AMAIKAGARREN ERAKUSALDIA

Zeñ gauza gaizto, eta samiña dan, guk gure Jauna utzi izan degun eran utzitzea: eta gaurko Erakusaldi onetan adirazten da: Jaunak gizona egitean, zertako egin zuan, eta nolako doayakin ornitu zuan. Urrena, nota bekatuan erori zan, eta zeñ ondoren samiñak etorri ziran, eta datozen bekatu artatik.

Dereliqüisti Dominum Deum tuum...
Scito, et vide, quia malum, et amarum est
reliquisse te Dominum Deum tuum. Jerem. 2.º

        Eliz Ama Santak ama urrikaritsuak bezala, egin da garizuma onetan, eta lenago ere alegiña gu Zerurako bidean ipintzeko: eta Pazkoaz aditzera eman digu, nola piztu zan Jesus egiaz, eta beñere ez iltzeko, zertako ote? gu esna gaitezen, eta piztu bekatutik graziaren bizitzara, egiaz, eta beñere bekatura ez biurtzeko. Alaere Kristaurik geyenak ez oi dira piztu graziaren bizitzara, eta geratzen dira bekatuan illak, batzuek, zeren biotzik ez duen bekatuaren bide, eta perillak, etxe, eta lagun gaiztoak utzitzeko; besteak, zeren lagun urkoari, edo erriari eman, edo biurtu bear zitzayona biurtzen ez dioen; batzuek zeren oitura gaiztoak desegiteko neurririk artzen ez duen; besteak zeren duen karguaren egin-bideai eranzuteko sayatzen ez diran. Onela dautza bekatuen obian Zeruaz etsiak bezala. Zer egin al dezakegu bekatari oekin? Zer, ezpada Birjiña txit Santa Doloreetakoa bitarteko degula, aditzera ematea, zeñ gauza gaizto, eta samiña dan gure Jaun, eta Jaungoikoa utzitzea, eta bekatuaren bideai jarraitzea. Gaur asiera sustrayetik artzeko, aditzera emango dizut, bekataria, gizona egitean, zertako egin, eta nolako doayakin ornitu zuan Jaunak. Urrena, nola bekatuan orori zan, eta zeñ ondoren samiñak etorri ziran, eta datozen bekatu artatik. Birjiña txit Santa, gugatik penaz, eta naigabez betea, bizitza berri-on bat artu nai duen bekatari guzien Bitarteko, eta Ama gozoa, nai onekin Zugana etorri nai nuke; baña loturik naukee nere bekatu, eta griña txarrak. Lagun zaikizkit oek urratzen, eta bizitz eder bat artzen. O Ama guziz beraa! Zu zera nere bizitza, eta atsegin kontentua: zu nere esperanza. Ez gaitzatzula arren utzi. Esperanza onekin ekin degiogun, bekataria, gure egitekoari.

* * *

        Gure Jaungoikoak, doatsu izateko etzuan, ez Aingeruen, ez gizonaren bearrik, beregan du alabaña doatasun guzia, eta betiraunde, edo betikotasun guzian izan da eziñ geyagoraño doatsua Aingerurik, eta gizonik gabe. Denboraz egin zituan Aingeruak, espiritu eder, eta garbiak; apaindu zituan doai miragarriakin, eta eman zien beti-beti zori onekoak izateko era guzia. Baña Luzifer buru zuela, altxa ziran asko Jaunaren Aginteren baten kontra, eta bota zituan betiko su, eta garren artera, eta an egon bearrak dira betikotasun guzian. Aingeru gaizto oek dira gure animen etsayak.

        Aingeruen ondoren egin nai izan zuan gizona, eta onetarako era miragarrian prestatu zituan gizonarentzako bear ziran gauza guziak. Lenengo egunean egin zituan Zeruak, eta lurra, eta nola arkitzen ziran illunbean, egin zuan argitasuna. Egin bedi, esan zuan, argia, eta bereala agertu zan egiña. Bigarren egunean egin zuan begien aurrean dakuskun Zeru au: Irugarren egunean bildu zituan leku batera lurraren gañean zabaldurik zeuden urak, eta eman zien itsasoen izena. Agindu zion lurrari, eman zitzala loreak, belarrak, arbolak, eta bereala agertu ziran gauz oek: eta dirudianez irugarren egun onetan egin zuan Paradisuko berjera ederra. Laugarren egunean egin zituan eguzkia, illargia, eta izarrak. Bostgarren egunean egin zituan arrayak, egaztiak, abere, eta ganaduak. Era onetan, gizona egin baño len prestatu zituan eraz bizitzeko ark bearko zituan gauzak. Emen lurrean igaro bear zituan egunetarako zan Paradisua, non bizi zitekean nekerik gabe, eta era guziakin: eta emengo egunak bukatzen zituaneko, prestatu zuan Zeruko jauregi guziz ederra. Seigarren egunean esan zuan: egin dezagun gure antzera gizona: eta lur piska batekin moldatu zuan Adanen gorputza: ezerezetik egin zuan anima, eta emanik au gorputzari, agertu zan egiña lenengo gizona, eta deitu zion Adan. Lo zegoala, atera zion sayets.ezur bat; onekin moldatu zuan Ebaren gorputza, eta ezerezetik egin zuan anima. Eman zion au gorputzari, eta geratu zan egiña lenbiziko emakumea, eta eman zion izena Eba. Oek dira lenengo gizona, eta emakumea, eta bi oetatik due beren jatorria munduan izan, eta izango diran gizon, eta emakume guziak.

