ABENDUAREN
BIGARREN IGANDERAKO 2.a

Bekatuaren oituraren gañean.

Cum audisset Joannes in vinculis opera Christi,
mittens duos de discipulis suis ait illi:
Tu es qui venturus es, an alium expectamus? Math. c. 11

        San Juan Bautistak, Herodes Erregearen agintez karzelan katez beterik zegoala, aditu zituan Jesusek egiten zituan mirari, edo milagroak, eta bidaldu ziozkan bere ikasleetatik bi galde onekin: Zu ote zera etortzeko zaudena, edo besterik ote da guk uste deguna? Aditu zuan Jesusek S. Juanen mandatua, eta eranzun baño len, mandatariak begira zeudela, egin zituan zenbait mirari, eta esan zien: zoazte, eta aditzera eman giozkatzue Juani aditu, eta ekusi dituzuen gauzak: Itsuak ekusten due, errenak errenerarik gabe dabiltza, legenarrez beterik zeudenak garbitzen dira, gorrak aditzen due, illak piztutzen dira, eta biotz umilla duenak ongi entzuten, eta artzen ditue Zeruko erreñuaren berriak. Joan ziran berri oekin S. Juanen mandatariak, eta orduan asi zan Jesus an arkitzen ziranen aurrean S. Juan laudatzen. Nor, edo zer ekustera irten zerate eremura? esan zien. Gizon aldakor kañabera bezala edozeñ aizerekin beñ batera gero bestera dabillenen bat? edo gizon janzi eder-leunakin agertzen danen bat? Baña onelakoak bizi oi dira, ez eremuetan, baizik Erregeren jauregietan. Zer ekustera joan zerate bada eremura? Profetaren bat? Baña nik esaten dizuet, Profeta baño ere geiago dala Juan: onez esana, eta letraz ezarria dago: Nik bidalduko det zure aurretik nere Aingerua, eta onek prestatuko ditu zure etorrerako bideak.

        Ona noraño altxa, eta laudatu zuan S. Juan Jesu-Kristok berak. S. Juanek Jaunaren Aigeruak bezala, egin zuan bere aldetik zegokan guzia presta zitezen gizonen biotzak Salbatzallearen etorrerarako, uzten zituela bekatuaren bideak, eta oiturak; baña añ andia da bekatuaren oituran datzanaren itsumena, non asko izango ez litzakean zenbaitentzat S. Juan beraren alegin guzia ere. Ala gertatu zan Herodes, eta Herodiasekin. Herodesek kendu zion bere anaia Feliperi Herodias bere emaztea, ta onekin bizi zan gaizki. Joan zitzaion S. Juan Erregeri, eta bere aurpegira esan zion, eziñ egin zezakeala alako gauzarik; baña Herodes oatua bezala arkitzen zan bekatuaren oituran, eta etzuan izan biotzik andik irteteko: Herodias mindu zan S. Juanen kontra alako eran, non artu zuan Santuari bizitza kentzeko asmoa. Sartu zuen karzelan, bete zuen burniz eta atzenean lepoa kendu zioen. Orra zer dan bekatuaren oituran itsutzea. Oitura onen gañean itzegin nai dizut gaur, nere Kristaua; erori etzaitezen gaitz izugarri onetan, eta erori bazera esnatu zaitezen lenbait len irteteko. Aditzera emango dizut, lenbizia: zer dan bekatuaren oitura. Bigarrena, nolako miñanzea dan. Atzenean ukituko det emendik atera bear degun frutua. Billa dezagun onetarako Espiritu Santuaren argia, bitarteko ipintzen degula Birjiña txit Santa, Aingeruarekin batean agur egiten diogula. Abe Maria.

§ I.

