AMALAUGARREN ERAKUSALDIA

Zeñ gauza gaizto, eta samiña dan guk gure Jaun, eta Jaungoikoa utzitzea, ederki adirazten digue Jesusen Pasioko neke-oñazeak, ala barrendik, nola kanpotik igaro zituanak. Barrengoen gañean itzegin zan azkeneko aldian; eta gaurko Erakusaldian izango dira kanpotik igaro zituanak.

Dereliquisti Dominum Deum tuum...
Scito, et vide, quia malum, et amarum est,
reliquisse te Dominum Deum tuum. Jeremiae 2.

        Utzi dezu bekataria, zure Jaun, eta Jaungoikoa, eta etzera biurtu beragana. Jakizu bada, esaten dizu Jeremiasek; jakizu, eta ekusi ezazu, gauza gaizto, eta samiña dala zuk zure Jaun, eta Jaungoikoa utzi izan dezun eran utzitzea: Scito, et vide, quia malum, et amarum est reliquisse te Dominum Deum tuum. Egia au azaltzeko, azkeneko aldian itzegin nizun, Kristaua, Jesus onak Getsemaniko baratzan bere biotzean igaro zituan neke izugarrien gañean: gaur itzegin bear dizut kanpotik igaro zituanen gañean, baña ez det ukitzea besterik egingo; zeren, dagoten eran adirazteko guziak urte guzia ere gutxi izango lizakean. Asi gaitezen bertatik.

* * *

        Getsemaniko baratzan Jesus ona, bere Aitari otoiz, edo orazio egiten egon zan denboran, izutu zan ekusirik bere animaren begien aurrean gure eskergabekeri, ta bekatuak. llluntasun, eta tristuraz bete zan ezaguturik alperrak izango zirala geyenentzat beraren nekeak, eta gurutzeko eriotza. Zer protxu aterako det, dio Dabiden autik, nere bizitza ematearekin, ezpaditue bekatariak utzi nai bekatua, eta bekatuaren bideak? Quae utilitas in sanguine meo? (Psalm. 29). Barrengo neke oekin estutu zan Jesusen biotza tolareko ardazpean dagoan matsa bezala: jarri zan odolezko izerditan, eta illa zan, bere Aitak bidaldu zion Aingeruak alaitu ezpalu. Alaere zu bekataria, etzera batere biguindu, eta zure biotz gogor ori bekatuari itsatsia arkitzen da. Dakuskun bada, Jesusek kanpotik igaro zituan nekeakin gozatzen ote dan, bere Aita onagana biurtzeko.

        Bukaturik Getsemaniko otoiz, edo orazioa, altxa zan Jesus auspez zegoan tokitik eta esnatu zituan Apostoluak. An zan bereala Judas armaz, eta soldaduz ongi prestatua, eta adiskidearen idurian saldu zuan bere Maisua, eta eman zien Juduai. Itsasi zioen oek, eizari atzaparra egozteko zai dagoan, leoi baten eran, dio Dabidek: Sicut leo paratus ad praedam.

        Lotu, eta eraman zuen Jesus Jerusalena, eta erabilli zuen etxez etxe, eta kalez kale. Iges egin zuen Apostoluak; iru bider ukatu zuan S. Pedrok: eta Judas doakabeak, ezaguturik bere gaizki egiña, urkatu zuan bere burua. Eraman zuen Anasen etxera; andik Kaifas Apaiz nagusiaren aurrera. Bildu zan Juduen batzarre andia, eta blasfemaritzat eman zuen. Eriotzaren pana dagoka, deadar egiten zuen: Reus est mortis. Arrats artan utzi zuen an zebillen jende txar-zirzillaren mendean, eta Jesusek berak baizik eztaki nolako bidegabeak ekusi zituan. Egin zioen istuka bere aurpegira: estali ziozkeen begiak zatar batekin, eta asi zitzaizkan masallekoka, esaten zioela: ea, Kristo, asma ezazu, nork jo zaituan: Profetiza nobis Christe, quis te percussit. Nork sinis zezakean, Aita betikoaren Seme eta Jaungoiko egiazkoak ekusi zitzakeala bide gabe oek? Etzan erraz, baña au guzia bear zan guri adirazteko, zeñ gauza gaizto, eta samiña dan bekatua. Bigaramon goizean bildu ziran Judu Jaunak, eta bidaldu zioen Jesus Pilatosi, gurutzean illerazo zezan. Etzuan arkitu onetarako biderik batere; bidaldu zion Herodesi, eta onek eman zuan zorotzat Jesus, Aita Betikoaren Jakiundea bazan ere. Baña etzan Juduen amorrua onenbesterekin itzali. Erriak altxatzen ditu, deadar egiten zuen: eta bere burua errege egin nayez dabill; baña etzuen alegin guziakin ere arkitu gezur oen testigurik, eta igerri zuan ere.

