www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Bertso jarri guztiak
Txirrita
1886-1936, 1971

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Bertsio elektroniko honen jatorria: Txirrita. Jose Manuel Lujanbio Retegi, Txirrita (Antonio Zavalaren edizioa). Auspoa, 1992

 

aurrekoa hurrengoa

Bertso berriyak
Uzkudun'eri Txirritak jarriyak

 

              1

Gaude milla ta bederatzi eun da

ogei eta sei urtian,

bertso berriak jartzera nua

euskera eder batian,

zurrut egiñaz kanta ditzagun

kantabritarren tartian:

euskaldun batek zer egin duben

Barzelona'ko partian.

 

              2

Gipuzkoa'ko Errezill'ena,

Gurutze'n jaio ta asiya,

obekiyago jakitiatik,

Paulino Uzkudun graziya;

oraiñ iru urte San Juanetan

zan boziuan asiya,

garai onetan bere mendian

dauka Europa guziya.

 

              3

Toki txarrera ote zijuan

esaten zuten batzuak,

bañon koajez eman zituen

alde artara pausuak;

indarrarekin gelditu ditu

kanpeonaren besuak,

Donostia'tik sumatzen ziran

aien ukabilkazuak.

 

              4

Batalla ori jokatu zuten

jende askoren aurrian,

uste deanez eun bat milla

izango ziran urrian;

bi ero iru golpe tiraagatik

tranpan idea txarrian,

lengo kanpeon famatu ori

an gelditu zan lurrian.

 

              5

Alimentua komeni zaigu

piska bat ardo zarretik,

baño Paulinok eztu eraten

markaz fuerako zurrutik;

indar aundiko gorputza dauka,

korajetsua barrutik,

orren aurrian jarri diranak

pagatu dute larrutik.

 

              6

Orren antzeko gizon asko zan

lengo gerrero zarretan,

errespetua ipiñi zuten

aiek erromatarretan;

desapiyua pagatzen zuten

gelditu gabe zorretan,

indar aundiko belarrak dira

Ernio-mendi orretan.

 

              7

Gora Paulino, nere partetik

eskerrak eta graziyak,

zure golpiak izandu dira

garratzak edo guziyak;

Europa'tikan asko ziraden

lanteri (y) ontan asiyak,

zure txapelak tapatu ditu

oraindañoko guziyak.

 

              8

Jende guziya arritu zuben

bozeuan zebiltzala,

etzuten uste Euskal-erriyan

orlakorikan bazala;

Ernio-mendik egiten diyo

Italiya'ri itzala,

oraiñ Uzkudun dago kanpeon,

lenago Spalla bezela.

 

              9

Ondra aundiyak irabazita

etorri da Donostia,

nere barrenak eztit laguntzen

aitortu gabe uztia;

len bi batalla galdu zituen

ta oraiñ berriz bestia,

italitarrak euskaldunakiñ

ondo konpontzen eztia.

 

              10

Kontrariyuak izanagatik

garratzak edo torpiak,

aiek guziyak bentzitu ditu,

Paulino, zure golpiak;

zazpi arrua ta erdi pisua,

ogei ta zazpi urtiak,

indar asko ta gerriyak biguñ,

esku-muturrak fuertiak.

 

              11

Maietz illaren emezortziya

oientzako zan garratza,

piska batian eztia aztuko

egun ura ta arratsa;

par-irudiyen bostekua eman

baño beiratu zorrotza,

oien batalla akabatutzen

ezta izandu erreza.

 

              12

Etorri ziñan bukaturikan

kanpeonaren karrera,

ikusgarriya izan zan zure

Donostiya'ko sarrera:

musika juaz automobillan

Justoren aldamenera,

Kojuenea deitutzen zaion

lengo ostatu zarrera.

 

              13

Aita illa du gizarajuak,

Jose Inazio izena,

paregabeko gorputza zuen,

altua eta gizena;

errespetua guardatzen zuen

indar aundiko gizona,

jendia frankok maite zuena,

erriyan juez izana.

 

              14

Bisitatzera juan zanian

etxeko parientiak,

kaburik ero neurririk eztu

aik zuten borondatiak;

amak negarrez esaten ziyon,

ain dira alkar maitiak:

«Nai dezunian, atoz, semia,

zabalik daude atiak!».

 

              15

Agur, Paulino, gizon piñaren

kalidariak otia,

etxia asko biartu gabe

sobratu dezu dotia;

garai onetan neskatxa askok

izango zaitu maitia,

eder-eder bat eskojituta

txit ondo bizi zaitia.

 

              16

Gora Paulino erreziltarra,

gu zure fabore gera,

oraiñ artian bezela nai det

segitutzia aurrera;

kontrariyorik emen ez eta

zuaz Amerik'aldera,

kanpeon zaude Europa'n eta

ekatzu ango bandera.

 

[1926]

 

aurrekoa hurrengoa