        Zer aditzen ote da bekatuaren oituraren izenez? Aditzen da bekaturen batean erortzeko erraztasuna. Asitzen da urlia juramentuak, eta birauak egiten; asitzen da sandia ordikeriari ederretsitzen, asitzen da berendia eskuka loiak, keñada itsusiak egiten, edo gurasoai zor zaten begiramentu, edo errespetoa galtzen. Lenengo bekatu oek ez dira bereala oitura biurtzen, eta bear dan arreta artzen baliz, erraz sendatuko lirake bekatu oen kalteak. Baña gertatu oi dana da, beñ artu duan bide gaiztoan sarritan erortzea bekataria: eta onela ari dala erantsitzen dio bere buruari bekatuan erortzeko oitura, edo erraztasun bat bekatu berriak eta berriak egiteko perill urkoan ipintzen duana. Emendik atera ezazu, Kristaua, bekatuaren oituraren ama bezala dirala len sarritan egin diran bekatuak. Atera ezazu gañera, bekatariak igerriko balu, aurreratxo dijoala bere bizitza gaiztoan, eta beste bizimodurik ez artzera, eroriko dala bekatuaren oituran: ta alaere jarraitzen badio bekatuaren bideari, orduan ez litzake asko konfesioan esatea: egin det bekatu au onenbeste bider, baizik esan bearko luke gañera: eta ezagutzen nuan sarritan erori nintzala bekatu onetan, eta berriro eroriaz erantsiko niola nere buruari bekaturako oitura, ta erraztasuna; baña geienean ez dira bekatariak nekatzen onelako gauzetan.

        Bekatuaren oitura batzuetan da bekatu benialetan, besteetan bekatu larri, edo mortaletan amilderazten duana. Egin dezagun kontu: urliak du orditzeko oitura; au bekatu larri, edo mortala da, eta beartua dago urlia bekatu larriaren azpian oitura au desegiteko neurri egokiak artzera, eta artzen ezpaditu, aitortu bear du konfesioan bere zabarkeria. Au bera aditzen da gañerako oitura gaiztoaz ere gai andian diranean. Sandiak du gezur txikiak esateko, edo gaiztoari otsegiteko oitura; au ez da berez bekatu larri, edo mortala. Alaere badira bekatu benialen oitura batzuek bekatu mortalaren perill urkoa erraz ekarri lezakeenak gizon jakintsuak erakusten diguenez. Ala juramentu egitea egiarekin baña premia gabe bekatu beniala da, baña sarritan juramentuak premia gabe egitera oitutzen dana, erraz eroriko da juramentu gezurrezkoetan ere. Birauak botatzea, baña gaitzik opa etzaiola lagun urkoari, berez bekatu beniala da, baña oituraz botatzen dituana laster igaro diteke aserrearekin botatzera. Au bera gerta liteke lagun urkoaren kontra erausi egiteko oiturarekin. Aurrenean ez dira falta txikiak baizik aitatuko; gero berotzen da mingaña, eta esaten dira faltarik andienak ere. Ekusia dago onelako oiturak desegiteko arreta andia ipiñi bear duala Kristauak, eta onetan izan badu zabarkeriarik au ere esan bear du konfesioan, zenbaitek dioenez. Eta bekatu benial utsak Jaunaren grazia galerazten ezpadu ere, oartuak gaudela egiten baditugu ardurarik gabe, eta oituraz, kalte andiak dakartzie, zeren anima lasaitzen, eta prestatzen duen bekatu andietan erortzeko; eta gañera zeren galerazten dituen Aldareko Sakramentuak dakartzian frutu gozoetatik asko.

        Askotan gertatzen da konfesoreak galdetzea bekatariari: eta len izan dezu bekatu orretan erortzeko oiturarik? eta orduan aitortu bear dezu dana dan bezala, eta besterik esatea debekatua dago; beartua dago alabaña konfesorea alegiñean ezagutzera, absoluzioa artzeko sasoi onean zauden, edo ez, eta ezaguera au iristeko gauza bearra da zuk aitortzea galdetzen dizun oitura. Gañera gaitz bat zarra bada, berria danean baño sendagai andiagoak eskatzen ditu, eta beragatik konfesoreak bidez galdetzen dizu, bekatu orretan erortzeko oitura len izan dezun, edo ez. Gañera naiz galde degizula, naiz ez, baldin oitura izan badezu, eta oitura urratzeko arretarik artu ezpadezu, esan bear diozu konfesoreari: Jauna, bekatu onetan erori naiz onenbeste bider; ta len ere izan det bekatu onetan erortzeko oitura, baña ez det arretarik ipiñi griña au desegiteko. Zuk onela agertzen badezu zure gaitza, erraz ezagutuko du konfesoreak, zure leneko konfesioak onak, edo gaiztoak izan diran, eta zer sendagai bear diran zu sendatzeko. Baña au onela egiten ote da? Ez beintzat, asko dira alabaña beren gaitza ezagutuko diezanagandik iges egiten duenak. Dakuskun oraiñ, nolako miñanzea dan bekatuan erortzeko oitura.

