www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Jesu-Kristo, eta Birjiņa txit santaren misterioen, eta beste zenbait gauzen gaņean erakusaldiak
Juan Bautista Agirre
1817, 1850

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Eracusaldiac, Juan Bautista Agirre (faksimilea). Hordago, 1978

 

 

aurrekoa hurrengoa

OGEIGARREN ERAKUSALDIA

 

Azkeneko Erakusaldian ukitu dira, bekatuak lotsaz konfesatu gabe utzita, egiten diran, konfesio gaiztoak. Orain aditzera emango dira, bekatua ez aitortzeko, etsayak bekatariari gogora ekarri oi diozkan iduripen, eta zorakeriak: eta ondoren ukituko da, nolako ondorenak emendik datozkion animari: eta zeñ gauza gaizto eta samiña dan guk gure Jaun, eta Jaungoikoa utzi degun eran utzitzea.

 

Dereliquisti Dominum Deum tuum...
Scito et vide, quia malum, et amarum est
reliquisse te Dominum Deum tuum.
Jerem. 2.

 

        Utzi dezu bekataria, zure Jaun, eta Jaungoikoa, eta zenbat ere andiak, eta asko diran, zu zere Aita onagana biurrerazteko, aditzera eman diran gauzak, ez da batere bigindu zure biotz ori: olagarroa arkaitzari itsatsia dagoan eran itsatsia dago zure biotza bekatuaren bideai, eta dirudianez eyaka, edo lasterka zoaz, etsayak zuretzat prestatua daukan, suzko ainzira izugarria: jakizu bada esaten dizu Jeremiasek: jakizu, eta ekusi ezazu gauza gaizto, eta samiña dala, zuk zure Jaun, eta Jaungoikoa utzi dezun eran utzitzea: Scito, et vide, quia malum, et amarum est reliquisse te Dominum Deum tuum. Egia au nork nai ezagutzen du, bekatuaren ondoren samiñai begiratu ezkero: orregatik ondoren oen gañean zerbait itzegin det Erakusaldi batzuetan: eta azkenekoan ukitu nituan, lotsaz, edo beldurrez bekatuak konfesatu gabe egin oi diran konfesio gaiztoak; oek alabaña dira bekatuaren ondorenetatik bat. Gaur ukitu bear ditut, benik beñ, bekatua ez aitortzeko, etsayak bekatariari gogora ekarri oi diozkan, iduripen, edo zorakeriak. Urrena, emendik animari datozkion kalte negargarriak. Oek ongi ezagutu ezkero, erraz igerriko du bekatariak zeñ gauza gaizto, eta samiña dan guk gure Jaungoikoa utzi izan degun eran utzitzea. Asi gaitezen bertatik.

 

* * *

 

        Lotsaz, edo beldurrez konfesatu gabe utzi dituzu, bekataria, zenbait bekatu, eta bizi zera bekatuaren arauzak gau, ta egun estutzen, eta aunatzen zaituela. Badakus ori etsai galgarriak, eta iges egin ez degiozun konfesio onaren bidez, gogora ekarriko dizkitzu asko iduripen, eta zorakeria. Ara zenbaiti ekarri izan diezten batzuek.

        Lenengo iduripen, eta zorakeria: ez dago neretzat barkaziorik. Ez dago, ez, zuretzat barkaziorik, ezpadezu aitortzen, edo konfesatzen bekatua damu egiazko, eta bizitza ontzeko asmo osoarekin. Nola izango da zuretzat barkazioa, egin nai ezpadezu, zere aldetik egin bear dezuna? berekin eramango zaitu etsai galgarriak betiko su, eta garren artera, eta emen aitortu nai ez dezuna, an aitortuko dezu adiaz, eta negarrez. Baña baldin zuk egindako bekatuen damu egiazko, eta bizitza ontzeko asmo osoarekin aitortzen badituzu zure bekatuak, jakizu, zure Aita Zerukoa dala guziz ona, eta urrikaritsua: ez det nai, dio, bekataria galtzea, baizik nigana biurtzea: nigana biurtzen dan unean bertan aztuko naiz, egin dizkidan eskergabekeria guziaz: Omnium iniquitatum ejus, quas operatus est, non recordabor (Ezechiel. 18). Ala egin zuan seme ondatzallearekin.

