www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Kantikak eta neurtitzak
Gratien Adema, «Zaldubi»
1851-1901, 1991

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Kantikak eta Neurtitzak, Gratien Adema "Zaldubi" (Ales Bengoetxearen edizioa). Euskal Editoreen Elkartea, 1991

 

aurrekoa hurrengoa

BETIRISANTS

 

Betirisantsez aspaldi dik

Ez zela deus berri handirik;

Zioten ehortzi zutela bizirik,

        Lurpetik ilkirik,

        Ez duk ez hirririk,

Munduz mundu herratua ibilirik,

Oraikotik ditik Betirik

Indarrak hartu, guk utzirik;

Hor ziagok kargu handitan jarririk.

Hor ziagok kargu handitan jarririk.

 

Betirisants bai lehen ere

Zer den aski jakinak gare:

Zer-nahi jukutria, eta halare

        Orai arte pobre;

        Orai du podore:

Zorri hilik piztuen enperadore;

Gaixto eta tzarren fagore,

Hoein ganik baitu ohore.

Jende zuzenak orai behar du gorde.

Jende zuzenak orai behar du gorde.

 

Betirisants lehen ardura

Balinbazabilan barura

Orai hargatik legunik dik itxura.

        Amarru segura,

        Jin zaiok burura

Hain aphaletik igaiteko tronura,

Lausengatuz jende makurra,.

Egiatzat salduz gezurra.

Holaxe dik mundua bildu eskura.

Holaxe dik mundua bildu eskura.

 

Betirisants dugu lehena

Lege hau ekharri duena:

Indarraren meneko dela zuzena.

        Nor baita txarrena,

        Hark dik hark hobena;

Gaixtagin azkar den bat nola kondena!

Orai nor-nahik dakiena,

Ofiziotan den hitsena

Bide da kontzientziadunarena.

Bide da kontzientziadunarena.

 

Betirisantsen politika,

Bera laxo, bertzeak tinka;

Gero «Bibe la liberte» errepika.

        Jendea dabilka

        Tiraka, purtzika,

Legar eta lege berri ukhaldika.

Nausi nahiz oro gaindizka,

Bainan oro ezin aldizka.

Diote hori dela Errepublika.

Diote hori dela Errepublika.

 

Betirisanstarren Jainkoa

Da mundu huntako gozoa,

Erlisione libro eta lazoa,

        Aphez gabekoa,

        Erran gabe doa,

Gure xakurrarena bezalakoa,

Gerokotzat bego geroa;

Bainan damurik herioa

Hoieri ere zaiote jin gogoa.

Hoieri ere zaiote jin gogoa.

 

Betirisantsen soldaduak,

Framazon Beltzak deituak,

Non-nahi zaizkigu nausi pharatuak.

        Zer nahasmenduak,

        Kalteak, gastuak,

Derakharzken hoien gobernamenduak!

Jainkorik ez nahiz, munduak

Jabe hoiek ditik hartuak.

Ez dik gaizki irri egiten debruak.

Ez dik gaizki irri egiten debruak.

 

Betirisantsen zangopetan

Oi! zenbat dabilan herrestan,

Eta zenbat den haren aztaparretan!

        Bai aberatsetan,

        bai nekhatzaletan,

Zenbat libro uste 'ta diren gathetan!

Bizitze gisa batzuetan,

Jainko legez trabatuetan.

Errexki daude Betiriren legetan.

Errexki daude Betiriren legetan.

 

Betirisantsi bertze asko

Begiak itsurik darraizko;

Hek ere gisa baitire harendako,

        Zeren diren gaixto,

        Xoro edo asto.

Arren zenbat den bazterretan holako!

Jaun xanfarin, xilodun kasko,

Edale, mandril, esku mako,

Hoien bozak Betirik ditu beharko.

Hoien bozak Betirik ditu beharko.

 

Betirisanstarren haurreri

Eskola zor zaie deneri,

Bainan eskolan Jainkorik ez zilegi.

        Gero da ageri,

        Behatuz hoieri,

Han ikhasietan direla trebegi.

Berthuteaz nihor ez bedi

Hoier mintzatzerat atrebi:

Ez galde jendetasunik abreeri.

Ez galde jendetasunik abreeri.

 

aurrekoa hurrengoa