        Zertako egiñ ote zuan Jaunak gizona? Egin ote zuan emengo ondasunen ondoren ibiltzeko? Ez; zan alabaña lurreko gauza guzien Jaun, eta jabe, eta etzuan ezeren billa ibilli bearrik. Egiñ ote zuan aragiaren atsegiñ lotsagarrien ondoren bere burua aunatzeko, eta zikintzeko? are gutxiago. Zertako egin zuan bada? Egin zuan bera ezagutzeko, amatzeko, eta berarekin batean Zeruan doatsu izateko. Au da gure siniste, edo fede onak erakusten diguna, eta siniste onek kuturtzen ditu asko anima, mundu doakabe au utzirik paret artean eren buruak ezkutatzera.

        Eta nork aditzera emango ditu, Jaunak Adani, eta Ebari eman ziezten doai miragarriak? Etzuen jateko; eta edateko bear zuenaren kezkarik; zeren Paradisuak emango zien onetarako bear zana. Etzuen gaitzen, eritasunen, eta eriotzaren beldurrik; Paradisuko arbolen artean alabaña bazan bat bizitzaren arbola zeritzana. Onen frutak añ miragarriak ziran, non gordeko zuen gizona eritasun guzietatik, zartze, eta eriotzatik. Eman zien Jaunak animaren aldetik graziaren apaindura ederra. Eman zien gañera Zuzentasun, edo Justizia orijinala deitzen zayon doai miragarria. Doai onekin adimentua zegoan argia gauzak ezagutzeko: borondatea zegoan prest Jaunak nai zuana egiteko; idurimendua, edo imajinazioa etzan oraiñ bezala zoroaren eran ibiltzen noranai adimentuaren, eta borondatearen baimena gabe. Zer geyago? Doai miragarri ura bekatuarekin galdu zuan bitartean, gizonaren gura, edo griñak pakean zeuden guziak: etziran asaldatzen, eta etzuen etxean gerrarik ematen. Prest arkitzen ziran borondateak agintzen ziena egiteko, baña etziran altxatzen, borondateak agintzen ezpazien. Atzenean Adani, eta Ebari eman zien Jaunak mundu guziko agintea. Ez da izan eta ez da izango Errege añ andirik, nola zan Adan. Orregatik esaten dio Dabidek Jaunari: gure Jaun, eta Jaungoikoa! Zeñ miragarria dan zure izena mundu guzian! Zer da gizona, zu arzaz oroitzeko? onraz bete eta zure eskuetako obren gañean ipiñi dezu: Et constituisti eum super opera manuum tuarum (Psalm. 8). Orra, zertako egin zuan Jaunak gizona, eta nolako doayakin bete zuan. Dakuskun oraiñ zer gertatu zan gero.

* * *

        Paradisuko arbolen artean bazan bat onaren eta gaitzaren jakiundeko arbolaren izena ematen zayona. Deitzen zayo onela, zeren gezurraren Aitak, edo Demonioak agindu zien Adani, eta Ebari, izango zirala Jaungoikoaren eran, onaren, eta gaitzaren berri ziakienak. Deitzen zayo gañera onaren eta gaitzaren jakiundeko arbola; zeren arbola onen fruta janda ikasi zuen zer ondasunak galdu zituen, eta zer gaitzak beren gañera erakarri zituen. Debekatu zien Jaunak arbola bakar onen fruta jatea esaten ziola Adani: Noizerenai jan dezazu!a orren fruta, illko zera: Morte morieris, illko zera ez gorputzaren aldetik bakarrik, baita animarenetik ere. illko zera, ez zu bakarrik, bai ta zure ondorengoak ere. Luziferrek ezin begi onez ekusi zuan gizonaren ainbeste onra, eta asi zan bekatuan amilderazteko bidea prestatzen, baliatzen zala Ebaz. Bazebillen Eba Paradisuan, eta etsayak itzegin zion suge baten autik: zergatik ez dizue Jaunak eman fruta guzietatik jateko eskua? esan zion: Eranzun zion Ebak: Paradisuaren erdian dagoan arbola baten frutatik jatea debekatu digu Jaunak, ill ez gaitezen, baña jan dezakegu beste guzietatik. Orduan esan zion etsai gezurtiak, etzerate, ez, orregatik illko: eta arbola aren fruta jaten dezuen unean bertan idikiko dira zuen begiak, eta izango zerate Jainkoa bezala, eta jakingo dezue onaren, eta gaitzaren berri. Jarri zan Eba arbolari begiratzen: ekusi zuan, jateko sasoi onean zeuden frutaz betea, eta begietarako guziz ederra: Pulchrum oculis, aspectuque delectabile. Artu, eta jan zuan aren frutatik. Gaitz erdi izango zan au, onenbesterekin kontentatu baliz; baña eman zion Adani ere, eta jan zuan. Gisa onetan autsi zuen Jaunaren Agintea. Adanen bekatu au da jatorrizkoa edo orijinala deitzen dioguna, zeren ondorengoetara jatorriz igarotzen dan.