§ II.

        Zu, bekataria, bazabiltza bekatuaren bideetan, edo ez dezu arretarik griña txar ori garaitzeko: eta arkitzen zera bekatu orretan erortzeko oituran sartua, edo sartzeko zorian; ta alaere bizi zera ardura gabe. Ai! eta baziñaki, nolako perillean zauden! Baziñaki, nolako miñanzea dan bekatuaren oitura! Bear bada ardura andiarekin saiatuko ziñake bekatu orretatik aldegitera, eta negar egingo zenduke oraindañoko bizitza gaiztoaz. Enzun ezazu bada, nolakoa dan miñanze ori.

        Bekatuaren oitura, Elizaren gurasoak dioenez, da miñanze bat ezin sendatu ditekeana, batezere zarra bada. Bekatuak sarritan egiten dala, berekin dakar oitura. Oiturak nolerebait beartzen du anima berriz eta berriz bekatu egitera, eta emendik jaiotzen da ezin utzia, dio S. Bernardok. Gertatzen ote da au, zeren ezin garaitu litekean oiturarik zarrena, eta errebesena ere? Ez; ezta alabaña oitura añ zarrik, non Jaunaren laguntzarekin ezin garaitu litekean; baña oiturak lotutzen du bekatariaren borondatea, alako eran, non osotoro, eta benaz nai ez duan bekatua utzitzea. Orregatik izango dira zenbait, bekaturako gogorik, eta tentaziorik gabe arkitzen diranean ere, bekatu egitera dijoazenak oitura utsagatik; izango dira beste batzuek, bekatuak nazkatuak bezala utzi dituanak, eta alaere uzteko biotzik ez duenak. Eskritura Santak berak aditzera emateko, nolako miñanzea dan bekatuaren oitura, esaten digu: Etiopiako beltz bat zuritzen danean, eta katamotzak uzten dituanean bere mantxak, utziko dituzue zuek ere gaizkiz gaizki ibiltzeko oiturak: Si Aethiops mutare potest pellem suam, et pardus varietates suas, et vos poteritis bene facere, dum didiceritis malum. Baña nolako miñanzea dan oitura gaiztoa ezagutzeko, asko dezu, nere Kristaua, non nai egunoro gertatzen danari kontuz begiratzea. Atozea, ez dira leku guzietan arkitzen itz loi desonestoak esateko, edanean igarotzeko, alferkerian beren etxearen, eta lagun urkoen kaltean bizitzeko, eta besteren kontra edozeñ gauza esateko, edo birauak botatzeko oitura zarra duenak? Eta ekusi dezu onelako oetatik batek ere osotoro utzi duala bere oitura zarra? Ez noaski.

        Bekatuaren oitura da, S. Agustiñek dionez, bekatariak bere buruari eransitzen dion bigarren izate, edo naturaleza bezala: Quasi secunda, et affabricata natura. Egin bedi alegiña zaldiari irrinzia, otsoari ardien, azariari olloen, eta arranoari sarraiskiaren ondoren joatea eragozteko. Nekez kenduko zaizte griña oek, zeren beren izatearekin datozkienak diran, eta au bera gerratzen da, bekatua bekatuaren gaiñ egiñez bekatariak bere buruari egozten dion oiturarekin.