        Igerri zuan Pilatosek, bidegabe zebiltzala Juduak Jesusen kontra. Orregatik etzukean bere burua zikindu nai oben, edo kulparik etzuan Jesus gizonaren eriotzarekin. Pazkoako denboran atera oi zuan karzelan zeudenetatik bat, eta zegoan Barrabas zeritzan gizon gaizto, ta erallea. Esan zien Juduai: ea, Jaunak ordago karzelan Barrabas, eta emen dago Jesus: aukera ematen dizuet, eta bietatik zuek nai dezuena utziko dizuet libre. Zeñ nai dezue? Uste zuan Pilatosek, etzuela autuko gizon gaizto, eta eralle bat, nola zan Barrabas; baña engañatu zan; bada Juduak deadarka eranzun zioen, etzuela nai Jesus, baizik Barrabas: Non hunc sed Barabbam. Asma diteke bidegabe itsusiagorik? Ekusirik, etzuala ezer atera lenengo bide onetatik, gogoak eman zion Jesus azotatzea, onela bederik gutxitu, edo itzali zedin Judu gogorren gorrotoa: eta ala agindu zien bere soldadu batzuei. Kentzen diozke soñekoak, eta larru gorrian lotzen dioe koloma bati eta zeatzen due gogortasun andiarekin. Atozea bekatari gogor-eskergabea, ez ote da zure biotz ori biurtuko bere Aita onagana? Gisa onetan zauriturik iduki nai dezu zure Salbatzallea? Ez digu Eskritura Santak esaten, zenbat azote eman ziozkeen; eta nola nik esan al dezaket? Nik esan dezakedana da, lege zarrean debekatu zuala Jaunak, berrogei azote baño geyago iñori ematea (Deutero. 25); baña Jesusen borreroak etziran Juduen legekoak, eta egingo zuen gogoak ematen ziena. Askoren iritzian bost milla azote baño geyago eman ziozkeen, eta nolanai, eziñ ukatu diteke gogortasun andiarekin urratu zuela Jesusen gorputza. Kontatu ditue, dio Dabiden autik, nere ezur guziak: Dinumeraverunt omnia osa mea (Psalm. 21). Etziran onetan geratu Jesusen borreroak: aditu zuen, Juduen errege egin nai izan zuala bere burua, eta emendik artu zuen bidea Jesusi iseka, eta bidegabe guziz itsusiak egiteko: kendu ziozkeen soñekoak, ipiñi zioen soñeko gorri bat, eta eskuetan kañabera, Erregeren anz, edo iduria emateko: ezarri zioen buruan aranzazko koroa: eta asi ziran istuka beraren aurpegira: belauniko aurrean jarri, eta esaten zioen: Agur Juduen Erregea: Ave Rex Judaeorum. Neke oen guzien ondoren Pilatosek ipiñi zuan Jesus Juduak ongi ekusi zezakeen toki batean, eta esan zien: Ecce homo: esaten bazien bezala: begira, Jaunak, gizon urrikalgarri oni: Errege izan nai bazuan, zuek diozuen bezala, ekusi ezazue, nolako Errege izan ditekean, eta nola dagoan guzia urratua, eta zauri bat egiña: baderitzat, apendu zeratela asko adiña, eta utziko diozuela onenbesterekin. Ecce homo. Engañatu zan Pilatos, bada Juduak amorru andiarekin deadar egiten zuen, ill bearra zala Legeak agintzen zuan bezala: Secundum legem debet mori. Beldurtu zan Pilatos, Enperadorearekikoa galerazo zeguloen: eta beldur onekin, garbitu zituan eskuak, eta eman zuan Jesus gurutzean illerazteko sentenzia. Zer diozu oraiñ zuk, bekatari sor, eta gorra? Ecce homo esaten dizu Elizak: Begira Jesus onari pauso onetan: ori da gizona ezezik Jaungoiko egiazkoa, eta Errege guzien Erregea: ori da, zu Zerurako bidean ipintzeko gizon egin zana, eta zugatik neke oek guziak igaro dituana. Begira, nolakoa utzi duen gure bekatuak: guzia zauri egiña dago: vulneratus est propter iniquitates nostras: eta ez dauka gizonaren anzik. Non erat aspectus: ez ote da biotz ori Jesus nekatzez ase?