        Bigarren iduripen, eta zorakeria: Bekatu oek esaten badiozkat konfesoreari, ez dit absoluziorik emango. Anziñako denboran leku batzuetan ez omen zuen eman nai zenbait bekaturen barkaziorik, ez eta eriotzako orduan ere: baña Erromako Elizak etzuan ontzat eman beñere onelako gogortasunik, eta bear bezala prestatua dagoan edozeñi pozik emango dio konfesoreak barkazio edo absoluzioa. Demagun aitortzen dan bekatuaren barkazioa ematea dagokala Obispo Jaunari, edo Aita Santuari: buldarekin edozeñ konfesorek eman dezake herejiaz osteronz diran bekatuen barkazioa. Demagun, zure bekatua dala herejia: alaere konfesoreak ekarriko du, bekatu orren barkazioa zuri emateko, eskua. Orregatik zorakeri andia da esatea: ez dit absoluziorik emango. Badakizu, nori ezin eman degiokean absoluziorik ez emengo konfesoreak, ez Obispo Jaunak, ez Aita Santuak? Jakizu bada bekatari au dala, konfesio onak eskatzen duan prestaera egin ez duana: bekatutik, eta bekatuaren bideetatik aldegin nai ez duana; baña presta zaite ongi, eta esaitzu zure bekatuak, zere biotzean arkitzen dituzun bezala, eta atsegin andiz emango dizue absoluzioa. Badira bekatari batzuek añ lakatzak, leundugabe, eta basatiak, non absoluzioa, eta komunioa bereala artu nai duen, artarako prestatuak ezpadaude ere: eta aditu det, zenbait aldiz konfesoreari errosarioak utzita, esan dioela: nere anima berorren gañean: ez naiz geyago etorriko konfesatzera. Ez da emen onelako gauzarik gertatzen: badaki alabaña bakoitzak, absoluzioa, eta komunio Santua artu bear ez dirala, artarako sasoi onean jarri artean: badaki konfesioa eginda ere, askok ez duela absoluziorik artu nai, bear dan damu, eta asmoa obeto sortzeko.

        Irugarren iduripen, eta zorakeria: zer esan, edo beregan igaroko luke konfesoreak, esango baniozke bekatu oek? Atozea, eztakizu, konfesorea ere, zu bezala dala gizona, eta bere utsegiteak izango dituala Mandamenturen batean? eta bear bada zureak baño andiagoak? eta izan ezpalitu ere, jakin bear du, Adanen umea zerala, griña txarrez inguratua, eta erraz dala irristada batean erortzea, zer esango du beregan? Bitatik bat edo ongi prestatua zaude, edo ez? Prestatua ezpazaude bertatik Sakramentuak artzeko, esango du beregan, gauza bearra da bekatari au alaitzea, biur dedin Jaunagana; eman bear zayo denbora, gaizki bizitu dan denborako konfesioak berritzeko: au esango, eta erakutsiko digu, zer, eta nola egin bear dezun. Atozea, eta zer neke da au, zuk gau ta egun zeregan igarotzen dituzun kezka orien aldeari. Baña ekusten badu, bear dan prestaera egiña daukazula: garbiro aitortzen dituzula egin dituzun bekatuak, zer esango du orduan ? Esango du: gudari, edo soldadu ona zerala, pelea batzuetan zauriz betea geratu bazera ere. Diemagun gerrari, edo soldadu bat, etsayarekin pelean dabillela, artzen ditu zauri andiak, eta asko. Deitzen dio sendatzalleari, eta esaten dio: ona nolakoa geratu naizan nere pelean: ona beso au zinzilika, eta burua zuloz betea: ona aztala balaz igaroa; egin beza sendatzeko al dana, naiz erreaz, naiz ebakiaz, bestela ezin senda ditekeana. Atozea, zer esango du sendatzalleak, gerrariaren autik au aditzen duanean? Esango du, biotz andikoa dala. Au bera esango du zuzaz konfesoreak, baldin zuk garbiro, eta umilki aitortzen badituzu zure animako zauriak, edo bekatuak.

