AMAZAZPIGARREN ERAKUSALDIA

Bekatuaren ondoren gaiztoen artean irugarrena izan oi da bekaturako bide, eta sareetan anima nasturik, eta katrabillaturik geratzea. Orregatik bekaturako bideen gañean izango da Erakusaldi au.

Aditzera emango da lenengo lekuan, zer, eta. zenbat gisatara izan oi dan bekaturako bidea.

Aditzera emango da urrena, zeñ gauza bearra dan bekaturako bideetatik aldegitea.

Dereliquisti Dominum Deum tuum...
Scito et vide, quia malum, et amarum est
reliquisse te Dominum Deum tuum. Jerem. 2.

        Utzi dezu, bekataria, zure Jaun, eta Jaungoikoa, eta alperrak izan dira, zu Zerurako bidean ipintzeko, oraindañoko nere alegin guziak. Jakizu bada, esaten dizu Jeremiasek; jakizu, eta ekusi ezazu, gauza gaizto, eta samiña dala zuk zure Jaun, eta Jaungoikoa utzi izan dezun eran uztitzea. Scito, et vide, quia malum, et amarum est reliquisse te Dominum Deum tuum. Asi giñan bekatuak berekin ekarri oi dituan ondoren gaiztoak ukitzen, eta azkeneko aldian ekusi zenduan, Kristaua, zer dan, eta zeñ izugarria eskandaloa deritzan bekatua, au da alabaña bekatuaren ondoren samiñetatik bat. Ekusi zenduan urrena, zer egin bear degun bekatu onen barkazioa iristeko. Ez du bekatariak aditu nai, bere onerako esaten zayona; aurrera dijoa gaiztakerian, eta dabillen tokian eotzen ditu bekaturako sareak, eta nonnai geratzen da nasturik, eta katrabillaturik. Au izan oi da bekatuaren irugarren ondoren samiña. Orregatik gaur itzegin nai dizut, bekataria, bekaturako bide, edo perillen gañean. Aditzera emango dizut, lenengo lekuan, zer, eta zenbat gisatara izan oi dan bekaturako bidea. Aditzera emango dizut urrena, zeñ gauza bearra dan bekaturako bideetatik aldegitea. Enzun arretarekin.

* * *

        Bekaturako bide eta perillaren izenez aditzen da artarako bidea ematen digun edozeñ gauza; baña ez dira berdiñak bide, eta perill guziak. Bata da urrutikoa, eta onela deitzen zayo, zeren beregandik urruti daukan bekatua, eta gutxitan amilderazo oi duan artan. Bazatoz Elizara, eta ekusten dezu gizon, edo emakume bat ongi janzia. Ekuste au uts-utsik, edo beste salsagarririk ez duala, bekaturako bide, eta perill urrutikoa da, eta etzaude onelako perilletatik iges egitera beartua; bestela irten bearrak giñake mundu onetatik.

        Bekaturako beste bide, eta perilla da urkoa, zeren bide, eta perill onetan dagoana, edo jartzen dana sarritan erori oi dan bekatuan, edo beintzat erortzeko perill andia dan, sayets guzietara begiratu ezkero. Demagun arako etxe artan jai egunetan biltzen dirala mutillak, eta neskatxak: aritzen dira denbora puska batean karta jokoan, eta bitartean, edo ondoren izan oi dira izketa desonestoak, keñada lotsagarriak, eta beste modu itsusiak. Batzarre onetara joatea da bekaturako bide, eta perill urkoa. Alaere izango dira etxeetako buruak onelako batzarreak beren etxeetan idukitzen dituenak. Badaki urliak, Tolosara gurasoa gabe dijoanean, sartu oi dala an, edo emen bere Aingeru goardakoarekin: edaten da poliki gurgurren sendagaitik, eta ondoren an, eta bidean gertatu oi dira itzegite, eta modu itsusiak. Nork eztakus, zuretzat gis-orretan Tolosara joatea, izango dala bekaturako bide, edo perill urkoa? Badaki sandiak, erriz erri festen aitzakian ibiltzea, oraindaño arentzat izan dala bekatu askotan erortzeko bidea: onekin ukiera zikiñak; arekin musu, eta laztanak; onekin itz aragizkoak, arekin zerbait geyago. Eta nork igerriko ez du, sandiarentzat erriz erri orrela ibiltzea dala bekaturako bide, eta perill urkoa? Badaki berendiak, arako ezkutari arekin bakarrik egotea dala arentzat bide, eta perill andia atsegin lizunetan, edo beintzat gogorazio gaiztoetan goisatzeko: ekusia dago beraz, egoera ori berendiarentzat dala bekaturako bide, eta perill urkoa.