        Bekatuaren oitura da miñanze bat bekataria animako gauzetan uzten duana itsuturik, eta gorturik. Aditzen, edo irakurtzen badu zerbait bekatuak berekin dakartzian betiko su, eta garren gañean, bereala kentzen ditu animaren begiak gauz oetatik, eta gogora ekartzen ditu agradatzen zaizkan gogorazioak. Aditzen baditu Jaunak bere serbitzarientzat prestaturik dauzkan, Zeruko atsegin miragarrien berriak, geratzen da iristeko usterik gabe Indietako ondasunen berriak aditzen dituan baten eran. Itsumen onetan bizi da, eta atzenean gertatzen zaio Syriako Erregeren gerrariari gertatua. Syriako Erregea gerran zegoan Israelkoarekin. Eliseo Profetak Jaunaren argiarekin ezagutu zituan Siriakoaren asmo guziak, eta aditzera eman ziozkan Israelkoaren Erregeari. Jakin zuan Syriakoak Eliseok egin zuana, eta bidaldu zituan asko armadun, ta zaldizko Profeta atxitzera. Inguratzen due Eliseo zegoan erria, eta jakiten du Profetak zer asmorekin datozen. Badijoaz Profetaren etxera, eta erregutzen dio onek Jaunari, bidal dezala gizon aetara itsumena. Irteten zate Eliseo, eta esaten die: ez da au zuek billatzen dezuen erria: atozte nerekin, eta erakutsiko dizuet arkitu nai dezuen gizona. Etzuen ezagutu Profeta, eta jarraitu zioen. Eraman zituan Samariara, Israelko Erregeren errira bertara. An sartu ziranean, erregutu zion Eliseok Jaunari, idiki zitzala gizon aen begiak, eta bereala ekusi zuen oek, arkitzen zirala beren etsaia zan Erregeren atzaparretan. Au bera gertatzen zaio bekatuaren oituran bizi danari. Itsumenaren lañoak inguratzen du: ez du etorkizunari begiratzeko nekerik artu nai; badator eriotza, eta orduan desegiten dira bekatariaren ganduak, idikitzen ditu begiak, eta ekusten du bere burua etsaiaen atzaparretan.

        Bekatuaren oitura da biotza gogortzen duan miñanze bat, errementariaren malluak ingudea gogortzen duan eran. Emendik dator, Jaunak onelako bekatariak beregana erakartzeko, neke, ta nai gaberen batzuek bidaltzen badiezte, gaiztoago izatea. Jo zinduan, Jauna, zure zigorrarekin, eta ez due beren gaiztakerien damurik artu: zeatu zinduan, eta ez due ikasi nai izan zuk erakusten zeniena, esaten dio Jeremiasek Jaunari onelako bekatariaz. Emendik dator gañera bekataria ez lotsatzea bere bizitza gaiztoaz, eta emakume gizakoiak izan oi duen aurpegia izatea: kopetaren antzekoa jantzitzea, Jeremiasek dionez: Frons mulier is meretricis facta est tibi (Jerem. 3). Emendik sor, eta gor egiñik geratzea bekataria. Badira itsasoak neguan izozten diranak, eta orduan ango arraiak daude igitzen, edo mugitzen ez dirala; baña andik atera, ta parrilletan surtan ipintzen diranean, esnatzen dira. Arrai oen eran arkitzen zera bekatari gogortua mundu onetako itsaso izoztuan. Etzera esnatzen Zeruko gauzetarako; baña esnatuko zera etsaiak itsaso onetatik zaramaizkianean betiko su, eta garren artera. Atzenean onela gogorturik dagoan bekataria, beratu, gozatu, eta biguindu ordean Jaunaren itza, eta Sakramentuakin, geiago, eta geiago elkortzen, eta gogortzen da. Gertatzen da onelako bekatariarekin eguzkiari buztiñarekin gertatzen zaiona. Eguzkiak bidaltzen diozka argizagiari bere argi ederrak, eta berotasuna; eta biguintzen da. Bidaltzen diozka era berean buztiñari, eta au elkortzen, eta gerotik gerora geiago gogortzen da: eta au bera Jaunaren itz, eta Sakramentuai gertatzen zate gurekin: batzuek gozatzen, edo biguintzen dira, eta Zeruko gauzetan biotza ipintzen due; baña bekatari gogortuak are geiago elkortzen dira. A! zu bekatari aditzen zaudena: aspaldi da, au zeregan ekusten dezula, zer izango da zuzaz orain zentzatzen ezpazera?