        Laugarren iduripen eta zorakeria: nork esango diozka konfesoreari bekatu añ itsusi, eta nazkagarriak? Ez det uste, bestek egin duala añ itsusirik. Atozea, Santo Kristoren bat zeatu ote dezu? Aldareko Sakramentua oñ-pean erabilli ote dezu? Norbaiti bizia kentzeko puzoya eman ote diozu? Ez det uste, eta au guzia gertatu balitzatzu ere, jakizu, ori, eta geyago igaro dala munduan. Ez da zer esan ezer seigarrengo Mandamentuaren kontrako bekatuen gañean: zeren gertatu diran gauza nazkagarriak aitatze utsak zikindu litzakean zuen gogo, eta biotzak. Munduaren asieratik Noeren denborarako ainbesteraño zikindu ziran gizonak, non damutu zitzayon Jaunari gizona egin zualako: eta Noe, ta beraren etxekoak ez, beste guziak, gizon, eta emakumeak, ala zarrak, nola gazteak bukatu zituan, bidaltzen zituala mundu guzia estali zuen ujolak, zergatik bada diozu, edo uste dezu, ez duala bestek egin zureak, bezeñ itsusirik? Eta ala baliz ere, jakizu, mundu guziaren aurrean agertuko dirala bekatu oriek, eta ongi konfesatzen badituzu, edertuak, eta lotsarik emango ez dizuen eran geratuko dira. Agertuko dira Dabiden, eta S. Pedroren bekatuak; agertuko dira Santa Maria Magdalenaren utsegiteak, baña ez dieza lotsarik batere emango.

        Bostgarren iduripena, ta zorakeria: izutuko lizake Konfesorea, bekatu itsusi oek esango baniozkake. Au da zorakeri farragarri bat. Konfesoreak zure bekatu oriek baño andiagoak irakurtzen ditu bear, bada Eskritura Santan, eta ez da konfesio-lekuan esertzen birtuteak aditzeko. Badakizu, zerk ikaratuko duan Konfesorea? Ikaratuko du ekusteak, ez dezula zuk biotzik bekatutik, eta bekatuaren bideetatik aldegiteko, eta alaere Sakramentuak artu nai dituzula.

        Onenbesterekin ezagutu dezakezu, Kristaua, iduripen, eta zorakeri utsak dirala, zure bekatuak ez aitortzeko, etsayak buruan sartu dizkitzun beldur oriek: eta beragatik lenbait len utzi bear dezu lotsa anima galgarri ori; bestela zure gañera etorriko dira, askori elorri zaizkan, kalte negargarriak. Oek dira oraiñ ukituko ditudanak.

 

* * *

 

        Lenengo kaltea izan oi da egunetik egunera azitzea, bekatua aitortzeko, beldur, edo lotsa. Askotan gogora datorkio bere bekatua: ekusten du, nora dijoan, ezpadu konfesatzen: badabill ar ozkari onekin gogaitzeko zorian; batzuetan jartzen da bekatua garbiro esateko asmoan, baña konfesioko denboran ez du biotzik onetarako: gertatzen zayo, Isayas Profetak erdi nai, eta ezin erdi dagoan emakume batez diona: etorri ziran semeak jayotzeko zorira, baña etziran jayo, zeren etzuan amak indarrik: Venerunt filii usque ad parturn, et virtus non est pariendi (c. 37). Ala gertatu zitzayon inguru onetan neskatxa bati: gaixotu zan, eta artu zituan Sakramentuak, baña etzituan esan, lotsaz konfesatu gabe zeduzkan, bekatu batzuek. Iltzeko izerdi otzak eman zioen: deitu zion lagun bati, eta esan zion: illtzera noa: onelako, eta alako bekatu lotsaz konfesalu gabe utziak dauzkat: eta zuk nere ordez esan giozkatzu Konfesoreari. Era onetan ill zan.

