Bertso berriyak
....................'k

bere andregaiari jarriak

              1

Geuden milla ta bederatzi eun

amargarrengo urtian,

tratamentu bat asi genduen

or .............ko partian;

.............ko ermitatikan

ez da oso apartian,

neskatxa bati itz egiñ niyon

baña neretzat kaltian.

              2

...........................det

nik dadukadan graziya,

............'arra eziñ ukatu

bertan jaio ta aziya;

.............ko neskatxa orrekiñ

nitzan tratatzen asiya,

ez da posible esplikatzia

merezi duen guziya.

              3

Agoztubaren amazazpiyan

zortzi ta erdiyak aldian

neskatxa ori topo egin det

Donostiya'ko kalian;

iya nerekin konforme zegon

asi nazaion galdian,

baietz ta baietz erantzun ziran

izketa eder batian.

              4

Itzak elkarri orla emanda

andikan illabetera

esan dit: «Biyak pasiatzera

biar genduke atera;

zuen etxera juan nai nuke

urruti samar ote da».

Erantzun niyon: «Aldian dago,

laister iritxiko gera».

              5

.............n bizi gera gu,

ez oso eskas ta urri,

iru akuri Guarda-Plata'tik

aitak zituen ekarri;

ill da larrua kendu ziyoten,

amak kazuelan jarri,

merendatuaz kontu politak

esan genizkan elkarri.

              6

Merendatuta au esan ziran:

«Ai, ............ neria!

Geren sallari segitutzeko

libre daukagu biria:

biyotz oneko emakumia

nola dan ama guria,

nai degunian esposatzeko

eman du libertadia».

              7

Merenda ori egin genduen

elkartasun ederrian,

errespotoko itzak esanaz

guraso zarren aurrian;

sentimentubak deklaratzeko

ez gaunden gaita txarrian;

etxera zintzo lagundu niyon

gero illunabarrian.

              8

Iñoiz bisitak egiten nizkan

guztizko borondatian,

persona fiñak fiyatzen gera

anbat geretzat kaltian;

neskatxa orrek serbitutzen du

juandaneko bi urtian

Donostiya'ko Juzgado ondoko

ostatu eder batian.

              9

Donostiya'ra juntatu giñan

bere aizparen etxera,

len agindua nola baizegon,

amari itza kentzera;

esan dit: «Nere alabarekin

esposatutzen bazera,

mundu onetan egun ederrik

pasako dezu zartzera».

              10

Egun ori da bisita egin

gendiyona Santa Kruz'i,

al zan guztiya errezatuaz

ez genduen arras utzi;

zer desiotan etorri ziran

orduan nuen ikusi:

amak eta aizpak gure etxia

biar zutela ikusi.

              11

Esan bezela pentsatu degu

Lezo aldera juatia,

elizan pozik sartu giñaden,

zabalik zegon atia;

Santa Kruz'eri eskatu dizka

osasuna ta pakia;

fiñ zebillela uste nuen da

guztiya tranpez betia.

              12

Gure etxera etorri eta

beidaka ziraden asi,

zelai, okullo, zerri ta beiak,

denak zituzten ikusi;

zezen-tokiya non egiñ ere

dama orrek zuen berezi;

guk ez genduen despreziyu au

zuregandikan merezi.

              13

Ama Birjiña egun batian,

mezetara guazela,

izketa ori berritu degu

lenago iñoiz bezela;

beira jarri zat, au esan ziran

mudatu gabe azala:

«Gure amak diyo esposatzeko

gaztiegiya naizela».

              14

Despatxu ori artu ta laister

atso batek esan ziran:

«Zuk biar dezun aingeru ori

dabil aldrebes antzian;

itzak ederrak ditu mingañez,

kariño fiña atzian,

disgustoren bat emango dizu

sartzen badezu etxian».

              15

Motibo gabe ez naiz asiya

dama orrentzat kantari,

mundu guztiyak autan artuta

begira gure plantari;

ezkontzen dala ibilliya da

auzo denetan kontari,

kuidado ez dan abisatua

Amerika'ko aitari.

              16

Mundu ontara jaio giñaden

gauza asko ikusteko,

maestra ederra billatu zaitut

eskola erakusteko;

ogei urteko neskatxa batek

orla bazterrak nasteko,

uste deanez obia zaude

artzeko baño uzteko.

[1910]