        Bekaturako bide, eta perilla izan diteke urkoa, obrazko bekaturik izan ez arren, baldin itzez, gogoz, edo beste moduz erortzeko bide, edo perill andia hada. Emendik atera dezakezu, zenbait gazte, gaitzeronz kolokatzen diranetik, zentza ditezen artean, bizi dirala bekaturako bide, eta perill andi, eta urkoan. Nola ori, esango didazu? Zeren itzez, gogoz, eta eskuz erortzen diran kezka, ta ardurarik gabe. Galde bekie onelakoai: Seigarrengoan badezu ezer? Ez Jauna, eranzungo due. Galde bekie gero: izanda onelako gauza? Bai, Jauna. Eta alako gauza? bai Jauna. Nola bada esan dezu, ez dezula seigarrengoan ezer? Jauna, orrelako gauzak ez ditut ezertan artu. Emendik ez da zer miretsi, baldin onelakoak bekaturako bide, eta perill urkoan kezka andi gabe bizi badira, bada araurreneko bekatuaz osteronzekoak ezertan artzen ez ditue.

        Bekaturako bide, eta perilla izan diteke urkoa edozeñ mandamenturen kontra. Uste due batzuek, seigarren mandamentuari dagozkan gauzetan bakarrik izan oi dala bekaturako bide, eta perill urkoa; eta engañatzen dira; bada seigarren Mandamentuaren kontra ezezik besteen kontra ere bekatu egin diteke, eta askotan andiagoa. Orregatik bekaturako bide, eta perilla izan diteke urkoa, edozeñ Mandamenturen kontra. Ala izan oi da batzuentzat edaria saltzen dan etxera joatea, zeren edo orditzen diran, edo lagun arteko, eta etxeko pakea galerazten duen: besteentzat jokoa; batzuentzat gauzen saltze, eta erosketa, besteentzat beste gauzaren bat.

        Bekatuaren bide, eta perill urkoa, batzuetan da borondatearen kontrakoa, esan nai det, nai ta ere ezin batek utzi dezakeana, beintzat kalte andi gabe. Badijoa bat itsasoan, eta onzian arkitzen du bere burua seigarren Mandamentua autsitzeko bide, eta perill urkoan: deitzen zayo bide, eta perill oni borondatearen kontrakoa, zeren naita ere ezin aldegin dezakean onzian dijoanak. Au bera gerta diteke karzelan dagoan batekin. Gertatzen da batzuetan bekaturako bidea utzi litekeana izatea, baña kalte andiarekin, edo onran, edo beste ondasunetan. Onelako bide, eta perillari ere borondatearen kontrakoaren izena eman oi zayo, utzita etorriko lirakean kalteakgatik. Demagun Erretore batentzat bekaturako bide, eta perill andia dala duan kargua: utzi lezake kargu au; baña uzten badu geratu bearra da zerekin bizi ez duala: bekaturako bide, eta perill au borondatearen kontrakoa da, kalte andi gabe eziñ utzi ditekealako. Zer egin bear du onelako bekatariak? Alako neurriak artu bear ditu bekatuan ez erortzeko, non garaitu dezakean duan perilla Jaunaren lagunzarekin: eta ezin badu, aldegin bear du perill artatik, datorrena datorrela, naiz galdu ditezela ondasun guziak, naiz bizitza: kalte oek baño andiagoa da alabaña anima galtzea betiko.