        Bigarren kaltea bizitza guzia igaro bearra barrengo pake, eta atsegin-kontenturik gabe. Alperrak dira soñuak, eta triska guziak bekatuaren barrengo aranza ura ateratzeko: atsegin, eta jolasen erdian, inguratuko dio biotza illuntasun, eta tristura andi batek. Irugarren kaltea da bizitza gogaikarri onen anzeko eriotza. Ala gertatu zitzayon Balenzian dama bati. Geratu zan au guraso gabe: asi zitzayon ezkutari bat milla losentxa egiten; sarritan zijoakion itzegitera, eta atzenean kuturtu nai izan zuan bekatura. Denboren buruan erori zan. Sarritan konfesatzen zan, len oi zuan bezala; baña etzan atrebitzen gertatu zitzayona esatera. Iru urte joan ziran gisa onetan konfesio, ta komunio gaiztoak egiten zituala: eta Jaunak bidaldu zuan erri artara Misionari andi bat. Asi zan au Jaunaren Itza adirazten: etzuan damak sermoirik galtzen, eta bakoitzak, arpoi baten eran, igarotzen zion biotza. Eziñ ase zan negar egitez, eta zion beregan: Betiko zere burua galdu naiko dezu? Etzenduan lotsarik izan bekatu egiteko, eta lotsatzen zera aitortzeko? Baldin lotsatzen bazera, batekin konfesatzeko, zoaz beste bategana: orra nondezun Misionaria, eta ordu erdi batean irten zaitezke neke orretatik. Egun batean añ sendoro ukitu zion biotza Jaunaren Itzak, non osotoro erabaki zuan aitortzea bere bekatua. Egin zuan gaixoaren iduria, eta deitu zion Misionariari. Joan zan au lagun batekin: aditu zion bere konfesioa: eta ekusirik negar andiakin esan zituala bekatuak, atsegin andiarekin eman zion absoluzioa, eta biurtu zan bere Kolejio, edo Konbentura. Eria konfesatzen zegoan denboran, Misionariaren laguna arkitzen omen zan igarotzen zana ekusteko eran, ezer ezin aditu bazezakean ere: eta onek konfesioko denboran ekusi zuan oyaren bazterretik noizzean beñ agertzen zala atzapar beltz itsusi bat, eta estutzen zuala eriaren eztarria alako eran, non zirudian itoko zuala. Esan zion Misionariari ekusi zuana: biurtzen da au eriaren etxera, eta gauza negargarria! Eria, edo eriaren iduria egin zuana ill zan Misionaria ara zaneko. Kezka, eta naigabe andiarekin joan zan bere Kolejiora: jarri zan Sakramentuaren aurrean, anima argatik Jaunari erregutzen. Gau erdiko denboran aditu zituan kateen otsak, eta adia izugarriak: andik laster agertu zan emakume doakabe ura garrez inguratua, eta esan zion konfesoreari: Ni naiz, zurekin konfesatu naizan emakume ura. Atozea, esan zion Misionariak: Etzera ongi konfesatu? Ez, eranzun zion, ez naiz osotoro konfesatu: asi ninzan txikienetatik, andienak uzten nituala azkenerako, oen artean oraiñ iru urte gertatu zitzatan seigarrengo bekatu bat, eta ondorengo konfesio, eta komunio gaiztoak. (Esan zuan, seigarrengo bekatuan nola erori zan). Ay! zion: andienetatik asi banintz! Baña lotsatu nintzan, eta gerotik gerora andiagoa zan lotsa au, eta etsayak gogora ekarri zidan, beste edozeñi esanda baño geyago galduko nuala zuri nere bekatua esatearekin: osasunarekin nengoala, eta gaixotzen nintzanean guzia konfesatuko nuala. Zu nere etxetik irten ziñanbezala, geratu ninzan itz gabe, eta andik laster illa. Atozea, esan zion Konfesariak: eta orai a zerk ematen dizu penarik andiena? Ekusteak, eranzun zion, Jaunak bidaldu zinduela zu urrutietatik, nere anima Zerurako bidean ipintzera, eta galdu dedala era añ ederra. Au esan da, ondatu zan betiko su, eta garren artera. Orra, zer dakarren bekatuak lotsaz, edo beldurrez konfesatu gabe utzitzeak.

        Au guzia, eta geyago dator guk gure Jaun, eta Aita ona utzitzetik, eta beregana biurtzeko degun zabarkeriatik. Emendik atera ezazu, Kristaua, zeñ bide andiarekin esan zuan Jeremiasek, gauza gaizto, eta samiña dala guk gure Jaun, eta Jaungoikoa utzi izan degun eran utzitzea. Szito, et bide, kia malum, et amarum est relikisse te Dominum Deum tuum. Atozea, bekataria, eta au guzia argiro ezagutzen dezula, oatuaren eran bekatuan bizi nai dezu? Ea, zoaz zure Aita onagana, egizu konfesio on bat, eta bizi zaite Kristauari dagokan eran: zuk ekusiko dezu, zeñ gauza gozoa dan zure Jauna serbitzea, eta emango dizu atzenean betiko bizitza doatsua. Amen.

 

aurrekoa hurrengoa