HITZ AURREA

        Hizkunz bakoitzak ditu, hitzegiteko, berezko, ta bere etxeko hitzak: gure euskerak beinzat bai. Onez aterontzeko geienak besterenak ditue. Ezpere begira Erderari, ta ekusiko dezu, geienak latin-hitzkunzarenak dituala, ta oez gañerakoak, nok daki nongoak, ta norenak. Berezko hitz oek, hitzkribitzean, ta esatean, ezarri behar dira, bakoitzari dagokan, tokian. Euskeraz darauskizunean, euskerazko hitzak ez badarabiltzatzu, zure erausia hitzunea, edo barbarismoa dala esango dizue; ta hitz bakoitza, dagokan tokian sartzen ez-padezu, zure hitz-jariori araututsa, edo Solezismoa deituko dioe; Bost onelako enzuten degu euskerazko sermoietan! Ala baña, zori gaiztoan dakuskun bezala, euskaldun gitxik nekatu nai du euskerazko hitzak billatzen, ta bakoitza bere tokian ipintzen. Euskerazko hitzak ongi ez-padirudi, edo oitua ez pada; hura utzi, haren ordean artu diteke, ark esan nai duana, adirazteko adiña dan, beste bat. Adizazu orain, gizon andi jakintsu batek egiteko onen gañean diona. Gizon hau da...

        Fr. Laurentius a Villavicentio, in suo opere De recte formando studio Theologiae, lib. 3. cap. 8. pag. 391. Edit. Noviss.

        Quid dicam de sermone patrio? an non et huic sua relicta est palestra, et arena? Maxime inquam. Nam quo quis sermonis patrii est peritior, et in eodem dissertior, eo judicatur ad docendum populum magis idoneus. Ac decet omnimo Conciobatorem aliquid supra culgus praestare in sermonis patrii munditie ac puritare: et non modo verbis quibusdam elegantibus ac exquisitis, verum etiam copia eorumdem locupletatum prodire. Puritatem sermonis patrii non haurias, nisi vel ex familiari convictu eorum, qui terissime et nitidissime illum sonant, vel ex libris commendatissima Dialecto editis.