        Gerta diteke, gauza bat berez gaiztoa ez izatea, eta alaere askorentzat bekaturako bide, eta perill urkoa izatea. Eguzkiaren, eta izarren edertasuna ez da gauza gaiztoa, baizik ona: alaere anziñako denboran askorentzat izan zan idolatriarako bidea. Ona da ezkonza, errietako kargudun izatea: baña askorentzat dira anima galtzeko bidea. Orregatik aldegin bear dezu, zuretzat bekaturako bide, eta perilla dakarten gauzetatik, berenez gauza gaiztoak ez izan arren: aldegin bear dezu arako lagun, etxe, jolas, itzegite eta festa aetatik, baldin zuretzat bekaturako bidea badakarte. Ez dezazula osan, askok osan oi duen bezala: bezteak badiioaz, zergatik joango ez naiz ni? bada aek ez due bear bada zuk dezun adiña perill, edo ez due igerritzen: eta nolanai: zu beartua zaude zuretzat bekaturako bide, eta perrilla diran gauzetatik aldegitera. Añ gauza bearra da au, non bekaturako bide, eta perill urkoan borondatez jartze utsa bekatu dan, perillari dagokan bekatu ura egitea zerbaitek eragotziko balu ere. Demagun, zuretzat jai egunetan ostatura, edo edaria saltzen dan etxera joatea dala orditzeko, edo beste bekatuetan erortzeko bide, eta perill urkoa: bazoaz jai batean, eta biurtzen zera etxera ardorik ukitu gabe, zeren aitu dan. Etzera ordi, eta alaere ordi baziña bezala bekatu egin dezu, zeren zere nayez artarako bidean jarri zeran.

        Bekaturako bide, eta perilla urkoa izateko ez da sarritan bekatuan erori bearrik, baldin era danean erortzen bada bat. Urtean beñ izan oi da iñuteria, eta urtean beñ erri bakoitzeko festak: alaere askorentzat egun oriek dira bekaturako bide, eta perill urkoa, zeren erortzen diran edo gogoz, edo itzez, keñadaz, edo bestela. Baña nork ezertan artzen ditu bekaturako perill oek?

        Atzenean bekaturako bide, eta perilla izan diteke urkoa; bekatuan erori baño lenago ere, baldin alde guzietara begiraturik, erortzeko perill andia bada. Jose anziñakoa, Jakoben seme ederra, etzan bere etxekoandrearekin bekatuan erori, baña orpoz-orpo zerraikion emakume gaiztoa, eta aren atzaparretan utzirik kapa iges egin zuan etxetik. Nork eztakus, bekaturako bide, eta perill urkoa izango zala Joserentzat etxe artan aurrera egotea? Au bera gerta diteke serbitzen dabiltzan zenbaitekin. Suerteak ematen dio bati nagusi ollakoi, edo txoraska bat guzia dastatu nai duana: ekiten dio beñ, ta berriz, eta askotan gaizki dirudien moduakin: ayenatzen eta botatzen du beregandik ordu gaiztoan, eta ez dio beregan bekatuari lekurik eman. Alaere alako etxean, eta alako nagusiarekin bizitzea izango litzake gizon jakintsu askoren iritzian, bekaturako bide, eta perill andi, eta urkoa. Orra, Kristaua, zer, eta zenbat gisatara izan oi dan bekaturako bide, eta perilla. Dakuskun oraiñ, zeñ gauza bearra dan bekatuaren bideetatik aldegitea.