        Nork oraiñ aditzera eman, zeñ ondoren samiñak etorri ziran eta datozen bekatu onetatik? Len etzuen jateko, eta edateko gauzen kezkarik, zeren Paradisuan zuen, nekerik gabe, bear zuena; baña erbestetu zituan, edo bota andik Jaunak, eta bakoitzak, ala lenengo gurasoak, nola aen ondorengoak beren neke-izerdiarekin billatu bear izan zuen, eta due jateko eta edateko bear dana. Len etzuen soñeko bearrik, zeren zuzentasun, edo justizia orijinalaren doaia galdu zuen artean, etzan lotsatzeko gauza soñekorik gabe egotea; baña ozta erori ziran bekatuan, lotsatu ziran, eta pikostoakin nolerebait estali ziran. Len etzuen eritasun, zartze, eta eriotzaren beldurrik; zeren bizitzaren arbolaren fruta jatearekin biziko ziran gaitz, edo eritasunik gabe, eta denbora zetorrenean bizirik joango ziran Zerura; baña gero ezin konta al gaitz ekusi bear ditu gizonak, eta atzenean ill bearra da: Autsa zera, eta auts biurtuko zera, esan zion Jaunak Adani. Len argia zegoan adimentua jakin bear diran gauzak ezagutzeko;baña oraiñ neke andiarekin ikasten dira. Len borondatea prest arkitzen zan Jaunaren naia egiteko; gero nagia geratu zan. Len idurimendu, edo imajinazioak etzuan asaldatzen gizona, gero gerra andia ematen du. Len gura guziak pakean, eta borondatearen mendean zeuden; baña gero ezin ongi adirazi ditekean adiña neke ematen due, eta mundu guzia darabilte sosegurik gabe: gerra eta iskanbilla etxean eta gerra erreñuetan: emendik ainbeste eriotza. Egizu, Kristaua, kontu, presa bat urratzen dala. Ekusiko dezu, len soseguz zijoazen urak gero indar andiarekin abiatzen dirala eren bidean: eta orra gizona bekatuan erori zanean gertatu zana. Zuzentasun edo justizia orijinalaren doayak lotuak bezala zeduzkan gizonaren gura guziak; etziran altxatzen borondateak agindu gabe; baña justizia orijinalaren doai andia galdu zuan bezala, gura guziak asi ziran beren bidean, eta geroztik ez due pakerik eman nai. Gizonak onraz beterik zegoanean, etzuan ezagutu bere zori ona: gero egin zan zentzugabeko abere, edo astoen anzeko, dio Dabidek: Homo cum in honore esset, non intellexit: comparatus est jumentis insipientibus, et similis factus est illis (Psalm. 48). Atzenean, Adanek bekatuan erori zan unean bertan, galdu zuan Zerurako eskubide guzia, ez beretzat bakarrik, bai ta bere ume, eta ondorengo guzientzat ere: guziak dira alabaña bekatuan sortuak.

        Ekusten dezu, bekataria, zeñ gauza gaizto, eta samiña dan guk gure Jauagoikoa bekatuarekin utzitzea? Sagar, edo fruta bat dastatzea, edo progatzea añ gauza gaiztoa izan bazan, eta ondoren añ samiñak etorri baziran, eta badatoz bekatu artatik, begira zer izango dan guk egin ditugun adiña bekatu egitea. Eta ezaguturik au ez ote zera, bekataria, bekatuaren lo astun orretatik esnatuko? Ea, esna zaite, irten zaite bekatuaren obi orretatik: zoaz zere Aita onagana, eta bizi zaite beraren Lege ederrak erakusten digun eran. Onela iritsiko dezu betiko bizitza doatsua. Amen.