        Bekatuaren oitura da miñantze bat, Jaunak bakoitzari barkatuko diozkan, bekatuen neurri, eta mugaz kanpora bekataria amilderazo oi duana. Zeñ gauz izugarria dan au ezagutzeko, jakizu lenbizia, gure Jaunak gauza guziai ipiñi diela beren neurria, Eskritura Santak esaten digun bezala: Omnia in mesura, et numero, et pondere disposuisti. Emendik beregan erabakia dauka zer, ta zenbat bekatu bakoitzari barkatuko diozkan. Iru bekatu barkatuko dieztet Damaskoarrai, baña lautara igarotzen badira ez diet barkatuko esaten zien Jaunak Amos Profetaren autik: Super tribus scelereribus Dmasci, et super quator non convertam. Jakizu bigarrena, bekatuen neurri au ez dala guzientzat berdiña. Zeruko Aingeruentzat antuste, edo soberbiazko bekatu bat asko izan zan betiko su, eta garren artera erortzeko. Ujaldeak mundu guzia estali zuenean, Noe, ta beraren etxekoak ez, beste guziak ito ziran, eta ito ziranen artean asko izango ziran bekatu bat bakarra zuenak. Beste bekatari askorentzat neurri ugariagoa izan da. Eta nork izango du ausardia Jaunari esateko, zergatik egiten duan au onela? Jakizu irugarrena, bekatariak bere neurria igarotzean egiten duan bekatu ura dala zauri bat beñere ongi sendatuko ez dana: edo dala bekatuen putzua betiko estaltzen duan arria bezala. Putzua idikia dagoan bitartean sokaz bederik irten diteke bat, ara erori arren; baña estaltzen bada eziñ jaso ditekean arri andiren batekin, ez dago andik irteterik. Orregatik zion Dabidek: Ez dedilla, Jauna, itxi nere gañean nere bekatuen putzua: Neque urgeat super me puteus os suum. Jakizu atzenean, bekatuen neurria igaro duan bekataria dagoala etsaiaren mendean betiko su, eta garren arterako prestatua. Atozea oraiñ bekataria: badakizu, zer neurri dan zuretzat Jaunak beregan siñalatu zuana? Ez. Badakizu neurriaz kanpora igaro etzerala? Ez ori ere; baña badakizu, bekatu asko egiñ dituzula, eta bear bada, bat geiago egiten badezu neurriaz gañetik igaroko zerala. Zertan zaude pauso ori ematen badezu? Beti-betiko galdua zera. Ezdizut oraiñ deadar andirik egin nai gai onen gañean; bakarri esango dizut, egia izugarri oek utzi erazten ezpadizue bekatua, egia berak izango dirala ar ozkari bat betiraunde guzian erkitzen idukiko zaituenak.

        Bekatuaren oitura da atzenean miñantze bat beartzen duana Jesu-Kristo bekataria bere griña txarren mendean utzitzera, eta beragandik aldegitera betiko. Banoa ni, ta nere billa ibilliko zerate, baña alferrik: illko zeraten zeren bekatuan, esan zien Jesu-Kristok Judu gogorrai: Ego vado, et quaeretis me, et in peccato vestro moriemini. Au bera esango dio Jesu-Kristok bekatariari neurriaz kanpora igarotzean: Ai! eskergabea; egin zindudan Zerurako: eta zu ara zindezen egin nintzan gizon, eta eman nuan bizitza gurutze batean. Au gutxi baliz bezala, ipiñi nituan Sakramentuak zuri grazia, eta birtuteak emateko, eta geratu nintzan Aldareko Sakramentuan zuri emateko nere gorputza, nere odola, eta ni naizan guzia. Zer egin bear nuan zugatik, eta egin gabe utzi det? Auid ultra debui facere, et non feci?. Baña guzia izan da alferrik zurekiñ. Deitu dizut, eta ez dezu aditu nai izan nere deia: gera zaite bada esker gabe gaiztoa; gera zaite zere griña, eta oitura lizunen mendean; banoa ni zugandik betiko: Ego vado. Era onetan Jesusek uzten duanean bekataria, aldegingo due beragandik Aingeru guardakoak, eta gure Ama maitagarri Birjiña txit Santak: eta geratuko da bekataria Zeruko inz, eta euri gozoak ukitzen ez duen lur elkorra bezala, eta illko da bere oitura gaiztoen atzaparretan.

