da Erakuslea belauniko dagoan tokitik, eta bukatzen du Erakusaldia oraiñ ipiñiko dan eran).

        Aditu dezu, bekataria, nola Sakramentu miragarri orrekin sendatu ditezkean, bekatuak zure animan utzi dituan zauriak, eta nola desegiten dituan bekaturako oiturak. Asi zaite bada bizitza berri, ta on bat egiten. Utzi itzazu betiko bekatuaren bideak, etxeak, ta lagun gaiztoak. Garbi ezazu zure anima konfesioko Sakramentuarekin, eta zoaz gero zure animaren sendatzallea Sakramentu orretan artzera. Atozte, esaten digu; atozte neketan zauten guziak, nik emango dizuet bear dezuen laguntza, eta neke guzien gozagarria: Venite ad me omnes, qui laboratis, et onerati estis, et ego reficiam vos. Etzaitezela izan, bekataria, sorra, eta gorra zure Jesus onarekin; egizu beraren esana; eta zuk garaituko dituzu bekatuaren lotura oriek, eta iritsiko dezu betiko bizitza. Amen.

 

aurrekoa hurrengoa