ATSOA ETA ARKAKOSOA

Gure goiko bizitzan

bizi zan atsoa,

zan elizarakoia,

zan Jaungoikozkoa.

Beti mar mar zegoan

etxean, elizan,

beti paternosterrak

esaten ari zan.

Ez zituen utzitzen,

zernai gerta zedin,

naiz katarroa izan,

naiz sabelean miñ,

egun oroko meza,

errosarioa,

eta bezper-ondoren

zan kalbarioa;

baña zuen gaisoak

eraman txikia,

edozein gauzak zuen

estutzen guztia.

Egun batez ari zan

errabiz atsoa

ezin arrapaturik

gonan kukusoa.

«Zital orrek ez dirak,

—zegoan esaten—

oean, ez kanpoan,

pakerik ematen;

ez diat igarotzen

beñere egunik,

Jaungoikoari otoitz

egin gabetanik,

ire ortzetatika

utzi nazan arren,

ala edo onela,

ni libre lenbailen».

Itz oiek aditzean

nengoan pensatzen

zer gauzak Jainkoari

zaiozkan eskatzen.

Sentitzen det onetan

negar-intziria,

lasterka noa gora;

odolez bustia

topatzen det atsoa

etziñik lurrean,

alkitik eroria

sukal-bazterrean.

Salto egin ondoren

gonatika gora, arkakoso gaiztoa

igo zan lepora.

Atzera egin nairik

iges egiteko,

eta gero lurrean

oñakin iltzeko,

erori ta jo zuan

erruz su-burnia,

eta idiki zion

buruan zauria.

Orduko aren oju

eta deadarrak!

Gañera ark egiten

zituen negarrak!

Ordu bi gutxienaz

egon zan onela,

zirudien larrua

kentzen ziotela.

Negarrak utzi eta

asten da atsoa

arra eta demoka,

zeren kukusoa

egise joan zitzaion,

eta arratsean

beldur zan izan zezan

berekin oean.

Au da gertatzen dana

kristau askorekin,

ezin duten orduan

nai dutena egin;

baña engañatutzen

dirade gaisoak,

gizonak, agureak,

andreak, atsoak,

baldin uste badute

gure Jaungoikoak

entzungo dituela

aien errezoak,

igesi bidaltzeko

udan kukusoak,

ez badira garbitzen

etxeko zokoak.

Gure oroitzak dira

gauza txit ederrak,

ez ordea bagera

otoitzle alferrak.

Errezoak egiten

diran bitartean,

jardun bear du beti

bakoitzak lanean.

Ez badegu ereiten

soroan azia,

ez zaigu etorriko

zerutik garia;

eta, badaukatzigu

zikiñak zokoak,

ez zaizkigu faltako

tximitz kukusoak.