        Ipiñi zioen gurutzea bizkarrean Salbatzalleari. Asi zan Kalbarioko bidean; baño nola joan zitekean, baldin alde aldean odol ustua bazegoan? Beldurtu ziran Juduak, Kalbariora baño len ill zekien, eta laguntzat eman zioen Simon zeritzan gizon bat. Igo zan noizbait Kalbariora: kentzen diozkee soñekoak, eta uzten due mundu guziaren aurrean era txit lotsagarrian. Iltzez josten diozkee bere esku, eta oñak gurutzean, eta ipintzen due gurutzea zutik. Agertu zan Munduaren Salbatzallea airean lapur biren erdian. Iru ordu bezala igaro zituan bizirik gurutzean, oñazez inguratua alde guzietatik. Orregatik deitzen dio Isayasek: Oñazezko gizona: virum dolorum. Denbora onetan erregutu zion Aitari, barka zegiela neke aetan ipiñi zuen etsayai, zeren etziakien ongi, zer egiten zuen. Agindu zion lapur onduari Paradisua. Begiratu zion bere Ama maitagarriari, eta bere ordez utzi zion Semetzat S. Juan; begiratu zion S. Juani, eta utzi zion Amatzat Birjiña txit Santa. Agertu zion Aitari bere neke izugarria. Aditzera eman zuan egarri andi bat, eta eman zioen ozpiña. Biurtu zan bere Aitagana, eta esan zion: bukatu dira Profetak nere gañean aditzera eman zituen nekeak: Consummatum est. Egin zuan ots andi bat, esaten zuala: Aita nerea, zure eskuetan uzten det nere bizitza, eta anima: Pater in manus tuas commendo spiritum meum: Onela ill zan Munduaren Salbatzallea, gure Aita, eta Ongille ezin Ongilleagoa.

        Ekusten dezu, bekataria, zer kosta zayon Jesus onari Adanen gure bekatuen zorra? Ekusten dezu, zeñ gauza gaizto, eta samiña dan guk gure Jaungoikoa utzitzea, eta bekatuari leku ematea? Eta au guzia ekusita ere etzera biotz osos biurtuko zure Aita onagana? Ez ote dezu negar egingo zure bizitza lotsagarri orren gañean? Jesus gurutzean zegoan denboran gauza guziak agertu zuen beren eran naigabe andia. Janzi zan Zerua beltzez, ukatzen zituala eguzkiak bere argi ederrak: lurra asi zan dardaraka: obiak leku askotan berenez idikiak geratu ziran, eta arriak ere erdiratu ziran. Eta zu, bekataria arriak baño gogorragoa izango ote zera? Biur zaite, bekataria, biur zaite zure Jesus onagana: barkatuko dizu oraindañokoa, eta bizi zaite beraren lege Santak erakusten dizun bezala. Onela iritsiko dezu betiko bizitza doatsua. Amen.