* * *

        Espiritu Santuak esaten digu, perrilla nai duana perillean bukatuko da: Qui amal periculum, in illo peribit (Eclesiastici 3º v. 27): esan nai du, perillean eroriko dala. Ala gertatu da beti, eta aurrera ere gertatuko da. Zer gertatu zitzayon Ebari? Bazebillen Paradisuko berjera zoragarrian: etsai galgarria asi zitzayon galdeka, zergatik jakiundearen arbolatik jaten etzuen ? Eranzun zion: Paradisuan diran arbolen frutatik jaten degu; baña agindu digu Jaunak, ez dezagula jan Paradisuaren erdian dagoan arbola baten fruta, eta ez dezagula ukitu ere, ill ez gaitezen. Esan zion etsayak: etzerate ez illko orregatik; badaki alabaña Jaungoikoak, arbola aren fruta jaten dezuen bezala, idikiko dirala zuen begiak, eta izango zeratela, bera bezala, onaren, eta gaitzaren, eta gauza guzien ezaguera dezuenak. Ezagutu zezakean Ebak, etsayak ematen ziola Jaunaren aginte ausitzeko bidea, eta aldegin bear zuala artarako perilletik. Ez ordea ori egin: eta ala egin lekuan joan zan arbola zegoan tokira, jarri zan begira, eta zeritzan, txit ona izango zala jateko, eta zaletu zan: beste aldetik arbola bere frutakin añ ederra zegoan, non llilluratu, eta txora zezakean: Pulchrum oculis, aspectuque delectabile. Zer gerta al zitekean onetara ezkero? Zer, bere nayez perillean jartzen danari gertatzen zayona baizik? Artu zuan sagar bat, eta jan zuan: artu zuan beste bat, eta eman zion Adani, eta onek ere jan zuan, eta onela galdu zuen mundu guzia (Genes. 3). Zer gertatu zitzayon Dabidi? Bazkal ondo batean, lo eginda, bere jauregiaren gañeko ibiltokian zebillela, ekusi zuan Betsabe, Uriasen emazte ederra, bañuan, edo urean bere burua garbitzen ari zala. Igerri zezakean Dabidek, zer gertatuko zitzayon, kentzen ezpazituan begiak perill artatik; baña zabartu zan, eta erori bekatuan, eta illerazo zuan Urias. Zer gertatu zitzayon Salomoni ? Ezkondu zan, Jaungoiko gezurrezkoak adoratzen zituen, emakume goi mallakoakin, eta gizon añ jakitsua amildu zan idolatrian. Orra nola perilla nai duana perillean eroriko dan. Qui amat periculum, in illo peribit. Baña zer diot nik eroriko dala? Bere borondatez perillean dagoana, egoera utsarekin eroria dago, eta eroriaz dijoa ala dagoan bitartean. Orregatik esaten digu Jesusek: zure eskuyeko begia zuretzat bekaturako bidea bada, atera eta bota ezazu zeregandik: eta eskuyeko eskuak ematen badizu bekaturako bidea, ebaki, eta bota ezazu zeregandik: esan nai du, kendu, edo utzi bear dala bekaturako bidea, begia, edo eskua bezeñ bearra baliz ere: Si oculus tuuns dexter scandalizat te, erue eum, et projice abs te... et si dextera manus tua scandalizat te, abscinde eam, el projice abs te (Math. 5).

        Ekusten dezu, Kristaua, zeñ gauza bearra dan bekatuaren bideetatik aldegitea? Baña nola aldegingo dezu gogortuaz bazoaz bekatuan? Nola aldegingo dezu, utzi badezu zure Jaun, eta Jaungoikoa? eta beragana biurtzeko biotzik ezpadezu? Aldegin bearrean, zalbiltzan erri, eta tokietan eoko dituzu sare berriak, eta nonnai nastuko zera bekaturako biskan. Etzaitezela engañatu: deitzen dizu etsayak betiko su, eta garren artera, eta ara eramateko zorian zauzka, eta ari jarraitu nai diozu? Deitzen dizu zure Aita Zerukoak, eta ez dezu adituko beraren dei gozoa? Ea, biurtu zaite beragana, onela iristeko zure bekatuen barkazioa, eta gero betiko bizitza doatsua. Amen.