§ III.

        Aditzen dezu, bekataria, nolako miñanzea dan bekatuaren oitura? Ai! zure doakabea oraiñ aditu nai ezpadezu, Jaunak beragana biurtzeko, ta bizitza berria artzeko bidaltzen dizun, deia. Zure doakabea birauak botatzeko, ta juramentuak nola nai egiteko oitura gaiztoa dezuna! Zure doakabea antustez, eta soberbiaz beterik gurasoak, eta lagun urkoak ezertan ez dauzkatzuna. Zure doakabea edana, ta alferkeria Jaungoikoaren lekuan maite dezuna. Ai! zu lagun urkoen animak atxitzen, eta Satanasi saltzen zabiltzana! Ai! zu itz loi zikiñak esateko oitura zarrean gogorturik zaudena! Ai! zu lagun urkoen kontra gorrotoan, eta aen falten billa bizi zerana! Zure zori gaiztokoa, ezpazera oraiñ zentzatzen! gogortuaz dijoa zure biotza ingudearen eran, eta beldur izan zaite, zure bekatuak neurriaz kanpora igarotzeko zorian daudela. Igarotzen badira neurritik, betiko galdua zera.

        Nere Kristaua, eta zer frutu emendik atera bear degu? Lenengo frutua. Zuk gaztea, aldegizu zu gazte zerala bekatutik, bekatuaren bideetatik, eta lagun gaiztoetatik, eta oitu zaite Sakramentuak sarritan, eta ongi prestaturik artzera, eta nekearen geiena egiña idukiko dezu Zerurako. Eskritura Santak dio: gazteak gazte dala artzen duan bidea ez duala zartzen danean ere utziko: Adolescens juxta viam suam, etiam cum senuerit non recedet ab ea (Prov. 22). Gerta liteke adiñ zoroarekin irristatzea utsegiteren batean: eta kontu: ez bekatua bekatuari erantsi, zeren erori zindezkean erraz bekatuaren oituran, eta onela erakarriko zenduke Jaunaren aserrea zere gañera. Ala esaten dizu Espiritu Santuak. Bigarren frutua. Zu, Kristaua, arkitzen zera bekatuaren oituraren miñanzean sartua? Gaiz andiarekin zaude, eta galduko zera betiko, ezpadezu txit benaz oitura ori desegiteko, eta bizitz onari jarraitzeko alegiña egiten. Ekin giozu bada egiteko andi oni gogotik Jaunaren lagunzan zure ustea ipintzen dezula. Presta zaite konfesio on bat egiteko: egun oro irakurri ezazu, eta gogoan erabilli S. Ignazioren liburutik zerbait, eta ondoren sortu ezazu biotzetik zure bekatuen damu andi bat, eta aurrera ez egiteko asmoa. Maiz gogora ekarzu zure anima Zerurako bidean sarrerazteko Jesusek gurutzean igaro zuana. Arrezazu zure bitarteko, ta Amatzat Birjiña txit Santa, eta deitu giozu zure estutasunetan. Sarritan konfesa zaite, eta egitzu leialki konfesorearen aginduak. Era onetan garaituko dezu zure miñanze izugarri ori. Ez gaitezen zabartu gure animaren egiteko andi, eta bakarrean: gabiltzan kontuz gure bizitzaren argiak dirauen bitartean, onela iristeko Jesu-Kristok bere eriotzarekin guretzat irabazi zuan betiko bizitza doatsua. Amen.