OTSOA ETA ARTZANORA

Otso andi bat mendiak gora

zijoala goiz batean,

artzanor andi batekin topo

egin zukean bidean;

zeuden lekuan gelditu ziran

biak elkar ikustean.

«Adiskidea —dio otsoak

agur andi bat egiñik—,

noiz ezkero zu onen goiz emen

zure ardiak utzirik?

Ez zera, ez, gaur motibo gabe

apartatu artaldetik».

Artzanor orrek erantzun zion:

«Nai nuke egon zurekin,

aurrera nola bizi beagun

biok dezagun itzegin;

zuk nai badezu, nere partetik

izango nuke atsegin».

Ikusi zuen otso andiak

zeukala ark lepandea,

artzen ziona lepo guztia,

burni-arantzez betea,

eta ez zala orduan erraz

arekin burrukatzea.

Lotsa zan baño beldur geiago

bere barrenen sentirik,

«Gusto orixen —erantzun zion—

gaur bertan izan nai det nik;

eser gaitezen ementxen bertan

izan ez dedin esparik».

«Iduritzen zat —dio artzanorak—

dala guretzat obea

aurrera biok len degun baño

obeto elkar artzea,

batak besteari esanaz beti:

Agur, nere adiskidea!

»Nork izango du, esan zadazu,

bizi guztian gogoa,

beti barrenen idukitzeko

elkarrentzat gorrotoa,

ta letagiñaz puskatutzeko

bata besteari lepoa?

»Ez dagokio beste aldetik,

esan bear da egia,

zu bezalako indartsu bati

persegitzea ardia,

zergatika da aberetxo bat

ona eta izutia.

»Zuretzat askoz, dudarik gabe,

dira kontresta obeak

leoiak, artzak ta kata-motzak,

eta basoko urdeak;

oiekintxe zuk egin beaituzu

aurrera zure peleak».

«Arrazoi dezu —dio otsoak—;

ez duenari indarrik

lotsagarri da gaitz egitea

ta ez uztea bizirik;

ez det geiago alakoakin

nik izan naiko konturik.

»Ematen dizut itza egiaz

ez naizela ni aurrera

joango emendik zure alderontz

zure ardiak jatera,

baizika zuek bisitatuta

zuen ordenak artzera».

Orduan elkar despediturik

biurtu ziran etxera,

bata bestearen beldurrik gabe

soseguz asnas artzera,

eta kuidado guztitik libre

deskansuz lo egitera.

Egun batzuek igaro eta

asi zan ardi kontatzen,

eta artzanora, ikusirika

ari zirala bakantzen,

len bezin berri asi izan zan

egun eta gauak galtzen.

Gaitz egiteko griña gaiztoa

batek badakar jatorriz,

gaztetandika ez badu uzten,

gaitza egingo du berriz,

naiz bere itza eman dezala

milla eta milla aldiz.