ETXE-ARRATOIA ETA SORO-ARRATOIA

Soro-arratoi batek

etxe-arratoia

ikusi zuen lodi,

gizen eta joia.

«Adiskidea —dio

bertatik esaten—,

zure mardultasunak

guztiz nau arritzen;

nonbait ongi ona da

daukazun biziya;

egia esateko,

dizut enbidiya».

«Nere bizi-modua

jakin nai badezu,

—erantzuten dio ark—,

zurea esazu».

«Ni —dio sorokoak—

zelaiz zelai nabill,

ale bat edo beste

ote dezadan bill.

Askotan biurtzen naiz

zulora lerturik,

aletxo bat bakarra

bildu gabetanik.

Orduan jaten ditut

belarren sustraiak,

eta izaten ditut

sabel-errabiyak.

Nere bizi-modua

orra, adiskidea;

orain jakin bear det

nik ere zurea».

«Arrazoia daukazu

—dio erantzuten,

eta asitzen zaio

onela esaten—:

Zure bi saietsetan

det ongi ikusi

ase eta betean

ez zerala bizi;

argia agiri da

batetik bestera,

negu onetan zoaz

goseak iltzera.

Eroen kontua da

nekez bizitzea,

zurrena neke gabe

tripa betetzea.

Sinistatu nazazu:

nik, adiskidea,

oraindika ez dakit

zer dan nekatzea.

Bizkitartean nago

beti uguiturik,

jan baño jan naiago

eta ezin janik.

Atoz ikus dezazun

nola nik etxea

goitik bera daukadan

janariz betea.

An daukatzit zintzillik

gazta Frandeskoak,

odolkiak, lukaikak

eta txorizoak.

Bakarrik nago eta

nai nuke laguna,

igarotzeko pozez

jostatzen eguna».

Ozta soro-arratoiak

zuen au aditu,

berealaxe zion

atzetik jarraitu.

Etxera zirenean

elkarren ondotik,

sartu ziran despensan

katuen txulotik.

Sorokoak ozta du

goratzen burua,

uste du ikusitzen

duela zerua.

«Zer da au? —dio ojuka—.

Au bai dala mauka!

Onelako fortuna

munduan nork dauka?».

Pozez eroturika,

trast, salto batean,

igo eta jartzen da

lukaiken gañean.

Jan eta jan ari da

ezin uguiturik,

ez du iñork ikusi

alako jalerik.

Onela ari dala

sabela betetzen,

katuaren miauak

dirade aditzen.

Aditu bezin laster

eta salto bian,

etxeko arratoia

sartzen da kabian.

Ura ikusi eta

gero, sorokoa

lasterka ondotika

argana dijoa.

Nai baño nekezago

sartu zan txulotik,

zeren sabela zeukan

lukainkaz beterik.

Ikusten du laguna

ikaraz betea,

neke andiarekin

artzen asnasea.

«Zer da? —esaten dio—

Zer da beldur ori?

Zer gertatzen zaik, mutill?

Esan zadak niri».

Asnas eziñ arturik

dio erantzuten:

«Katuaren miauak

ez dituk aditzen?

Badituk lau etxean,

laua eiztariyak,

oiek jan zizkidatek

nere bost anaiak.

Begira zak nola nik

daukadan buztana,

erdiya larrutua,

beste erdiya jana.

Doi-doia egun batez

nian iges egiñ,

kontentu gelditu nak

onenbesterekin.

Geroztik galtzen diat

osoro burua,

aditzen dedanean

katuen miaua».

Au entzun zuenean,

dio sorokoak:

«Maiz badira ikara

gaur bezalakoak,

oa, mutill, nai badek

deaurru-etxera,

naiago diat nik joan

sustraiak jatera».

Gabaz irtenik joan zan

esanaz bidean,

peligrotika libre

arkitu zanean:

«Obe diat nik askoz

pobreza pakean,

ez aberastasuna

ikaren artean».